اگر انسان به شناخت صحیحی از توانمندی‌ها و قابلیت‌های ذاتی خود دست پیدا کند و آنچه در طبیعت و فطرت او نهفته است را پیدا کند در مسیر سعادت و رشد خود حرکت خواهد کرد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، یکی از سوالاتی که بسیار مورد توجه می‌باشد این است که بحث استعدادسنجی موضوعی قرآنی است یا صرفا غربی، در آیه ۸۴ سوره مبارکه اسراء خداوند متعال می‌فرماید «قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلَىٰ شَاکِلَتِهِ فَرَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَىٰ سَبِیلًا _ بگو که هر کس بر حسب ذات و طبیعت خود عملی انجام خواهد داد، و خدای شما به آن که راهیافته‌تر است (از همه کس) آگاهتر است »
اگر انسان به شناخت صحیحی از توانمندی‌ها و قابلیت‌های ذاتی خود دست پیدا کند و آنچه در طبیعت و فطرت او نهفته است را پیدا کند در مسیر سعادت و رشد خود حرکت خواهد کرد.
این اولین گام در استعدادسنجی بر مبنای قرآنی می‌باشد که شخص بر طبق شاکله و فطرت حرکت کند، اما موارد دیگری نیز در رشد و تعالی وی موثر هستند که از منظر قرآنی باید مورد بررسی قرار بگیرند؛
موضوع تمرکز بر تلاش و سعی انسان در مسیر سعادت و تعالی نیز از دستورات قرآنی خداوند متعال است که در سوره مبارکه نجم آیات ۳۹ تا ۴۱ می‌فرماید « وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ﴿۳۹﴾و اینکه براى انسان جز حاصل تلاش او نیست. وَأَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُرَى ﴿۴۰﴾و [نتیجه] کوشش او به زودى دیده خواهد شد. ثُمَّ یُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَى ﴿۴۱﴾ سپس هر چه تمامتر وى را پاداش دهند. » بر این اساس توجه دادن به مخاطب برای حرکت در مسیر استعداد و شاکله فطری و تلاش و سعی در شکوفایی آن امری ضروری و دستوری قرآنی است، در ادامه جهت ادامه تلاش و کوشش برای رسیدن به اهداف متعالی قابلیت‌هایی لازم است که در دستورات قرآنی ما را بر استمرار و پیوستگی در حرکت تشویق می‌کند، خداوند متعال در آیه ۱۱۲ سوره هود می‌فرماید « فَاستَقِم کَما أُمِرتَ وَمَن تابَ مَعَکَ _ پس همان‌گونه که فرمان یافته‌ای، استقامت کن؛ و همچنین کسانی که با تو بسوی خدا آمده‌اند (باید استقامت کنند) » همچنین در سوره مبارکه جن آیه ۱۶ می‌فرماید « وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا _ و اگر بر طریقه (اسلام و ایمان) پایدار بودند آب (علم و رحمت و رزق) فراوان نصیبشان البته می‌گردانیدیم. »
با توجه به این آیات از قرآن در می‌یابیم که دستور به شناخت استعداد، حرکت در مسیر آن و تلاش مستمر برای رسیدن به شکوفایی توانمندی‌ها امری قرآنی، بنیادین و اصیل می‌باشد و اگر در علوم غربی نیز به آن پرداخته شده، دلیل بر غربی بودن آن نیست.
مطلب دیگر نحوه شناخت استعداد می‌باشد که طبق آیات و روایات فراوان خودشناسی یک امر دینی و قرآنی می‌باشد، برای رسیدن به خودشناسی و تشخیص استعدادها و توانمندی‌ها راهکارهایی وجود دارد که به نوعی ابزار شناخت بهتر ما می‌باشند مانند مصاحبه تشخیصی، تجربه‌های فردی و تست‌های روان سنجی.
این ابزار در مسیر شناخت، کمک کار مشاور و مراجع در استعدادیابی می‌باشند و جایگاه اصیل در مبنای موضوع ندارند، حتی اگر این تست‌ها تولید روانشناسان غربی باشند بر مبنای کلام امیرالمومنین.ع. در حکمت ۷۷ نهج‌البلاغه «وَ قَالَ علیه السلام فى مثل ذلک الْحِکْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ فَخُذِ الْحِکْمَةَ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاقِ _ و فرمود حکمت گمشده مؤمن است. حکمت را فرا گیر هر چند از منافقان باشد. » و کلام پیامبر گرامی اسلام.ص. «اُطلُبوا العِلمَ ولَو بِالصِّینِ؛ فإنَ طَلَبَ العِلمِ فَریضَةٌ عَلى کُلِّ مُسلِمٍ _ دانش را فرا گیرید، گرچه درچین باشد؛ زیرا طلب دانش بر هر مسلمانى واجب است. » به عنوان علم و دانش تولید شده قابل بررسی و در صورت نیاز قابل استفاده می‌باشند.
لازم به ذکر است استفاده از ابزار هیچگاه اصل مبنای کلی را تغییر نداده و مسیر بنیادین آن را تحت الشعاع قرار نمی‌دهد.

امیرعلی فضلی کارشناس بخش مشاوره‌های قرآن بنیان سی امین نمایشگاه قرآن کریم
انتهای پیام/110