از خودروهای بدون سرنشین گرفته تا اتوماسیون صوتی در خانه‌ها، هوش مصنوعی به سرعت پیشرفت کرده است و دیگر تنها مفهومی از فیلم‌ها و کتاب‌های علمی تخیلی نیست.شاید پیشرفت‌های آینده هوش مصنوعی بسیار دور به نظر برسد، اما زودتر از آنچه که فکرش را بکنیم هوش مصنوعی به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل خواهد

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، تصورکنید درب اتاق هتل خود را بدون نیاز به کلید و از طریق ابزارهای تشخیص چهره باز کنید؛ چهره شما به هویت شما تبدیل شود و تراکنش‌های روزمره شما آسان‌تر و کارآمدتر شود. آماده باشید تا ظرف چند دقیقه پس از ثبت سفارش، محصولات خود را با هواپیماهای بدون سرنشین کوچک، مستقیماً درب منزل تحویل بگیرید. یا خود را برای عمل توسط یک ربات جراح آماده کنید. در چند سال آینده، جراحان تنها تماشاچی خواهد بود، زیرا یک ربات عمل جراحی را انجام می‌دهد و به بیماران کمک می‌کند تا گزینه‌های مراقبت از خود را بهتر درک کنند. این‌ها تنها چند نمونه از تغییرات زندگی با آینده پرشتاب هوش مصنوعی درجهان است.
از خودروهای بدون سرنشین گرفته تا اتوماسیون صوتی در خانه‌ها، هوش مصنوعی به سرعت پیشرفت کرده است و دیگر تنها مفهومی از فیلم‌ها و کتاب‌های علمی تخیلی نیست.شاید پیشرفت‌های آینده هوش مصنوعی بسیار دور به نظر برسد، اما زودتر از آنچه که فکرش را بکنیم هوش مصنوعی به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل خواهد شد و  ربات‌های فوق هوشمند از شایستگی‌ها و توانایی فکری انسان‌ها نیز فراتر خواهد رفت. شرکت‌های برتر فناوری در حال رقابت برای پیاده سازی هوش مصنوعی در زندگی روزمره ما هستند تا  ما را به آینده‌ی خارق العاده و هیجان انگیز هوش مصنوعی هدایت کنند.
هوش مصنوعی یکی از موضوعاتی بود که رهبر معظم انقلاب  در جریان دیدار با جمعی از استعداد‌های برتر علمی و نخبگان کشور، از آن به‌عنوان یک مسئله مهم و آینده‌ساز نام بردند و فرمودند:«این مسئله در اداره آینده دنیا نقش دارد و باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که ایران جزو ۱۰ کشور برتر هوش مصنوعی در دنیا قرار بگیرد.»
این صحبت را می‌توان همچون بسیاری از تدابیر حکیمانه رهبرانقلاب در حوزه‌های فناورانه ، به عنوان یک نقشه راه برای آینده کشور در حوزه‌های مختلف در نظر گرفت. برای آنکه بتوانیم در سال‌های آینده به یکی از کشورهای برتر در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شویم، لازم است با هوش مصنوعی و کاربردهای گسترده آن در موضوعات مختلف و ضرورت حرکت کشور به سمت این دانش آشنایی کامل داشته باشیم، از این رو با «دکترحمیدرضا ربیعی» ، استاد تمام هوش مصنوعی، دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف و رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته و مدیر مرکز نوآوری علوم داده و هوش مصنوعی، درخصوص چرایی اهمیت توصیه رهبرانقلاب برای حرکت کشور به سمت هوش مصنوعی و راهکارهای پیشرفت در این رشته  گفت‌وگو کرده‌ایم. در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید:

 
به نظر شما دلیل تاکید رهبرانقلاب برای ارتقا جایگاه ایران در هوش مصنوعی چیست؟ همانطور که می‌دانید رهبر انقلاب بر این باورند که علم، با تاکید بر دین و اخلاق، پایه تمدن و پیشرفت همه‌جانبه‌ی یک کشور است. لذا رد پای توسعه علمی‌در تمامی اسناد بالادستی ابلاغی از جانب ایشان به چشم می‌خورد. سند چشم انداز ایران را کشوری برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی ترسیم می‌کند. از طرف دیگر نقش کلیدی علم و فناوری هوش مصنوعی در دسترسی به این اهداف واقعیتی انکار ناپذیر است. لذا ایشان به درستی به ارتقا جایگاه ایران در هوش مصنوعی تاکید کرده اند. امیدوارم تمامی ارکان کشور با یک برنامه ریزی صحیح و با بکارگیری تمامی ظرفیت‌های کشور در راه تحقق این مهم گام بردارند.
فارس: هوش مصنوعی چیست و چرا این تکنولوژی نقش تعیین کننده‌ای در اداره آینده جهان دارد؟
از یک دیدگاه، هوش بخش محاسباتی از توانایی دستیابی به اهداف موجودات مختلف در جهان است. انواع و درجه‌های مختلفی از هوش در افراد و بسیاری از موجودات زنده دیگر وجود دارد. تلاش نهایی هوش مصنوعی ایجاد سیستم‌ها و برنامه‌های رایانه ای است که بتوانند در حل مشکلات و دستیابی به اهداف در جهان مانند انسان‌ها عمل کنند. هوش مصنوعی علم و فناوری ساخت سیستم‌های هوشمند بر مبنای درک هوش انسانی است، اما لازم نیست خود را محدود به روش‌هایی کند که از نظر بیولوژیکی قابل تفسیر و مشاهده باشند. با این حال، بسیاری از متخصصین درگیر زمینه‌های تحقیقاتی و کاربردی خاص تر هوش مصنوعی بوده و کمتر به این هدف نهایی توجه دارند.  
از دیدگاه کاربردی می‌توان هوش مصنوعی را به چهار دسته هوش مصنوعی محدود یا ضعیف، هوش مصنوعی تعمیم یافته یا قوی، هوش مصنوعی مکمل، و هوش مصنوعی ماورای هوش دسته بندی کرد.
هوش مصنوعی محدود یا ضعیف: نوعی از هوش مصنوعی است که تمرکزش تنها بر انجام یک کاربرد خاص است. از کاربردهای هوش مصنوعی ضعیف می‌توان به سیستم‌های پیشنهاد موسیقی مانند اسپاتیفای، دستیارهای شخصی مانند سیری و الکسا اشاره کرد. این نوع از هوش مصنوعی در سال‌های اخیر بسیار موفق عمل کرده است.
هوش مصنوعی تعمیم یافته یا قوی: نوعی از هوش مصنوعی است که تلاش می‌کند رفتارهای انسان را شبیه سازی کند: مانند یک انسان فکر کند، بفهمد و رفتار کند. هوش مصنوعی عمومی مانند انسان دارای آگاهی و احساس است: چیزی که در هوش مصنوعی ضعیف مورد توجه قرار نمی گیرد. سیستمهای کامپیوتری فعلی تا رسیدن به این مرحله از هوش انسانی فاصله دارند ولی احتمالا رایانه‌های کوتنومی آینده این نقص را برطرف خواهند کرد.
هوش مصنوعی مکمل: در صورت بکارگیری درست هوش مصنوعی، این فناوری می‌تواند در تمامی ابعاد علمی، اقتصادی، اجتماعی، و غیره به رشد و تعالی جوامع بشری کمک نماید. هوش مصنوعی مکمل شاخه ای از هوش مصنوعی است که با اضافه شدن به انسان، هوش و قدرت انسان‌ها را مکمل کرده و کارآیی آنها را چندین برابر می‌کند. در حال حاضر شرکت‌های زیادی بر روی حوزه هوش مصنوعی مکمل کار می‌کنند تا بتوانند در زمینه‌های مختلف به قابلیت‌های انسان‌ها بیفزایند.
هوش مصنوعی ماورای هوش: در این نوع از هوش مصنوعی سیستم‌های رایانه ای نسبت به هوش انسان‌ها برتری خواهند یافت. این سیستم‌ها می‌توانند به مثابه ربات‌هایی متصور شوند که بسیار قوی تر، سریع تر، باهوش تر و خلاق تر از انسان‌ها باشند. این همان نوع از هوش مصنوعی است که دانشمندان نگران تبعات اخلاقی و تخریب کننده آن هستند.

 
تاریخچه هوش مصنوعی به چه زمانی برمی‌گردد و برای آینده‌ی آن چه تصویری ترسیم می‌شود؟
تاریخچه هوش مصنوعی را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد: هوش مصنوعی باستانی، هوش مصنوعی در دوران انقلاب صنعتی و هوش مصنوعی مدرن.
انسان در آرزوی ساخت موجوداتی مصنوعی
 از زمان‌های بسیار قدیم، انسان در آرزوی ساختن موجودات مصنوعی بوده است. ایده ماشین‌های متفکر۴۵۰۰ سال پیش توسط مصریان باستان مطرح شد. آنها مجسمه‌هایی (روباتهایی) می‌ساختند که مردم را نصیحت می‌کردند. البته داخل این روبات‌ها کشیشانی بودند که درون این مجسمه‌ها پنهان شده و با مردم سخن می‌گفتند. اولین ذکر موجودات مصنوعی هوشمند در ایلیاد هومر در قرن هشتم قبل از میلاد بوده است. او همچنین سه پایه‌هایی ساخت که قادر به قدم زدن بودند. لذا در هر تمدنی مخترعین سعی در ایجاد اشیایی داشتند که مانند موجودات زنده عمل کنند، مانند روبات‌های سرباز هندی برای محافظت از بودا یا شوالیه مکانیکی لیوناردو داوینچی.
رویای ساخت ماشینی با توانایی فکرکردن!
با شروع انقلاب صنعتی، فیلسوفانی مانند «رنه دکارت» و «ویلهلم لایبنیتز» ایده مدل کردن تفکر به عنوان نوعی سیستم محاسباتی را مطرح کردند. بعد‌ها، این ایده توسط دانشمندانی مانند «آلن نیوول» و «هربرت سایمون» به فرضیه ای کامل به عنوان نمادهای فیزیکی تبدیل شد. سپس این فرضیه، پایه فلسفی کلیه تحقیقات هوش مصنوعی شد. این فرضیه بیان می‌کند که هوش انسانی حاصل ترکیب و چیدمان مناسب این نمادها است. از آنجا که یک ماشین می‌تواند این چیدمان نماد‌ها را انجام دهد، ما می‌توانیم ماشینی را ایجاد کنیم که توانایی فکر کردن داشته باشد.
 تاریخ هوش مصنوعی مدرن از اواسط قرن بیستم آغاز شد. ابتدا، «آلن تورینگ»، ریاضیدان و دانشمند رایانه مفهوم دستگاه جهانی تورینگ را معرفی کرد که در حقیقت الگویی برای یک کامپیوتر است. چنین وسیله ای می‌تواند برنامه‌های مختلفی را اجرا کرده و چندین مشکل را هم زمان حل کند. وی مفهوم تفکر و هوشمندی توسط یک ماشین را در قالب بازی تقلید تعریف کرد، که بعدها به عنوان آزمایش تورینگ شناخته شد. اصطلاح هوش مصنوعی در سال ۱۹۵۶ میلادی توسط جان مک کارتی، ماروین مینسکی و سایر دانشمندان در طی کنفرانسی که در کالج دارتموت برگزار شد ابداع شد. این همایش یک نقطه شروع برای هوش مصنوعی بود که شرکت کنندگان در مورد نام، مأموریت و برنامه‌های هوش مصنوعی به بحث و گفتگو پرداختند.

 
آغاز زمستان هوش مصنوعی!
پس از آن، دولت‌ها سرمایه‌های زیادی را برای تأمین بودجه پروژه‌های هوش مصنوعی اختصاص دادند. لکن به علت ساده انگاری و در نظر نگرفتن پیچیدگی مسایل هوش مصنوعی، بسیاری از پروژه‌ها به اهداف خود دست نیافتند. علاوه بر این در سال‌های بعد، به دلیل انتقادات دیگر دانشمندان مشهور، بودجه‌ها متوقف شد و دوره اول به اصطلاح زمستان هوش مصنوعی آغاز شد. در دهه ۸۰ میلادی، به علت برنامه‌های وسیع هوش مصنوعی دولت ژاپن، دولتهای غربی تخصیص بودجه برای پروژه‌های هوش مصنوعی را مجددا از سر گرفتند. اما به دلیل کمبود قدرت پردازشی رایانه‌ها برای محاسبات پیچیده و عدم وجود کلان داده‌ها، این برنامه‌ها دوباره بعد از چند سال متوقف شد. دهه ۹۰ شاهد ظهور ناگهانی و گسترده رایانه‌های شخصی بود و در سالهای ابتدایی قرن بیست و یکم شبکه‌های ارتباطی و داده، رشد و توسعه بی سابقه ای را تجربه کردند. اتصال مردم و اشیا به اینترنت سرعت گرفت و رشد اینترنت اشیا به همراه خدمات برخط مانند شبکه‌های اجتماعی، باعث تولید مقادیر زیادی از کلان داده‌های چند رسانه ای شد.
توسعه هوش مصنوعی در چارچوب دولت هوشمند در سال‌های اخیر، به علت قیمت مناسب خدمات پر قدرت محاسباتی، توسعه زیرساخت های ارتباطی سریع و ارزان، توسعه اینترنت اشیا و تولید کلان داده‌ها، توسعه بازار بر اثر کاربردهای جدید مانند ماشین‌های خودران، تولید داروی هوشمند، تشخیص و درمان هوشمند بیماری‌ها، و شهرهای هوشمند، باعث پیشرفت‌های بی سابقه ای در هوش مصنوعی و استفاده از آن در محصولات تجاری و مدیریت سازمان‌ها و کشور‌ها شده است. از این رو، کشورهای پیشرو دنیا برنامه‌های راهبردی کاملی را در زمینه توسعه هوش مصنوعی در صنایع مختلف، سطوح سازمانی و کشوری در چارچوب دولت هوشمند تدوین کرده و در دست اجرا دارند.
 
باتوجه به شرایط روز کشور، چرا حرکت به سمت هوش مصنوعی ضرورت دارد؟
هوش مصنوعی ابزاری کارآمد و قدرتمند برای رفع مشکلات کشور بسیاری از مشکلات کنونی کشور ناشی از عدم برنامه ریزی و تصمیم گیری مناسب با به کارگیری دانش و داده‌های موجود در زمینه‌های مختلف می‌باشد. بسیاری از صنایع و سازمان‌ها بهروه وری مناسبی نداشته و از منابع موجود به صورت بهینه استفاده نمی نمایند. اداره امور کشور بر اساس تحلیل مناسبی از داده‌ها و استفاده بهینه از منابع در راستای سند چشم انداز کشور محقق نشده است. توسعه شفافیت، ایجاد فرصت‌های برابر برای آحاد مردم و بسط عدالت از ملزومات دست یابی به اهداف سند چشم انداز کشور می‌باشند. صنایع کشور نیاز مبرم به افزایش بهره وری و رقابت در بازارهای داخلی و جهانی را دارند. رفع مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مستلزم استفاده از راهکارهای نوین دانش محور بر اساس تحلیل و استنتاج بهینه از داده‌ها می‌باشد. در این راستا هوش مصنوعی به عنوان ابزاری کارآمد و قدرتمند می‌تواند با تحلیل کلان داده‌ها و ارایه راهکارهای هوشمند بسیاری از مشکلات موجود را برطرف کند.    
 
هوش مصنوعی در چه حوزه‌هایی می‌تواند کاربرد داشته باشد؟
کلان‌داده‌ها؛ منابعی طبیعی برای ایجاد ارزش‌افزوده از هوش مصنوعی
در جهان کنونی کلان داده‌ها از ثروت‌های اصلی کشورها بوده و به مثابه منابع طبیعی محسوب می‌شوند و راهکار بهینه برای تبدیل آنها به ارزش افزوده، استفاده از هوش مصنوعی می‌باشد. لذا کاربردهای هوش مصنوعی در تمامی ارکان جوامع بشری در حال توسعه هستند. برای نمونه، کشورهای پیشرفته از طریق تلفن‌های همراه و سامانه دولت هوشمند خدمات دولتی را ارایه می‌دهند. در حوزه سلامت برای طراحی دارو و تشخیص و درمان بیماری‌ها از هوش مصنوعی به عنوان همکاری قابل اطمینان در کنار پزشکان استفاده می‌گردد. در حوزه حمل و نقل، ماشین‌های خودران با استفاده از فناوری هوش مصنوعی به واقعیت پیوسته اند. در حوزه‌های اقتصاد دیجیتال و بالا بردن بهره وری سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی هوش مصنوعی نقشی پایه ای ایفا می‌کند. در حوزه‌های کشاورزی، آب و انرژی بالا بردن بهره وری بدون استفاده از هوش مصنوعی امکان پذیر نیست. و بالاخره هوش مصنوعی در قالب پلتفرم ارایه خدماتی مانند رسانه‌های اجتماعی، سیستم‌های توصیه گر و خدمات عمومی در زندگی روزمره مردم در حال نقش آفرینی است.  
 
 

 
وضعیت ایران در حوزه هوش مصنوعی چگونه است؟ و چه جایگاهی در جهان دارد؟
وضعیت کشورها در هوش مصنوعی بر اساس شاخص‌هایی همچون برنامه‌های ملی، تربیت نیروی انسانی، تحقیقات بنیادین و کاربردی، ثبت اختراع، تولید فناوری، زیر ساخت‌های ارتباطی، محصولات و شرکت‌های فناور، سرمایه گذاری، فضای کسب و کار، بستر‌های نوآوری، قوانین و مقررات، وضعیت اقتصادی، و دسترسی به داده‌های باز قابل انداره گیری می‌باشند.
رتبه چهاردهم دنیا در چاپ مقالات معتبر حوزه هوش مصنوعی وضعیت ایران در حوزه‌های تربیت نیروی انسانی و تحقیقات بنیادی و کاربردی بسیار خوب می‌باشد. تعداد فارغ‌التحصیلان و افراد متخصص مرتبط با هوش مصنوعی در حد قابل قبولی می‌باشد و رشته‌های مرتبط با هوش مصنوعی جزو رشته‌های محبوب و پر مخاطب در کشور می‌باشند. وضعیت چاپ مقالات معتبر علمی در کشور در حوزه هوش مصنوعی در حد بسیار خوبی بوده و ایران جزو کشورهای برتر این حوزه در دنیا می‌باشد. ایران با ثبت ۳۴۰۲۸ مقاله در مقام ۱۴ دنیا در بین سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۷ در هوش مصنوعی بوده است و هفتمین کشور برتر دنیا از لحاظ مقالات پراستناد است و تنها کشوری در خاورمیانه است که در بین ۱۰ کشور برتر دارای بیشترین مقالات پراستناد جای گرفته است.
 
وضعیت نامناسب ایران در ثبت اختراعات کاربردی هوش مصنوعی  متاسفانه ایران در این حوزه فاقد برنامه ملی است. البته برنامه‌های بخشی در خصوص توسعه فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی به صورت پراکنده انجام گرفته است. در زمینه ثبت اختراع و تحقیقات کاربردی، شرایط کشور در این حوزه مناسب نمی‌باشد. جایگاه کلی کشور در شاخص‌های مرتبط با دسترسی و ارتباطات در حد متوسط و جزو کشورهای میانی دنیا می‌باشد. البته روند رشد زیرساخت‌های ارتباطی کشور مانند پهنای باند مصرفی و تعداد کاربران اینترنت برای توسعه کاربرد هوش مصنوعی در چند سال گذشته مناسب بوده است. شرکت‌ها و محصولات دانش‌بنیان، از نظر تعداد دارای وضعیت مناسبی نمی‌باشند. البته رشد شرکت‌های این حوزه در چند سال گذشته قابل توجه بوده است. سرمایه‌گذاری در کشور بر اساس شاخص‌های اقتصادی جهانی در مجموع بسیار ضعیف می‌باشد. بر اساس شاخص‌های جهانی کسب و کار و کارآفرینی کشور شرایط مطلوبی ندارد. وضعیت نوآوری از منظر شاخص‌های مرتبط بین‌المللی در شرایط متوسطی قرار دارد. روند تنظیم‌گری و مصوبات و قوانین مرتبط در این حوزه در حد مطلوبی نیست. ایران در اکثر شاخص‌های اقتصادی و مرتبط به بازار در وضعیت مناسبی قرار ندارد. ایران در شاخص داده باز و دسترسی به داده علی رغم مصوبات و قوانین مرتبط در شرایط مناسبی نمی‌باشد.  
 
 
برای تقویت نقاط قوت و بهبود نقاط ضعف کشور در حوزه هوش مصنوعی چه باید کرد؟
ضرورت تدوین برنامه‌ای ملی برای توسعه هوش مصنوعی برنامه‌های راهبردی در سطح ملی نقش مهمی در جهت‌دهی به توسعه و پذیرش هوش مصنوعی دارند. امروزه کشورهای مختلف دنیا مانند استرالیا، مالزی، چین، اندونزی، سنگاپور، هلند و سوئد دارای برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی می‌باشند. تا کنون بیش از ۶۰ کشور نسبت به تدوین برنامه ملی خود در حوزه هوش مصنوعی اقدام کرده‌اند. متاسفانه ایران در این زمینه در سطح ملی برنامه ای نداشته و تقسیم کار ملی برای توسعه هوش مصنوعی انجام نپذیرفته است. مسئله دوم توسعه فرهنگی در زمینه هوش مصنوعی در سطح ملی می‌باشد. توسعه زیر ساخت‌های ارتباطی و پردازشی لازم، حمایت مناسب از محصولات شرکت‌های فناور بومی، سرمایه گذاری مناسب و ریسک پذیر، آسان سازی و توسعه فضای کسب و کار، توسعه بستر‌های نوآوری، تدوین و اجرای قوانین و مقررات بر اساس ارزش‌های اخلاقی، و توسعه دسترسی به داده‌های باز از جمله الزامات توسعه همه جانبه به کار گیری هوش مصنوعی در کشور می‌باشد.

 
برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان هوش مصنوعی چه مشکلاتی باید حل شود؟
جلوگیری از مهاجرت نخبگان با ایجاد امید و انگیزه برای خدمت به کشور مهاجرت نخبگان به امید دست یابی به آرامش فکری و شرایط بهتر کار و زندگی پدیده ای رایج در دنیا می‌باشد. لذا جلوگیری از مهاجرت نخبگان هوش مصنوعی راهبرد مناسبی برای کشور نیست، بلکه راهبرد ایجاد انگیزه و امید برای خدمت به کشور و جامعه با فراهم کردن شرایط مطلوب را گزینه بهتری می‌دانم. مهاجرت بیش از حد نخبگان پدیده ای است که به عوامل بیرونی و درونی متعددی ارتباط دارد. عوامل بیرونی تحت کنترل ما نیستند و با توجه به نقش کلیدی هوش مصنوعی در توسعه کشورها و کمبود نیروی انسانی در این زمینه، همواره نخبگان را با تبلیغات گسترده و فراهم آوردن شرایط مطلوب کار و زندگی برای مهاجرت به کشورهای خود ترغیب می‌نمایند. لذا ما باید با ایجاد روحیه امید و انگیزه خدمت به کشور و ارایه مشوق‌ها و حمایت‌های لازم به جای راهکارهای سلبی، به راهکارهای ایجابی تکیه کنیم.
بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگی، توسعه روابط اجتماعی بر أساس عدالت و صداقت، ایجاد محیطی شاداب و پویا برای توسعه علم و فناوری با اتکا به اخلاق و ارزش‌های اسلامی، بهبود محیط کسب و کار، حمایت مناسب از نخبگان و فناوری‌های بومی، رعایت کرامت انسانی، و به کارگیری نخبگان در برنامه ریزی امور و به کارگیری آنان در اداره امورکشور می‌تواند شرایط ایجابی مناسبی را فراهم آورد تا این عزیزان با اشتیاق و پشت کار لازم در توسعه جامعه خود نقش ایفا کرده و ماندن در کشور را به مهاجرت ترجیح دهند.
مهاجرت معکوس نخبگان خارج از کشور را جدی بگیریم علاوه بر این با یک برنامه ریزی مناسب می‌توان در راه مهاجرت معکوس به کشور هم گام برداشت. طرح همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیش از ۱۲۰ پایگاه در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، با ارایه بسته‌های حمایتی جذابی مانند دوره‌های پسادکتری، فرصت‌های مطالعاتی، همکاری به عنوان اساتید مدعو و معین، حمایت از تأسیس شرکت‌های نوپا، اشتغال در شرکت‌های فناور، نظام وظیفه تخصصی و تسریع و تسهیل فرایند جذب عضویت در هیأت علمی توانسته است بیش از ۶۵۰۰ همکاری موفق با دانش آموختگان ایرانی برترین دانشگاه‌های جهان داشته باشد. برای نمونه پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف که یکی از پایگاه‌های موفق در این طرح می‌باشد، در چند سال گذشته بیش از ۲۵ نفر را از بهترین دانشگاه‌های آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا جذب نموده، که ۲۳ نفر از آنها مهاجرت معکوس به کشور داشته اند و هم اکنون در دانشگاه‌ها و مراکز فناوری داخل کشور در حال خدمت به جامعه می‌باشند.


انتهای پیام/