امام جواد (ع) با سن کم خود مناظرات و مباحث بسیاری با فقهای بزرگ خود در دوران خود داشت که همین مناظرات باعث تبلیغ دین و درس برای شیعیان و مقابله با انحرافات مختلف میشد.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» در میان ائمه معصومین علیهمالسلام، امام جواد (ع) در کودکی جامه امامت و ولایت را پوشیدند. امام جواد (ع)، در سنین کودکی و نوجوانی چنان فضائل زیبا و حیرتانگیزی را به ثبت رساندند که شهادت ایشان به دست دشمنان حسود و بدخواهان هم درحالیکه حضرت تنها بیست و پنج سال داشتند، لکه سیاهی از تاریخ بشریت است.
القاب امام محمدتقی (ع)
در کتابهای تاریخ و حدیث لقبهای زیادی برای پیشوای نهم (ع) ذکر شده است از جمله: تقی، جواد، مرضی، متوکل، متقی، زکی، متجب، مرتضی، قانع، عالم ربانی، رضی، مختار، صادق، صابر و فاضل. همچنین در میان شیعیان و اهلسنت به لقب باب المراد مشهور بود، زیرا حاجتهای مردم را بسیار برآورده میساخت و کرامتهای بیشماری از آن حضرت دیده شده ولی مشهورترین لقبهای امام نهم (ع) تقی و جواد است.
هر یک از این القاب برای امام (ع) بیانگر ویژگیهای اخلاقی و روحی، برجستگیهای معنوی و رفتاری و فضایل و کمالات نفسانی است که آن حضرت را از دیگران ممتاز میساخته است. آن حضرت باتقواترین فرد اهل زمان خود بود و کسی در جود و بخشش در مرتبه آن حضرت قرار نداشت.
تاریخ شهادت امام جواد (ع)
بنا بر نقل تاریخنویسان، آن حضرت سال ۲۲۰ ه ق. به شهادت رسید، اما درباره روز و ماه شهادت، اختلاف وجود دارد، همچنین درباره کیفیت شهادت نیز اختلاف هست، ولی بنا بر قول مشهور به دست همسرش ام الفضل دختر مأمون عباسی مسموم و به شهادت رسید.
چون معتصم از فضائل و کمالات حضرت امام جواد (علیهالسّلام) مطلع شد، بهواسطه حسد و ترس از اینکه حضرت در رشد تشیع در حرمین (مکه و مدینه) به مقصود برسند، در صدد برآمد که چارهای بیندیشد. پس آن حضرت را به بغداد فراخواند. حضرت امام جواد (علیهالسّلام) چون قصد رفتن به بغداد نمودند، امام هادی (علیهالسلام) را جانشین خود در مدینه کردند و در حضور اکابر شیعه و ثقات اصحاب خود نص صریح بر امامت آن حضرت نمودند و کتب علوم الهی و اسلحه و آثار پیامبر اکرم (ص) و سایر پیامبران را به فرزند خود امام هادی (علیهالسّلام) دادند و دل به شهادت داده و با فرزند گرامی خود وداع کردند و روانه بغداد شدند. در روز ۲۸ محرم سال ۲۲۰ هـ وارد بغداد شدند و معتصم در اواخر همین سال آن حضرت را به زهر کین شهید کرد.
تبلیغ و تدریس امام جواد با مناظرات
این در حالی است که حجتالاسلام ملکزاده در گفتگو با خبرنگار ما ضمن تسلیت شهادت جوادالائمه (ع) به جایگاه علمی این امام اشاره کرد و اظهار داشت: امام جواد (ع) پس از شهادت امام رضا (ع) در سنین کودکی به امامت رسید.
وی ادامه داد: امام جواد (ع) در دوران خود با برگزاری مناظره با فقهای بزرگ آن دوران و برگزاری کلاس و از طریق شاگردان خود مانع از تجزیه شیعیان و پاسخ به شبهات شد.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه این امام شیعیان را به یادگیری دانش سفارش میکرد، گفت: امام جواد (ع) توانست شاگردان برجستهای را تربیت کند تا در مناطق مختلف به نقل روایات ائمه اطهار اهتمام داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: مناظرات علمی امام جواد (ع) از دو جهت بود. ابتدا از سوی حکومت، دوم از سوی شیعیان که دوستداشتن علم الهی امام را دریابند.
همچنین دراینخصوص آیتالله محسن فقیهی در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: امام جواد (ع) در زمان خود از جایگاه علمی، معنوی و اجتماعی بسیار بالایی برخوردار بود.
وی ادامه داد: امام جواد در دوران خود با دانشمندان بزرگ مناظرات و گفتگوهای بسیاری را برگزار میکرد که یکی از فوائد این مناظرات این بود که مکتب شیعه را بهعنوان مکتب حق نشان میداد و در مقابل فرقههای انحرافی مقابله میکرد.
عضو جامعه مدرسین با اشاره به اینکه امام جواد (ع) در روز سوم تولد خود شهادتین را بر زبان جاری کرد، گفت: اما نهم با مناظرات و بیانات خود جریان حق از جریان باطل را در ابعاد مختلف سیاسی، حکومتی، فکری و اجتماعی به امت در جامعه نشان داد.
ویژگیهای امام جواد (ع)
امام جواد (ع) ویژگیهای بسیاری داشتند که ویژگی اخلاقی، رفتاری، سیاسی و اجتماعی این امام زبانزد بوده است. همچنین طبق روایات میتوان پرهیزکاری، نیکوکاری، وفاداری، پاکیزه بودن، اخلاص، هدایتگری مردم و راهنمایی امت را از جمله ویژگیهای شخصی این امام نام برد.
از همین رو آیتالله توکل در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به ویژگیهای این امام، گفت: از جمله ویژگیهای بارز اخلاقی امام جواد (ع) بخشش بود. این امام همام در هر شرایطی گره از مشکلات مردم باز میکرد. چه خوب است ما هم اینگونه باشیم.
وی ادامه داد: مداراکردن، محبت، ملایمت و مهربانی با مردم از ویژگیهای دیگر این امام بزرگوار بوده است.