یکی از راهکارهای مطرح برای عبور کشورهای مواجه با تحریم، استفاده از انواع موافقتنامههای پولی از جمله پیمانهای پولی و بهکارگیری پولهای ملی کشورها در مبادلات تجاری میان کشورها است.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی قم فردا،پیمان های پولی یکی از مسائل مهم تجار برای تجارت با کشورهای دیگر می باشد. ریشه پیمانهای دوجانبه پولی به بحرانهای مالی در سال ۲۰۰۷ بازمیگردد. بروز این بحران مالی در سطح جهان، باعث گرایش کشورهای مختلف به رویکرد جدیدی در ساختار تجارت بینالمللی شد. کشورهایی که قبلاً از پولهای رایج مانند دلار و یورو در مبادلات خود استفاده میکردند، روش جدیدی را برگزیدند که به «پیمان پولی دوجانبه» معروف شده است. بیش از ۴۷ پیمان پولی میان کشورها به امضا رسیده است
کشورهای بسیاری در این پیمانهای دوجانبه پولی نقش آفرینی کردند و براساس آمارهای در دست، بیش از ۴۷ پیمان پولی میان کشورها به امضا رسیده است و به جای استفاده از یک پول واسط مانند دلار و یورو، از پول کشورهای مبدأ و مقصد تجارت استفاده میشود و دیگر دلار واسط تجاری نیست.
هدف اعمال تحریم های مالی و بانکی توسط آمریکا علیه ایران این است که تبادلات تجاری با کشورهای دیگر را دچار سختی و اختلال کند اما ایران می تواند با پیمان های پولی دوجانبه بین کشورهایی که با آن ها تجارت انجام می دهد این تحریم ها را بی اثر کند و از صرف هزینه های اضافی هم جلوگیری کند.
این در حالی است که پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم و تاکید رئیس جمهور به سیاست خارجی چندجانبه و فراگیر، بیش از گذشته واژه پیمان پولی دو جانبه بر سر زبانها افتاد.
گامهای اولیه این موضوع در ایران را بانک مرکزی با راهاندازی نماد معاملاتی روبل در بازار متشکل ارز ایران برداشت و به گفته مدیر عامل بازار متشکل ارز ایران با اضافه شدن نماد معاملاتی جدید و آغاز معاملات جفت ارز روبل - ریال در بازار متشکل ارزی، صادرکنندگان ایرانی میتوانند همانند دلار و یورو روبلهای خود را با نرخ توافقی در این بازار عرضه نمایند.
از طرفی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی از انعقاد پیمان پولی دو جانبه با سایر کشورهای آسیایی هم خبر داد و معتقد است که این موضوع تنها به روبل روسیه محدود نمیشود.
از مزایای این پیمان دو جانبه پولی میتوان به افزایش قدرت چانه زنی ایران در گفتگوهای بینالمللی، کاهش فشارهای ناشی از تحریمهای بانکی، کاهش تورم به دلیل افت درخواست برای ارزهای خارجی و مدیریت بازار ارز اشاره کرد. همچنین تجار داخلی میتوانند با استفاده از پیمانهای پولی مبادلات خود را تسهیل بخشند و در سریعترین زمان به پولهای خود دسترسی داشته باشند و این اتفاق میتواند که رکود تورمی موجود در اقتصاد کشور را تغییر دهد.
بی اثر تحریم ها از طریق پیمان های پولی دوجانبه
از همین رو دکتر محمدجواد توکلی پژوهشگر و اقتصاددان در گفتگو با ما با اشاره به پیمان های پولی دو جانبه، اظهار داشت: پیمان های پولی دوجانبه ابزاری است تا از سلطه دلار و تحریم هایی که وجود دارد رها شویم.
وی ادامه داد: در پیمان های دوجانبه با پول ملی مبادله صورت می گیرد و همین مسئله می تواند ارزش پول ملی را بالا ببرد.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه پیمان های دوجانبه باعث می شود که دلار واسطه مبادله نباشد، گفت: در این پیمان ها می توان کالاها را با یکدیگر تهاتر کرد. در این پیمان کشورهای طرف مبادله برای تسویه حساب از ارز و پول ملی خود استفاده می کنند. پیمانهای دوجانبه و چندجانبه هزینه مراودات تجاری را کاهش میدهد
از طرفی حجتالله فرزانی کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگاران با اشاره به پیمان های پولی، عنوان کرد: در بحث پیمانهای پولی دو جانبه باید مراودات تجاری میان دو کشور به شکل متوازن باشد. اگر در این پیمان دوجانبه به صورت یک طرفه اقداماتی صورت گیرد به هیچ عنوان مفید نخواهد بود. زیرا اگر تنها واردکننده کالایی از یک کشور باشیم سبب بی رمقیی آن کشور نسبت به این پیمان میشود.
وی ادامه داد: اگر پیمان پولی دوجانبه یا چندجانبه را با کشورهای متعددی منعقد کنیم قطعا میزان مراودات دو کشور هم افزایش خواهدیافت، زیرا هزینه مراودات کاهش مییابد به این صورت که دیگر نیاز نیست ریال را به دلار و یا یورو تبدیل کنیم. این اتفاق بسیاری از موانع را از سر راه تجارت کشور برمیدارد به خصوص کشور ما که با تحریمهای ظالمانه آمریکا دست و پنجه نرم میکند.
این کارشناس اقتصادی گفت: در سالیان گذشته به این دلیل که تحریمهای ظالمانه وارد اقتصاد کشور شد و از تبادلات بانکی با سایر کشورهای جهان دور بودیم و به شکل سنتی بانکها را اداره میکردیم هنوز با الزامات بینالمللی آشنایی خاصی نداریم و همواره این موضوع سبب مشکل آفرینیهای زیادی میشود.
وی اضافه کرد: لازم است که در حال حاضر این پیمانها را پیش ببریم و آنها را توسعه دهیم و البته این پیمانها نافی موضوع دیگری نیست و اگر با تحریم هم رو به رو نباشیم باز این پیمان پولی دوجانبه برای اقتصاد کشور مفید و موثر است.