عید قربان روز تجلی اوج بندگی انسان است که در این روز نباید فقرا را فراموش کرد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» عید قربان، روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم (ع) و حضرت اسماعیل (ع) است که از آن سربلند بیرون آمدند. سنّت قربانی در روز عید قربان نیز یادبود رخداد ذبح اسماعیل است. حضرت ابراهیم بنا بر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی‌کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد؛ اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، خداوند عمل او را قبول نمود و ابراهیم به‌جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود، قربانی نمود. بنا بر برخی روایات، تمام حیواناتی که در سرزمین منا در روز عید قربان ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل هستند.
برگزارکردن مراسم قربانی در این عید بر همه واجب نیست و تنها بر زائران کعبه در مراسم حج واجب است، اما بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان در این روز، گوسفند، گاو یا شتری را قربانی کرده و گوشت آن را بین همسایگان و مستمندان تقسیم می‌کنند.

عید قربان اوج بندگی انسان است
از همین رو آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست در گفتگو با خبرنگار ما ضمن تبریک فرارسیدن عید قربان با اشاره به اینکه این عید یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان است، اظهار داشت: عید قربانی جز بهترین عیدهای اسلامی است که اوج بندگی انسان در آن ظهور پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: در این روز خداوند به حضرت ابراهیم (ع) دستور داد تا فرزند خود را ذبح کند که هر دو در برابر فرمان پروردگار خودسر تسلیم فرود آوردند که این اوج بندگی یک انسان در برابر پروردگار خود است.
عضو جامعه مدرسین با اشاره به اینکه از این روز می‌توان درس‌های فراوانی یاد گرفت، ابراز داشت: یکی از این درس‌ها سنت حسنه قربانی‌کردن است که از آن زمان به‌یادگارمانده است.
وی خاطرنشان کرد: مردم مخصوصاً حاجی‌ها در این روز قربانی کرده و آن را به فقرا تقدیم می‌کنند. پسندیده است کسانی که قدرت مالی دارند این سنت را ترک نکنند و در ترویج آن اهتمام داشته باشند.

عید قربان فقرا را فراموش نکنیم
قربانی‌کردن برای کسانی که در حج حضور ندارند یک سنت و عمل مستحبی است، ولی تأکید زیادی بر انجام آن شده است. در روایتی چنین آمده است که ام‌سلمه نزد پیامبر (ص) آمد و گفت: ای رسول خدا (ص)، عید اضحی فرامی‌رسد، و من قیمت قربانی را در اختیار ندارم، پس آیا قرض کنم و قربانی کنم؟ فرمود: قرض بگیر؛ زیرا که آن قرضی ادا شده است.
امام صادق (ع) در روایتی در باره قربانی در روز عید قربان فرمود: خداوند قربانی را برای این قرار داده که مساکین و نیازمندان از گوشت قربانی سیر شوند و انسان نعمت‌های الهی را که از آنها بهره‌مند شده در اختیار خانواده و همسایگان و نیازمندان و فقیران قرار بدهد.
همان‌طور که طبق روایات اهل‌بیت مشخص است اهمیت قربانی و توزیع آن بین نیازمندان و فقرا بسیار بالاست و بر استمرار و ترویج آن در جامعه بسیار سفارش شده است. از همین رو حجت‌الاسلام فقیهی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتگو با تسنیم با بیان اینکه توجه به فقرا و مستمندان باید موردتوجه جامعه اسلامی باشد، بیان کرد: لزومی ندارد که گوشت قربانی حتماً به فقرا داده شود و می‌توان میان اقوام و نزدیکان توزیع کرد؛ ولی  فقرا موردتوجه باشند.

عید قربان تمرین بازگشت به خود و خدمت به خلق خداست
از طرفی معصومه ظهیری، استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به عید قربان، گفت: عید قربان عید به‌خودآمدن، دوباره و تجدید عهد با خدای تبارک در اطاعت و بندگی و بریدن از زمین و حرکت به‌سوی آسمان است.
وی ادامه داد: عید قربان و عید بندگی یک مسیر روشن و درس‌آموز و الگو قراردادن برای انسان‌هاست.
ظهیری تأکید کرد: عید قربان دارای ابعاد فردی و اجتماعی است که در بعد فردی، خداوند بازگشت به خویشتن را یادآوری می‌کند و تنها اختصاص به حجاج ندارد و نشانگر سربریدن آمال و دور و دراز انسان و قربانی‌کردن در راه معبود است.
وی بیان داشت: در بعد اجتماعی، انسان یاد می گیرد هر آنچه را که در راه خدا می دهد به سوی خود باز می گردد و برای صله رحم مهربانی و دوستی و برای فقرا کم کردن فاصله غنی و فقیر است.

اعمال شب عید قربان
احیا شب عید قربان مستحب مؤکد شمرده شده است. غسل و زیارت امام حسین (ع) از دیگر اعمال این شب است. بر اساس روایتی از امام صادق (ع)، زیارت امام حسین (ع) در این شب موجب بخشیده‌شدن گناهان می‌شود. از امام کاظم (ع) روایت شده که: «امام علی (ع) دوست داشت که انسان چهار شب از سال، خود را فارغ نماید؛ شب اول رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان». گفته شده منظور از فراغت، فراغت برای عبادت در آن با زنده نگه‌داشتن آن است.
اعمال روز عید قربان
روز عید قربان روز پر فضیلتی است که اعمال خاصی دارد که عبارت‌اند از:
غسل: به گفته علامه مجلسی، غسل در عید قربان سنّت مؤکد است تا آنجا که بعضی از علما آن را واجب دانسته‌اند. بهتر است غسل پیش از نماز انجام شود.
نماز عید: این نماز در زمان غیبت امام‌زمان (عج) مطابق فتوای مشهور فقهای شیعه، مستحب مؤکد است.
خواندن دعاهایی که پیش از نماز عید و قبل از آن وارد شده، مستحب است. به گفته علامه مجلسی، بهترین دعا در این روز، دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه و دعای چهل و ششم است.
دعای ندبه: خواندن دعای ندبه در این روز همچون سایر اعیاد، مستحب است.
قربانی‌کردن: انجام قربانی بر حاجیان حاضر در مکه، واجب و برای دیگر مسلمانان مستحبّ مؤکد است. بعضی از علما آن را بر کسانی که توانایی دارند، واجب دانسته‌اند. مستحب است بعد از نماز عید، کمی از گوشت قربانی خورده شود. طبق روایتی از امام صادق (ع) مستحبّ است هنگام قربانی این دعا خوانده شود: «وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الارْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتی لِلهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریک لَهُ، وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْک وَلَک، بِسْمِ الله وَاللهُ اَکبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی»
گفتن تکبیرات مشهور: برای کسانی که در مراسم حج و صحرای منا هستند، بعد از پانزده نماز از نمازهای روزانه یعنی از نماز ظهر روز عید، شروع کرده تا نماز صبح روز سیزدهم؛ ولی کسانی که در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را می‌خوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم. آن تکبیرها مطابق روایت کتاب کافی چنین است: «اَللهُ اَکبَرُ اَللهُ اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکبَر اَللهُ اَکبَرُ، و للهِ الْحَمْدُ، اَللهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا، اَللهُ اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الانعامِ وَ الْحَمْدُ لِلهِ عَلی ما أبْلانا»

انتهای پیام/160