استعدادهای درخشان؛ خود فریبی یا دگر فریبی؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، چند ترم است که بعد از برگزاری امتحانات و اعلام نمرات با دانشجویانی در دانشگاه روبرو می‌شوم که با اعتراض می‌گویند که آنها استعداد درخشان هستند و نمره‌ای که من به ایشان داده‌ام معدل آنها را خراب می‌کند و آنها را از استعداد درخشانی خارج می‌نماید. این موضوع، چراهای زیادی را برای من ایجاد کرده است. نمی‌دانم در یک کلاس، رشته تحصیلی، دانشگاه و یک شهر چه تعداد استعداد درخشان وجود دارد؟ و آیا آنها واقعاً استعداد درخشان هستند یا اینکه استادان یا سیستم دانشگاه آنها را استعداد درخشان کرده است؟ دانشجویانی که در یک درس حفظ‌کردنی نمره‌ای در حد متوسط یا کمتر می‌گیرند و ادعا می‌کنند که استعداد درخشان هستند.

واقعاً موضوع چیست و مشکل کجاست؟ آیا نمراتی که دانشجویان در درس‌های مختلف گرفته‌اند واقعی هست؟ آیا دانشجویانی که بعد از چندباره تکرار درس و خواندن نمره پایینی کسب می‌کند و به معدل بیش از یادگیری اهمیت می‌دهند را می‌توان استعداد درخشان نامید؟

آیا ارزیابی و سنجش صورت‌گرفته، درست انجام شده است؟ آیا این دانشجویان با التماس و فریب از اساتید نمره کاذب می‌گیرند؟ اگر همین‌طور ادامه بدهیم سؤالات زیادی مطرح خواهد شد که به نظر می‌رسد پاسخ‌دادن به آنها مشکل است. بعد از برگزاری امتحانات آخر ترم و اعلام نتایج تا چند روز، شرایط سختی را پشت سر می‌گذارم یکی به‌خاطر اعتراض بیش از حد دانشجویان و درخواست نمره برای بالارفتن معدل شان و دیگر سؤال‌های زیادی که به ذهنم می‌آید و نمی‌توانم جوابی برای آنها پیدا کنم. گاهی فکر می‌کنم که شاید من انتظارات زیادی از دانشجویان دارم؟ به بررسی آنها می‌پردازم، اما به نتیجه‌ای نمی‌رسم. کاش خود دانشجویان هم کمی فکر می‌کردند که آیا آنها واقعاً استعداد درخشان هستند؟

یا اینکه دچار خودفریبی شده‌اند دروغی به خود گفته‌اند که آن را باور کردند و سیستمی هم آن دروغ را می‌پذیرد و بر اساس آن به آنها پیشنهاد ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را می‌دهد. احتمالاً در آنجا هم، بازی استعداد درخشان بودن ادامه دارد تا این افراد مستعد، حداقل به یک درجه علمی در حد دکترا دست پیدا کنند. اما آیا بعدازاین هم آنها می‌تواند به بازی استعداد درخشان بودند ادامه دهند یا اینکه در دنیای بیرون از دانشگاه این مفهوم ارزشی ندارد. تصور کنید تعداد زیادی استعداد درخشان با مدارک بالای دانشگاهی که به دنبال شغل و به‌دست‌آوردن موقعیت‌های اجتماعی بالاتر هستند، اما نمی‌توانند به آنها دست پیدا کنند.

شاید به این دلیل که آدم‌های دیگری که کمی استعداد داشته‌اند، زودتر از آنها این موقعیت‌ها را اشغال نموده‌اند و نیازی به داشتن استعداد درخشان برای کسب این موقعیت‌ها نبوده است. این‌طوری با تعداد زیادی استعداد درخشان روبرو می‌شویم که در دنیای خارج از دانشگاه محل تحصیلشان استعداد درخشان آنها هیچ ارزشی برای ایشان ندارد. آیا این یک مشکل اجتماعی نیست؟ افرادی که عنوان استعداد درخشان را دارند اما هیچ‌گاه این استعداد از بالقوه به بالفعل تبدیل نشده و شکوفا نگشته است. استعداد درخشانی که گره‌گشای مشکلات اجتماعی نیست این عنوان باتوجه‌به خود کاذبی که برای این افراد ایجاد می‌کند باعث شکل‌گیری انتظارات نابجا و گریز از تلاش مسئولانه در آنها می‌شود. لازم است تا به این موضوع توجه بیشتری شود و از آسیب‌های ناشی از این روند پیشگیری شود.        

علی‌اکبر رضاخو مدرس دانشگاه

انتهای پیام/