در گفتگو با کارشناسان دینی مطرح شد؛
چرا شب ۲۳ ماه رمضان، به احتمال زیاد شب قدر است؟
شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان که به عنوان یکی از شب‌های قدر مطرح است و بر احتمال قدر بودن آن تأکید بیشتری شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، مانند چشم برهم زدنی ماه رمضان از نیمه گذشت و شب های قدر هم به ایستگاه پایانی خود رسید. دو شب از شب های قدر ماه مبارک رمضان را پشت سرگذاشتم ؛ حال استفاده و بهره از این شب ها را برده و یا نبرده باشیم؛ امشب به شب سوم قدر نزدیک می شویم. شبی که احتمالا بیشتری به شب قدر بودن طبق روایات و احادیث داده شده است.
اگر سومین شب قدر ماه رمضان امسال هم بگذرد باید یکسال دیگر صبر کنیم تا بتوانیم شب قدر دیگر را درک کنیم. ماه رمضان ماه ی بی نظیر برای امت اسلامی و شب قدر دروازه ای برای عبور مومنان به روح ودلی صاف و پاک به سوی پروردگار است.
ارزش احیای شب قدر در چیست؟
چرا احتمال قدر بودن شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، بیشتر است؟ برای یافتن پاسخی در این زمینه، به سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضایی‌تهرانی، کارشناس مذهبی، مدرس حوزه و خطیب توانا می‌رویم. او قبل از هر سخنی، بر این نکته تأکید می‌کند که «انسان سرنوشت خودش را شخصاً تعیین می‌کند؛ قول خداوند است که می‌فرماید: وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَی؛ هیچ چیزی برای انسان رقم نمی‌خورد، مگر بر اساس سعی و تلاش خودش. بنابراین، فرد با تصمیم خودش و تربیت‌الهی می‌تواند در این شب برای نقش‌آفرینی در سرنوشتش فعال باشد.»
یکی از نکاتی که معمولاً درباره شب قدر مطرح می‌شود، زمان آن است؛ اینکه احتمال شب قدر بودن کدام یک از سه شبی که به این منظور در روایات اعلام شده، بیشتر است؟ نقل قول مشهور می‌گوید که باید احتمال بیشتر را به شب بیست و سوم داد.
از همین رو حجت الاسلام تهرانی گفت: در این مورد چند نظر وجود دارد که باید آنها را با دقت بررسی کنیم؛ نخست اینکه برخی معتقدند زمان دقیق شب قدر معلوم نیست و این شب، یکی از شب‌های سال است؛ از این نظر، برخی از بزرگان برای درک فضایل شب قدر، همه شب‌های سال را به عبادت می‌پرداختند.
وی ادامه داد: نظر دوم که دقت بالاتری نسبت به نظر اول دارد، این است که به طور قطع، شب قدر در ماه رمضان قرار دارد؛ برای اثبات این موضوع نیز، دو آیه را کنار یکدیگر قرار می‌دهند؛ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، که آیه نخست سوره قدر است و شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ، که آیه ۱۸۵ سوره بقره است؛ اینکه خداوند می‌فرماید قرآن در شب قدر نازل شد و در جایی دیگر می‌فرماید رمضان ماه نزول قرآن است، دلیلی بر این مدعا محسوب می‌شود.
این استاد دانشگاه بیان داشت: در روایتی از امام باقر (ع) که می‌فرماید: لَیْلَةُ الْقَدْرِ، وَ هِیَ فِی کُلِّ سَنَةٍ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ؛ شب قدر در ۱۰ روز پایانی ماه رمضان است. در مرحله بعد، روایات دیگری داریم که این ۱۰ شب را به سه شب محدود کرده‌اند؛ مانند روایت امام صادق (ع) که می‌فرماید: اُطلُبُها فِی تِسعَ عَشَر وَ اَحْدَی وَ عِشْرینَ وَ ثَلاثَ وَ عِشْرین؛ به دنبال شب قدر در شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ رمضان باشید.
وی اضافه کرد: اما در کنار این‌ها، روایاتی وجود دارد که بر شب ۲۳ ماه رمضان تأکید جدی دارند؛ شبی که مشهور به لیلة جُهنی است؛ جُهنی فردی بود که در زمان رسول‌خدا (ص) خدمت ایشان مشرف شد و عرض کرد که من بیشتر بیرون از مدینه هستم و نمی‌توانم خدمت شما برسم و در کسب ثواب عبادات از وجود شما بهره‌مند شوم؛ اگر می‌شود زمانی را برای استفاده حداکثری از معنویت و عبادت بفرمایید، تا خودم را به مدینه و محضر شما برسانم. پیامبر (ص) خصوصی به او زمانی را فرمودند. اصحاب به جُهنی اصرار کردند که آن شب را اعلام کند، ولی وی خودداری کرد. به همین دلیل رصد کردند و دیدند او شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، به دیدار پیامبر (ص) مشرف می‌شود؛ از این رو، در برخی روایات، از جمله روایتی از امام صادق (ع)، شب قدر را همان شب جُهنی معرفی فرموده‌اند.»
حکمت خداوند در مخفی بودن شب قدر
شب قدر تنها موردی نیست که در دین اسلام به صورت مخفیانه مطرح شده است و رمزی در آن است. امور دیگری هم اینگونه هستند و همه این‌ها حکمتی دارد که تنها خدای متعال و اولیا و انبیای الهی علیهم السلام از آن آگاهی دارند. به عنوان مثال خداوند اسم اعظم خود را از مردم پنهان نگه داشته تا بندگانش همه اسماء الهی را محترم بدانند. به همین صورت شب قدر را هم در بین همه شب‌های ماه رمضان مخفی نگه داشته تا انسان‌ها حرمت تمام شب‌های این ماه را حفظ کنند.
در واقع شب قدر به عنوان یکی از اسرار بزرگ الهی مطرح است ولی با این وجود، می‌دانیم که این شب در یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان قرار دارد. این را از آیات قرآن کریم و احادیث رسیده از ائمه اطهار علیهم السلام می‌توان به دست آورد و درک کرد.
این در حالی است که حجت‌الاسلام علی حیدری، پژوهشگر و نویسنده دینی با اشاره به این موضوع گفت: اگر احادیث و روایات رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و ائمه معصوم علیهم السلام را هم به درستی بررسی کنیم متوجه می‌شویم که آن بزرگان به طور دقیق زمان شب قدر را تعیین نکرده‌اند و برای ما معلوم نیست که کدام شب از ماه رمضان، شب قدر است.
وی افزود: اما اگر سیره و سبک زندگی آن بزرگان را مورد بررسی قرار بدهیم، می‌توان به طور تقریبی زمان شب قدر را به دست آورد. نمونه آن مطلبی است که علامه مجلسی رحمةالله در کتاب بحارالانوار نوشته و اشاره کرده که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله شب قدر را بزرگ داشته و به آن توجه داشتند. او اشاره کرده که آن حضرت در شب‌های دهه سوم ماه مبارک رمضان عبادت‌های بیشتری نسبت به سایر شب‌های سال داشتند. این مطلب مشخص می‌کند که گویا شب قدر در دهه سوم ماه رمضان قرار دارد.
احتمال شب قدر بودن شب بیست و سوم قوی‌تر است
از طرفی حجت الاسلام سید محمد واعظ موسوی از اساتید حوزه و دانشگاه نیز ضمن امیدواری بر اینکه مردم در شب‌های قدر توفیق عبادت خالصانه داشته باشند، گفت: آنچه که در روایات آمده است شب قدر دائر بین شب ۲۱ و شب ۲۳ است و احتمال شب قدر بودن شب بیست و سوم قوی‌تر است.
وی با اشاره به اینکه مردم از شب زنده داری شب بیست و سوم غافل نشوند بر حضور خانوادگی در مراسم‌های این شب و احیای آن تأکید کرد و گفت: دعای اختصاصی این شب و خواندن نمازهای نافله از جمله آدابی است که در این شب از فضیلت بسیار زیادی برخوردار است.
حجت الاسلام واعظ موسوی ادامه داد: بیداری در این شب و تضرع و توبه به درگاه خداوند در لحظاتی که تقدیر انسان از طرف خداوند در حال تقریر است قطعا بهترین‌ها را برای انسان رقم می‌زند.
در هر حال بنابر آنچه که در روایات و احادیث آمده شب بیست و سوم به عنوان سومین شب قدر ماه مبارک رمضان مطرح است که به نظر می‌رسد احتمال قدر بودن آن از دیگر شب‌ها بیشتر است و احیا و شب زنده داری آن نیز بیشتر مورد تأکید قرار گرفته است.
انتهای پیام/160
اگر سومین شب قدر ماه رمضان امسال هم بگذرد باید یکسال دیگر صبر کنیم تا بتوانیم شب قدر دیگر را درک کنیم. ماه رمضان ماه ی بی نظیر برای امت اسلامی و شب قدر دروازه ای برای عبور مومنان به روح ودلی صاف و پاک به سوی پروردگار است.
ارزش احیای شب قدر در چیست؟
چرا احتمال قدر بودن شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، بیشتر است؟ برای یافتن پاسخی در این زمینه، به سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضایی‌تهرانی، کارشناس مذهبی، مدرس حوزه و خطیب توانا می‌رویم. او قبل از هر سخنی، بر این نکته تأکید می‌کند که «انسان سرنوشت خودش را شخصاً تعیین می‌کند؛ قول خداوند است که می‌فرماید: وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَی؛ هیچ چیزی برای انسان رقم نمی‌خورد، مگر بر اساس سعی و تلاش خودش. بنابراین، فرد با تصمیم خودش و تربیت‌الهی می‌تواند در این شب برای نقش‌آفرینی در سرنوشتش فعال باشد.»
یکی از نکاتی که معمولاً درباره شب قدر مطرح می‌شود، زمان آن است؛ اینکه احتمال شب قدر بودن کدام یک از سه شبی که به این منظور در روایات اعلام شده، بیشتر است؟ نقل قول مشهور می‌گوید که باید احتمال بیشتر را به شب بیست و سوم داد.
از همین رو حجت الاسلام تهرانی گفت: در این مورد چند نظر وجود دارد که باید آنها را با دقت بررسی کنیم؛ نخست اینکه برخی معتقدند زمان دقیق شب قدر معلوم نیست و این شب، یکی از شب‌های سال است؛ از این نظر، برخی از بزرگان برای درک فضایل شب قدر، همه شب‌های سال را به عبادت می‌پرداختند.
وی ادامه داد: نظر دوم که دقت بالاتری نسبت به نظر اول دارد، این است که به طور قطع، شب قدر در ماه رمضان قرار دارد؛ برای اثبات این موضوع نیز، دو آیه را کنار یکدیگر قرار می‌دهند؛ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، که آیه نخست سوره قدر است و شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ، که آیه ۱۸۵ سوره بقره است؛ اینکه خداوند می‌فرماید قرآن در شب قدر نازل شد و در جایی دیگر می‌فرماید رمضان ماه نزول قرآن است، دلیلی بر این مدعا محسوب می‌شود.
این استاد دانشگاه بیان داشت: در روایتی از امام باقر (ع) که می‌فرماید: لَیْلَةُ الْقَدْرِ، وَ هِیَ فِی کُلِّ سَنَةٍ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ؛ شب قدر در ۱۰ روز پایانی ماه رمضان است. در مرحله بعد، روایات دیگری داریم که این ۱۰ شب را به سه شب محدود کرده‌اند؛ مانند روایت امام صادق (ع) که می‌فرماید: اُطلُبُها فِی تِسعَ عَشَر وَ اَحْدَی وَ عِشْرینَ وَ ثَلاثَ وَ عِشْرین؛ به دنبال شب قدر در شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ رمضان باشید.
وی اضافه کرد: اما در کنار این‌ها، روایاتی وجود دارد که بر شب ۲۳ ماه رمضان تأکید جدی دارند؛ شبی که مشهور به لیلة جُهنی است؛ جُهنی فردی بود که در زمان رسول‌خدا (ص) خدمت ایشان مشرف شد و عرض کرد که من بیشتر بیرون از مدینه هستم و نمی‌توانم خدمت شما برسم و در کسب ثواب عبادات از وجود شما بهره‌مند شوم؛ اگر می‌شود زمانی را برای استفاده حداکثری از معنویت و عبادت بفرمایید، تا خودم را به مدینه و محضر شما برسانم. پیامبر (ص) خصوصی به او زمانی را فرمودند. اصحاب به جُهنی اصرار کردند که آن شب را اعلام کند، ولی وی خودداری کرد. به همین دلیل رصد کردند و دیدند او شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، به دیدار پیامبر (ص) مشرف می‌شود؛ از این رو، در برخی روایات، از جمله روایتی از امام صادق (ع)، شب قدر را همان شب جُهنی معرفی فرموده‌اند.»
حکمت خداوند در مخفی بودن شب قدر
شب قدر تنها موردی نیست که در دین اسلام به صورت مخفیانه مطرح شده است و رمزی در آن است. امور دیگری هم اینگونه هستند و همه این‌ها حکمتی دارد که تنها خدای متعال و اولیا و انبیای الهی علیهم السلام از آن آگاهی دارند. به عنوان مثال خداوند اسم اعظم خود را از مردم پنهان نگه داشته تا بندگانش همه اسماء الهی را محترم بدانند. به همین صورت شب قدر را هم در بین همه شب‌های ماه رمضان مخفی نگه داشته تا انسان‌ها حرمت تمام شب‌های این ماه را حفظ کنند.
در واقع شب قدر به عنوان یکی از اسرار بزرگ الهی مطرح است ولی با این وجود، می‌دانیم که این شب در یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان قرار دارد. این را از آیات قرآن کریم و احادیث رسیده از ائمه اطهار علیهم السلام می‌توان به دست آورد و درک کرد.
این در حالی است که حجت‌الاسلام علی حیدری، پژوهشگر و نویسنده دینی با اشاره به این موضوع گفت: اگر احادیث و روایات رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و ائمه معصوم علیهم السلام را هم به درستی بررسی کنیم متوجه می‌شویم که آن بزرگان به طور دقیق زمان شب قدر را تعیین نکرده‌اند و برای ما معلوم نیست که کدام شب از ماه رمضان، شب قدر است.
وی افزود: اما اگر سیره و سبک زندگی آن بزرگان را مورد بررسی قرار بدهیم، می‌توان به طور تقریبی زمان شب قدر را به دست آورد. نمونه آن مطلبی است که علامه مجلسی رحمةالله در کتاب بحارالانوار نوشته و اشاره کرده که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله شب قدر را بزرگ داشته و به آن توجه داشتند. او اشاره کرده که آن حضرت در شب‌های دهه سوم ماه مبارک رمضان عبادت‌های بیشتری نسبت به سایر شب‌های سال داشتند. این مطلب مشخص می‌کند که گویا شب قدر در دهه سوم ماه رمضان قرار دارد.
احتمال شب قدر بودن شب بیست و سوم قوی‌تر است
از طرفی حجت الاسلام سید محمد واعظ موسوی از اساتید حوزه و دانشگاه نیز ضمن امیدواری بر اینکه مردم در شب‌های قدر توفیق عبادت خالصانه داشته باشند، گفت: آنچه که در روایات آمده است شب قدر دائر بین شب ۲۱ و شب ۲۳ است و احتمال شب قدر بودن شب بیست و سوم قوی‌تر است.
وی با اشاره به اینکه مردم از شب زنده داری شب بیست و سوم غافل نشوند بر حضور خانوادگی در مراسم‌های این شب و احیای آن تأکید کرد و گفت: دعای اختصاصی این شب و خواندن نمازهای نافله از جمله آدابی است که در این شب از فضیلت بسیار زیادی برخوردار است.
حجت الاسلام واعظ موسوی ادامه داد: بیداری در این شب و تضرع و توبه به درگاه خداوند در لحظاتی که تقدیر انسان از طرف خداوند در حال تقریر است قطعا بهترین‌ها را برای انسان رقم می‌زند.
در هر حال بنابر آنچه که در روایات و احادیث آمده شب بیست و سوم به عنوان سومین شب قدر ماه مبارک رمضان مطرح است که به نظر می‌رسد احتمال قدر بودن آن از دیگر شب‌ها بیشتر است و احیا و شب زنده داری آن نیز بیشتر مورد تأکید قرار گرفته است.
انتهای پیام/160
نظرات شما