توسعه صادرات؛ از حرف تا عمل

بررسی وضعیت صادرات استان قم طی سال ۹۷ نیز نشان داد که رقم صادراتی قم با وجود اینکه به بیش از ۱۵۴ میلیون دلار رسیده است اما خبرهای خوبی از رشد ارزی و تنوع صادراتی مناسب به گوش نمی‌رسد و دست اندازهای جدی پیش روی این مسیر پر فراز و نشیب به چشم می‌خورد.

تجربه سال‌های اخیر نشان داده است آنچه می‌تواند صادرات را به سرمنزل آرامش برساند، اقتصاد درون‌زا و مبتنی بر دانش است. در مراسم تقدیر از برگزیدگان صادرات استان در سال ۹۸ که چند روز گذشته در قم برگزار شد، از یکی از شرکت‌های دانش بنیان عضو پارک علم و فناوری استان قم تقدیر شد که برای اولین بار توانست جزو برگزیدگان صادراتی استان باشد. اتفاق خوشایند و شیرینی که می‌تواند سرآغاز رهایی از اقتصاد تک محصولی سیاست زده باشد و به توسعه صادرات پایدار بیانجامد.

متولیان و مدیران استانی با تأکید بر اینکه قوانین موجود هیچ مناسبتی با نیازهای صادراتی ندارد، گفتند: مسئولان نباید فرایند تولید و صادرات را میان وعده‌های خود متوقف کنند.

اقتصاد دانش بنیان راز توسعه صادرات پایدار

در این زمینه، استاندار قم با طرح این مطلب که نباید مدیران استانی وعده بدون سند دهند بر لزوم حمایت از شرکت‌های دانش بنیان تأکید می‌کند و می‌گوید: تنها اقتصادی می‌تواند به شکوفایی و بلوغ برسد که بتواند از مرحله معیشتی به سوی اقتصاد دانش بنیان حرکت کند.

بهرام سرمست که اقتصاد دانش بنیان را یکی از زیرساخت‌های مهم توسعه صادرات معرفی می‌کند، ادامه می‌دهد: باور دارم که باید برای رفع مشکلات کشور به ظرفیت جوانان و نخبگان توجه ویژه‌ای شود و چاره‌ای جز باور نسل جدید نداریم.

وی با اشاره به اینکه اقتصاد دانش بنیان برخلاف اقتصاد تک محصولی پایان ناپذیر است، گفت: شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند آسیب‌ها و مشکلات شرکت‌های به اغما رفته در شهرک‌های صنعتی استان را شناسایی و رفع کنند. لازم است امکانات موجود در شهرک‌های صنعتی استان در اختیار این‌گونه شرکت‌ها قرار بگیرد.

راه‌اندازی ۵ شرکت مدیریت توسعه صادرات در قم

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم نیز بر ایجاد برنامه‌های راهبردی در حوزه رونق تولید و اقتصاد مقاومتی تأکید دارد و می‌گوید: نباید اجازه دهیم که صادرات استان بدون تعیین مبدأ تولید و به صورت پراکنده انجام شود.

محمود سیجانی با اشاره به راه‌اندازی ۵ شرکت مدیریت توسعه صادرات در استان قم گفت: این نوع شرکت‌ها می‌توانند ضمن آسیب شناسی و رفع معضلات صادراتی، به توسعه ظرفیت‌های اقتصاد دانش صادرات محور کمک کنند.

رئیس پارک علم و فناوری استان قم  از صادرات ۱.۲ میلیون دلاری شرکت‌های فناور استان قم خبر داد و گفت: در حال حاضر بیش از ۲۵۰ واحد فناور در جامعه علم و فناوری استان فعال هستند که مجموع فروش آن‌ها در سال گذشته به بالای ۸۰ میلیارد تومان می‌رسد.

سید حسین اخوان علوی با بیان اینکه قطعاً این میزان صادرات شرکت‌های فناور نقطه مطلوب استان نیست، گفت: با اینکه شاخص جمعیتی استان قم در میان استان‌های دیگر در رده‌های آخر قرار دارد اما در حال حاضر از لحاظ رتبه شرکت‌های دانش بنیان به مکان دهم دست یافته و ۷۴ شرکت دانش بنیان در استان فعال است.

رئیس پارک علم و فناوری استان قم با بیان اینکه به آینده توسعه اقتصاد دانش بنیان و توسعه صادرات شرکت‌های فناور بسیار امیدوار است، گفت: این نرخ رشد در حالی اتفاق افتاده است که تا ۱۰ سال پیش تقریباً هیچ اثری از اقتصاد مبتنی بر دانش و مباحث فناوری در میان نبود.

قوانین صادراتی دست و پاگیر هستند

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان قم نیز در گفتگویی با تأکید بر اینکه قوانین صادراتی دست و پاگیر هستند، گفت: آسیب‌های داخلی به توسعه صادرات بیشتر از فشارها و تحریم‌های خارجی است.

حسن آقاجانی از بی‌توجهی به مشوق‌های صادراتی انتقاد کرد و گفت: در دنیا برای صادرکنندگان تا ۳۷ درصد تشویقی اختصاص می‌دهند درحالی‌که در کشور ما صادرکنندگان با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند.

وی با ابراز تعجب و ناخرسندی از عدم مشورت گیری از اتاق‌های بارزگانی در زمینه برنامه‌های صادراتی، گفت: دو کشور افغانستان و عراق تا ۳۰ میلیارد دلار می‌توانند از ایران جنس بخرند، در حالی که این کار انجام نمی‌شود و سقف صادرات به این دو کشور ۱۷ میلیارد دلار بوده است.

تولید بدون پشتوانه علمی محکوم به فناست

نخستین صادرکننده برتر محصولات دانش بنیان در استان قم نیز با بیان اینکه در تولید انواع فیلترهای آب پیشرفته فعالیت دارد، گفت: به عنوان یک تولید کننده جوان قرار گرفتن در کنار پیشکسوتان و صاحب صنایع بزرگ استان افتخار و ارزش بسیار مهمی است.

حسین رنجبر با تأکید بر اینکه شرکت وی به عنوان نخستین شرکت دانش بنیان برگزیده صادرات استان معرفی شده است، گفت: ثبات کیفیت و توجه به زیرساخت‌های دانش محور، تعهد کاری و رعایت اخلاق حرفه‌ای از جمله رموز موفقیت در صادرات است.

وی با بیان اینکه یک شرکت فعال و حرفه‌ای باید روی بخش R&D برنامه‌ریزی کند، گفت: همیشه با خود عهد کرده‌ایم در بدترین شرایط اگر حتی شرکت در پایین‌ترین سطح تولید باشد، بخش تحقیق و توسعه تعطیل نباشد و بدون ایده و طرح نباشیم.

این کارآفرین بومی با اشاره به تأثیر بحران‌های سیاسی و اقتصادی در روند فعالیت واحدهای تولیدی، گفت: متأسفانه در استان قم واحد تولیدی فعالیت می‌کند که با ایجاد نرخ‌های غیر منطقی حاضر شده هرگونه آسیب مالی ببیند اما اجازه ندهد که واحد تولیدی ما فعالیت کند.

رنجبر با بیان اینکه در شرایط کنونی ورود و فعالیت در عرصه تولید هیچ توجیهی ندارد، گفت: متأسفانه حمایت از صنعتگران و رونق تولید فقط یک حرف قشنگ است و عملاً هیچ اتفاقاً مثبتی نمی‌افتد.

حمایت از تولید ملی تکلیف اقتصادی مردم

وی با تأکید بر اینکه تولید بدون تحقیق و توسعه محکوم به فناست، گفت: استفاده از مواد اولیه مناسب، توسعه و استاندارد سازی فرایند تولید، فروش، خدمات پس از فروش و… از جمله تعاریف مهم کیفیت در حوزه تولید و تجارت است.

این فعال اقتصادی با تأکید بر اینکه بیش از ۹۰ نفر اشتغال‌زایی مستقیم کرده است، گفت: بدنه شغلی شرکت از فارغ التحصیلان تخصصی دانشگاهی است و به دلیل اینکه معتقدیم که باید جوان تحصیل کرده ایرانی صاحب شغل تخصصی باشد برای کسب تجربه و مهارت آن‌ها وقت و هزینه گذاشتیم.

وی با بیان اینکه همه مردم باید به تکلیف اقتصادی خود عمل کنند، گفت: اگر تکلیف یک تولید کننده ایجاد فعالیت اقتصادی سالم و مفید و ایجاد اشتغال و رونق تولید است، در قبال آن وظیفه سایر مردم خرید و مصرف کالای ایرانی می‌باشد چرا که اگر مردم انتظار دارند عزیزانشان در آینده به رفاه و شغل کافی برسند باید از تولید ملی حمایت کنند.

رنجبر با گلایه شدید از کوتاهی و عدم همراهی برخی از مسئولان و دستگاه‌های اجرایی در قبال تکلیف اقتصادی خود، گفت: واقعاً باید از برخی از مسئولان پرسید خروجی و نتیجه این همه جلسه که با عناوین مختلف برای حمایت از رونق تولید و صاحبان صنایع و کارآفرینان برگزار می‌شود چیست.