باتوجه‌به شرایط اقلیمی کشور؛
حمایت از کشت گلخانه ای ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در شرایط تحریمی و کم‌آبی / ارزآوری بالای محصولات گلخانه ای برای کشور
صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش بهره‌وری، امکان کاشت و برداشت محصول در تمام فصول تنها بخشی از مزایای کشت گلخانه است که در شرایط تحریمی و کم‌آبی می‌تواند ارزآوری هم برای کشور داشته باشد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، افزایش تولید و بهره روی بالا همواره مورد تاکید کارشناسان و دلسوزان نظام بوده است به‌طوری‌که در سال‌های اخیر نیز رهبر معظم انقلاب شعارهای سال را با اولویت تولید و اقتصاد انتخاب کرده است که نشان‌دهنده این مقوله در پیشرفت و آبادانی کشور است.
از سوی دیگر تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی نیز همواره موجب شده است که کشورمان در صادرات نفت و مشتقات آن با مشکل روبرو شود که از همین رو سرمایه‌گذاری بر روی صادرات محصولات غیرنفتی بیش‌ازپیش اهمیت خود را نشان می‌دهد.
این در حالی است که کشورمان با داشتن آب‌وهوای گرم و خشک همواره با تنش‌های آبی روبرو بوده است که در سال‌های اخیر و با کاهش شدید بارندگی این مهم خود را بیش‌ازپیش نشان داده است چرا که ۱۷ کشور که ایران یکی از آن‌ها است و مجموعاً یک‌چهارم جمعیت زمین را تشکیل می‌دهند در شرایطی قرار گرفته‌اند که مؤسسه پژوهشی آن را «بدترین» نقاط از نظر خشکسالی و بحران کم‌آبی رده‌بندی کرده است.
در چنین شرایطی توسعه و حمایت از کشاورزی گلخانه‌ای نه‌تنها یک ضرورت بلکه تنها راه‌حل حل مشکلات کم‌آبی و نیز تولید است که باعرضه در بازارهای بین‌المللی ارزآوری مناسبی برای کشور به همراه داشته باشد.
به‌هرحال کشاورزی یکی از سه بخش اصلی اقتصاد است که نقش بسزایی در تأمین غذا، رفاه جامعه، تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی کشورها دارد. این بخش به دلیل ارتباط گسترده‌ای که با سایر بخش‌های اقتصادی دارد می‌تواند با رشد خود زمینه تولید ثروت، ایجاد بازار، ارزآوری و رشد بخش‌های صنعت و خدمات را فراهم آورد.
ضرورت‌های حمایت از کاشت گلخانه‌ای
کشت گلخانه‌ای شامل تولید محصولات باغی در فضای محافظت شده گلخانه است که به ارتقاء شرایط کشت، محافظت محصول در برابر آفات، بیماری‌ها و تغییرات آب‌وهوایی کمک می‌کند.
کشت گلخانه‌ای در فضاهای محصوری مانند گلخانه، اتاق شیشه‌ای، اتاق سایبان و... قابل‌اجرا است. می‌توان گفت کشت در محیط کنترل شده مدرن‌ترین و راضی‌کننده‌ترین شکل کشت گلخانه‌ای است. کشت در محیط کنترل شده ترکیبی از تکنولوژی گلخانه و کشت بدون خاک است که به کنترل و مدیریت هرچه بهتر آفات و بیماری‌های محصولات منجر می‌شود.
ایران دومین کشور جهان در توسعه واحدهای گلخانه‌ای
در طی 8 سال گذشته کشورمان دومین کشور جهان در توسعه واحدهای گلخانه‌ای بوده است به طوری که شاهد رشد ۳۸ درصدی مساحت گلخانه‌ها در کشور بودیم.
در طی این سال‌ها ایران بعد از مکزیک دومین کشور در توسعه واحدهای گلخانه‌ای در جهان بوده، همچنین از ابتدای آغاز طرح توسعه گلخانه‌ها بیش از دو هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در کشور صورت‌گرفته است
صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش بهره‌وری، امکان کاشت و برداشت محصول در تمام فصول، امکان پرورش محصولات خارج از فصل و خارج از اقلیم، قابلیت مقابله با تهدیدات و خسارات به‌واسطه امکان کنترل و اقدامات پیشگیرانه، برخی از مزایای کاشت گلخانه‌ای است.
گلخانه‌های ایران معادل 0.6 درصد سطح گلخانه‌های جهان است
داریوش سالم پور معاون طرح توسعه گلخانه‌های کشور از افزایش کارایی بیش از 10 برابری مصرف آب به‌ازای تولید هر کیلوگرم محصول در کشت‌های گلخانه‌ای خبر می‌دهد و می‌گوید: گلخانه‌های ایران معادل 0.6 درصد سطح گلخانه‌های جهان است.
وی می افزاید: توسعه محصولات گلخانه‌ای سهم ویژه‌ای در افزایش کمی و کیفی تولیدات کشاورزی، افزایش بهره‌وری در استفاده از اراضی و نهاده‌های تولید، ارتقاء امنیت غذایی، ایجاد اشتغال مولد و ارزآوری ایفا می‌کند.
سالم پور با تاکید بر اینکه کشور ایران دارای اقلیمی خشک و نیمه‌خشک بوده و آب برای تولید محصولات کشاورزی عامل تعیین‌کننده و مهمی محسوب می‌شود، معتقد است: کمبود آب طی فصل رشد گیاهان اثرات چشمگیری در میزان تولید محصول به‌ویژه محصولات سبزی و صیفی دارد که اصولاً نیاز آبی بالائی داشته و در فصول گرم سال تولید می‌شوند.
معاون طرح توسعه گلخانه‌های کشور در ادامه می‌افزاید: بهره‌گیری از سیستم‌های نوین و مدرن کشت‌های کنترل شده گلخانه‌ای برای تولید محصولات باغبانی در سراسر جهان‌گسترش وسیعی دارد به‌نحوی‌که بر اساس آمار جهانی فائو، سطح زیر کشت گلخانه‌های دنیا (شامل انواع گلخانه‌های تونلی، خورشیدی، تک قلو پلاستیکی، به‌هم‌پیوسته پلاستیکی و گلخانه‌های شیشه‌ای) حدود 3 میلیون هکتار است.
استان مرکزی در صدر تولیدات گلخانه‌ای در کشور
در طی سال‌های اخیر بیشترین سطح زیر کشت و آمار تولید محصولات گلخانه‌ای کشور به استان‌های مرکزی اختصاص دارد و استان‌های مرکزی بالاترین سهم سطح زیر کشت و آمار تولید محصولات گلخانه‌ای را در بین سال‌های ۱۳۹۸-۱۳۹۲ را در اختیار دارند.
پنج استان تهران، کرمان، اصفهان، یزد و مرکزی به طور میانگین در طی سال‌های ۱۳۹۸-۱۳۹۲، ۷۴,۳۶ درصد سطح زیر کشت گلخانه‌ای کل کشور را داشته‌اند و ۷۹ درصد محصولات گلخانه‌ای را در همین مدت تولید کرده‌اند.
ارائه تسهیلات بانکی به متقاضیان ایجاد گلخانه
عباس پورمیدانی مدیر جهاد کشاورزی استان قم نیز در گفتگو با ما اظهار داشت: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در قم به‌صورت مجموعه‌های بزرگ در قالب شهرک‌های گلخانه‌ای و همچنین گلخانه‌های تخصصی در ابعاد مختلف رو به افزایش است و از هرگونه سرمایه‌گذاری در این بخش حمایت می‌شود.
وی افزود: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در قم یکی از مهم‌ترین برنامه‌های موردنظر راهبرد تغییر الگوی کشت استان است که تلاش دارد با ایجاد تحول در شیوه تولید محصولات کشاورزی، ارزش افزوده این بخش را افزایش دهد.
وی ادامه داد: باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی قم و کمبود منابع آبی استان، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای که برای پرورش محصول در کنار امکان کنترل فضای رشد گیاه نیاز به آب کمترین دارد، راهکاری عملی برای تولید مطلوب محصولات کشاورزی و تأمین نیاز بازار در این حوزه است.
پورمیدانی گفت: گلخانه‌هایی که زیر نظر دستگاه‌های متولی در استان قم احداث می‌شود دارای استانداردهای لازم بوده و محصول تولید شده در آن‌ها از کیفیت بالایی برای عرضه به بازار برخوردار است.
وی بیان داشت: ارائه تسهیلات بانکی به متقاضیان ایجاد گلخانه در قم و تسهیل فرایند صدور مجوزهای موردنیاز از جمله اقداماتی است که به‌منظور توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در استان در جریان می‌باشد.
افزایش ۱۰ برابری عملکرد محصول و صرفه‌جویی آب
این در حالی است که میری مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه از جمله مزایای کشت گلخانه‌ای صرفه‌جویی ۱۰ برابری مصرف آب در مقایسه با کشت در فضای باز است، تاکید می کند: تسهیلگری که در محدودیت‌های آبی با اجرای کشت گلخانه‌ای انجام می‌شود در کنار مزایای قطعی و حتمی این شیوه از جمله افزایش ۱۰ برابری متوسط عملکرد و افزایش بهره‌وری موجب محبوبیت بالای این شیوه شده است که همین موارد کافی است تا حمایت از این شیوه کشت و ترویج آن رونق بیشتری بگیرد.
وی می افزاید: به عنوان مثال میزان برداشت خیار و گوجه فرنگی در هر هکتار فضای باز به ترتیب حداکثر ۲۵ و ۶۰ تن است که این ارقام در کشت گلخانه‌ای با افزایش ۱۰ برابری به ۲۵۰ و ۶۰۰ تن در هر هکتار جهش می‌یابد، همچنین در این شیوه کشت امکان کنترل، مدیریت و حفاظت محصول از نوسانات جوی و اقلیمی وجود دارد که جزو مزایای مثال‌زدنی این شیوه کشت است.
در واقع باید گفت سرمایه گذاری در حوزه کشت گلخانه ای هم برای دولت و هم برای کشاورز مفید و به صرفه بود و به عبارت عامیانه بازی دو سر برد است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.
گزارش از سیده زهرا موسوی
انتهای پیام/110
از سوی دیگر تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی نیز همواره موجب شده است که کشورمان در صادرات نفت و مشتقات آن با مشکل روبرو شود که از همین رو سرمایه‌گذاری بر روی صادرات محصولات غیرنفتی بیش‌ازپیش اهمیت خود را نشان می‌دهد.
این در حالی است که کشورمان با داشتن آب‌وهوای گرم و خشک همواره با تنش‌های آبی روبرو بوده است که در سال‌های اخیر و با کاهش شدید بارندگی این مهم خود را بیش‌ازپیش نشان داده است چرا که ۱۷ کشور که ایران یکی از آن‌ها است و مجموعاً یک‌چهارم جمعیت زمین را تشکیل می‌دهند در شرایطی قرار گرفته‌اند که مؤسسه پژوهشی آن را «بدترین» نقاط از نظر خشکسالی و بحران کم‌آبی رده‌بندی کرده است.
در چنین شرایطی توسعه و حمایت از کشاورزی گلخانه‌ای نه‌تنها یک ضرورت بلکه تنها راه‌حل حل مشکلات کم‌آبی و نیز تولید است که باعرضه در بازارهای بین‌المللی ارزآوری مناسبی برای کشور به همراه داشته باشد.
به‌هرحال کشاورزی یکی از سه بخش اصلی اقتصاد است که نقش بسزایی در تأمین غذا، رفاه جامعه، تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی کشورها دارد. این بخش به دلیل ارتباط گسترده‌ای که با سایر بخش‌های اقتصادی دارد می‌تواند با رشد خود زمینه تولید ثروت، ایجاد بازار، ارزآوری و رشد بخش‌های صنعت و خدمات را فراهم آورد.
ضرورت‌های حمایت از کاشت گلخانه‌ای
کشت گلخانه‌ای شامل تولید محصولات باغی در فضای محافظت شده گلخانه است که به ارتقاء شرایط کشت، محافظت محصول در برابر آفات، بیماری‌ها و تغییرات آب‌وهوایی کمک می‌کند.
کشت گلخانه‌ای در فضاهای محصوری مانند گلخانه، اتاق شیشه‌ای، اتاق سایبان و... قابل‌اجرا است. می‌توان گفت کشت در محیط کنترل شده مدرن‌ترین و راضی‌کننده‌ترین شکل کشت گلخانه‌ای است. کشت در محیط کنترل شده ترکیبی از تکنولوژی گلخانه و کشت بدون خاک است که به کنترل و مدیریت هرچه بهتر آفات و بیماری‌های محصولات منجر می‌شود.
ایران دومین کشور جهان در توسعه واحدهای گلخانه‌ای
در طی 8 سال گذشته کشورمان دومین کشور جهان در توسعه واحدهای گلخانه‌ای بوده است به طوری که شاهد رشد ۳۸ درصدی مساحت گلخانه‌ها در کشور بودیم.
در طی این سال‌ها ایران بعد از مکزیک دومین کشور در توسعه واحدهای گلخانه‌ای در جهان بوده، همچنین از ابتدای آغاز طرح توسعه گلخانه‌ها بیش از دو هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در کشور صورت‌گرفته است
صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش بهره‌وری، امکان کاشت و برداشت محصول در تمام فصول، امکان پرورش محصولات خارج از فصل و خارج از اقلیم، قابلیت مقابله با تهدیدات و خسارات به‌واسطه امکان کنترل و اقدامات پیشگیرانه، برخی از مزایای کاشت گلخانه‌ای است.
گلخانه‌های ایران معادل 0.6 درصد سطح گلخانه‌های جهان است
داریوش سالم پور معاون طرح توسعه گلخانه‌های کشور از افزایش کارایی بیش از 10 برابری مصرف آب به‌ازای تولید هر کیلوگرم محصول در کشت‌های گلخانه‌ای خبر می‌دهد و می‌گوید: گلخانه‌های ایران معادل 0.6 درصد سطح گلخانه‌های جهان است.
وی می افزاید: توسعه محصولات گلخانه‌ای سهم ویژه‌ای در افزایش کمی و کیفی تولیدات کشاورزی، افزایش بهره‌وری در استفاده از اراضی و نهاده‌های تولید، ارتقاء امنیت غذایی، ایجاد اشتغال مولد و ارزآوری ایفا می‌کند.
سالم پور با تاکید بر اینکه کشور ایران دارای اقلیمی خشک و نیمه‌خشک بوده و آب برای تولید محصولات کشاورزی عامل تعیین‌کننده و مهمی محسوب می‌شود، معتقد است: کمبود آب طی فصل رشد گیاهان اثرات چشمگیری در میزان تولید محصول به‌ویژه محصولات سبزی و صیفی دارد که اصولاً نیاز آبی بالائی داشته و در فصول گرم سال تولید می‌شوند.
معاون طرح توسعه گلخانه‌های کشور در ادامه می‌افزاید: بهره‌گیری از سیستم‌های نوین و مدرن کشت‌های کنترل شده گلخانه‌ای برای تولید محصولات باغبانی در سراسر جهان‌گسترش وسیعی دارد به‌نحوی‌که بر اساس آمار جهانی فائو، سطح زیر کشت گلخانه‌های دنیا (شامل انواع گلخانه‌های تونلی، خورشیدی، تک قلو پلاستیکی، به‌هم‌پیوسته پلاستیکی و گلخانه‌های شیشه‌ای) حدود 3 میلیون هکتار است.
استان مرکزی در صدر تولیدات گلخانه‌ای در کشور
در طی سال‌های اخیر بیشترین سطح زیر کشت و آمار تولید محصولات گلخانه‌ای کشور به استان‌های مرکزی اختصاص دارد و استان‌های مرکزی بالاترین سهم سطح زیر کشت و آمار تولید محصولات گلخانه‌ای را در بین سال‌های ۱۳۹۸-۱۳۹۲ را در اختیار دارند.
پنج استان تهران، کرمان، اصفهان، یزد و مرکزی به طور میانگین در طی سال‌های ۱۳۹۸-۱۳۹۲، ۷۴,۳۶ درصد سطح زیر کشت گلخانه‌ای کل کشور را داشته‌اند و ۷۹ درصد محصولات گلخانه‌ای را در همین مدت تولید کرده‌اند.
ارائه تسهیلات بانکی به متقاضیان ایجاد گلخانه
عباس پورمیدانی مدیر جهاد کشاورزی استان قم نیز در گفتگو با ما اظهار داشت: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در قم به‌صورت مجموعه‌های بزرگ در قالب شهرک‌های گلخانه‌ای و همچنین گلخانه‌های تخصصی در ابعاد مختلف رو به افزایش است و از هرگونه سرمایه‌گذاری در این بخش حمایت می‌شود.
وی افزود: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در قم یکی از مهم‌ترین برنامه‌های موردنظر راهبرد تغییر الگوی کشت استان است که تلاش دارد با ایجاد تحول در شیوه تولید محصولات کشاورزی، ارزش افزوده این بخش را افزایش دهد.
وی ادامه داد: باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی قم و کمبود منابع آبی استان، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای که برای پرورش محصول در کنار امکان کنترل فضای رشد گیاه نیاز به آب کمترین دارد، راهکاری عملی برای تولید مطلوب محصولات کشاورزی و تأمین نیاز بازار در این حوزه است.
پورمیدانی گفت: گلخانه‌هایی که زیر نظر دستگاه‌های متولی در استان قم احداث می‌شود دارای استانداردهای لازم بوده و محصول تولید شده در آن‌ها از کیفیت بالایی برای عرضه به بازار برخوردار است.
وی بیان داشت: ارائه تسهیلات بانکی به متقاضیان ایجاد گلخانه در قم و تسهیل فرایند صدور مجوزهای موردنیاز از جمله اقداماتی است که به‌منظور توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در استان در جریان می‌باشد.
افزایش ۱۰ برابری عملکرد محصول و صرفه‌جویی آب
این در حالی است که میری مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه از جمله مزایای کشت گلخانه‌ای صرفه‌جویی ۱۰ برابری مصرف آب در مقایسه با کشت در فضای باز است، تاکید می کند: تسهیلگری که در محدودیت‌های آبی با اجرای کشت گلخانه‌ای انجام می‌شود در کنار مزایای قطعی و حتمی این شیوه از جمله افزایش ۱۰ برابری متوسط عملکرد و افزایش بهره‌وری موجب محبوبیت بالای این شیوه شده است که همین موارد کافی است تا حمایت از این شیوه کشت و ترویج آن رونق بیشتری بگیرد.
وی می افزاید: به عنوان مثال میزان برداشت خیار و گوجه فرنگی در هر هکتار فضای باز به ترتیب حداکثر ۲۵ و ۶۰ تن است که این ارقام در کشت گلخانه‌ای با افزایش ۱۰ برابری به ۲۵۰ و ۶۰۰ تن در هر هکتار جهش می‌یابد، همچنین در این شیوه کشت امکان کنترل، مدیریت و حفاظت محصول از نوسانات جوی و اقلیمی وجود دارد که جزو مزایای مثال‌زدنی این شیوه کشت است.
در واقع باید گفت سرمایه گذاری در حوزه کشت گلخانه ای هم برای دولت و هم برای کشاورز مفید و به صرفه بود و به عبارت عامیانه بازی دو سر برد است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.
گزارش از سیده زهرا موسوی
انتهای پیام/110
نظرات شما