اول ربیعالاول حضرت علی بن ابیطالب (ع) با اینکه احتمال کشتهشدن ایشان بسیار زیاد بود در بستر پیامبر (ص) خوابیدند و پیامبر به غار ثور رفتند و از آنجا به مدینه هجرت فرمودند.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی قم فردا،لیلَةُ المَبیت، شبی که امام علی(ع) برای حفظ جان پیامبر(ص) در بستر ایشان خوابید. مشرکان قصد داشتند در این شب، دستهجمعی به خانه پیامبر حمله کنند و او را به قتل برسانند. به امر الهی و به درخواست پیامبر(ص)، امام علی(ع) در بستر ایشان خوابید و در نتیجه مشرکان متوجه عدم حضور پیامبر نشدند و رسول خدا(ص) توانست در آن شب به سمت یثرب، هجرت کند. بسیاری از مفسران، شأن نزول آیه شراء در سوره بقره را این فداکاری امام علی(ع) در لیلة المبیت دانستهاند. تاریخ این واقعه، شب اول ربیع الاول سال سیزدهم یا چهاردهم بعثت ذکر شده است.
از همین رو علمای شیعه و گروهی از علمای اهلسنت معتقدند آیه اشتراء (آیه ۲۰۷ سوره بقره) در شأن علی (ع) در ماجرای لیلة المبیت نازل شده است. ابن ابیالحدید در شرح نهجالبلاغه از استادش ابوجعفر نقل میکند که با تواتر ثابت شده این آیه در باره امام علی (ع) نازل شده و هر کس آن را انکار کند یا دیوانه است و یا با مسلمانان هیچگونه ارتباطی نداشته است.
لیلة المبیت رویدادی بزرگ و ارزشمند
از همین رو حجتالاسلام حسین بنیادی، کارشناس مذهبی در گفتگو با خبرنگار ما ضمن تبریک فرارسیدن ماه ربیعالاول، اظهار داشت: ماه ربیع را ماه بهار و بهار ماهها معرفی کردهاند. این ماه همان گونه که از اسم آن پیداست بهار ماهها است، به جهت اینکه آثار رحمت خداوند در آن هویداست.
وی ادامه داد: در این ماه، ذخایر برکات خداوند و نورهای زیبایی او بر زمین فرود آمده است؛ زیرا میلاد رسول خدا صلیالله علیه و آله و سلم در این ماه است.
این استاد حوزه و دانشگاه ابراز داشت: شب اول ماه ربیعالاول لیلة المبیت است که نور فداکاری امیرالمؤمنین علی (ع) در حفظ جان پیامبر (ص) در زمانی که مشرکان مکه قصد جان ایشان را داشتند نمایان میشود.
وی خاطرنشان کرد: واقعه لیلة المبیت یک رویداد بزرگ و ارزشمند است که اعمال خاص مربوط به خود را هم دارد.
حجتالاسلام بنیادی اضافه کرد: روزهگرفتن، خواندن زیارت پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین علی (ع) از جمله اعمال خاص سفارش شده برای این روز است.
ماجرای لیلة المبیت
در شب اول ربیعالاول سال ۱۴ بعثت سال اول هجرت پیامبر (ص) برایآنکه مشرکان از هجرت او آگاه نشوند، به علی (ع) فرمود: «مشرکان میخواهند امشب مرا به قتل برسانند، آیا تو در بستر من میخوابی؟» امام علی (ع) گفت: «در این صورت شما سالم میمانید؟» پیامبر (ص) فرمود: «آری». امام علی (ع) تبسمی کرد و سجده شکر بهجای آورد، وقتی که سر از سجده برداشت عرض کرد: «آنچه را که مأمور شدهای انجام بده که چشم، گوش و قلبم فدای تو باد...» سپس پیامبر (ص)، علی (ع) را در آغوش گرفت و هر دو گریه کردند و از هم جدا شدند. پیامبر اکرم (ص) در خطبه غدیریه تصریح کرده است که این مأموریت به امام علی (ع) از سوی خداوند بوده است (أَمَرْتُهُ عَنِ اللهِ أَنْ ینامَ فی مَضْجَعی) وقتی علی (ع) در بستر پیامبر (ص) خوابیده بود، جبرئیل در بالای سر او و میکائیل پایین پای او آمدند و جبرئیل گفت: «خوشا به حال کسانی چون تو ای فرزند ابوطالب! که خدا در برابر فرشتگان به تو مباهات میکند.»
مشرکان از ابتدای شب، خانه پیامبر (ص) را محاصره کردند و قرار بود حمله در نیمهشب صورت گیرد، اما ابولهب گفت: در این وقت، زنان و فرزندان در داخل خانه هستند و بعدها عرب درباره ما میگویند حرمت فرزندان عموی خویش را شکستند. علی (ع) درهای خانه را بست و پردهها را کشید. آنان با سنگ به علی (ع) که در بستر خوابیده بود، زدند تا مطمئن شوند کسی در بستر خوابیده است و شک نداشتند که وی رسول خداست. صبح که با شمشیرهای برهنه به خانه هجوم بردند، وقتی علی (ع) را در بستر رسول خدا (ص) مشاهده کردند، گفتند: محمد (ص) کجاست؟ علی (ع) فرمود: «مگر او را به من سپرده بودید که از من میخواهید؟ کاری کردید که او ناچار شد خانه را ترک کند». در این هنگام بهسوی علی (ع) یورش بردند و او را آزردند و سپس از خانه بیرون کشیده، کتک زدند. ساعتی هم در مسجدالحرام زندانی کرده، سپس آزادش کردند. آنها در جهت مدینه به تعقیب پیامبر (ص) پرداختند درحالیکه غار ثور در سمت دیگر قرار داشت.
در نقل دیگری آمده است که علی (ع) وقتی آنان را مشاهده کرد که شمشیرهایشان را کشیدهاند و بهسوی وی میآیند، با ترفندی شمشیر خالد بن ولید را که در پیشاپیش همه بود، گرفت و آنان را از خود دور کرد. آنها گفتند: ما با تو کاری نداریم، ولی بگو که محمد (ص) کجاست؟ فرمود: من اطلاعی از وی ندارم. پس قریشیان به جستوجوی رسول خدا (ص) پرداختند.