در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی عزاداری یک جهان شیعه از اقوام و ملیت‌های مختلف را می‌توان در شهر قم مشاهده کرد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» قم به‌عنوان پایتخت جهان تشیع و ام‌القرای جهان اسلام شناخته می‌شود در روایات زیادی از قم نام‌برده‌شده است که مهم‌ترین آنها روایت امام صادق علیه‌السلام است که  فرمودند: خدا داراى حرمى است که آن مکّه است، و پیامبرش هم حرمى دارد که مدینه است، و امیرالمؤمنین هم حرمى دارد که کوفه است، و ما هم داراى حرمى هستیم که قم است، و به‌زودی بانویى از فرزند من آنجا دفن می‌شود که نامش فاطمه است، هرکسى او را زیارت کند بهشت بر او واجب می‌شود.

از همین رو بسیاری از شیعیان از استان‌های مختلف ایران و کشورهای مختلف جهان از جمله عراق، لبنان، یمن، افغانستان، پاکستان و هندوستان کشورهای آفریقایی از جمله نیجریه و برخی از شیعیان آمریکای لاتین و همچنین اروپا شهر مقدس قم را برای سکونت موقت و دائمی انتخاب کردند.

علاوه‌برآن در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی مسلمانان و شیعیان از مناطق مختلف ایران و جهان برای زیارت حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها و مسجد مقدس را جمکران به قم سفر می‌کنند.


طبق رسمی دیرین در ایام محرم و صفر از جمله در تاسوعا و عاشورای حسینی دسته‌های عزاداری هیئات عزاداری جهت عرض تسلیت به ساحت مقدس حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها  در کوچه و خیابان‌های شهر به حرکت درآمده و وارد صحن مطهر حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها می‌شوند‌.

هر قوم و طایفه‌ای در سراسر جهان و ایران رسم و رسومات خاصی برای عزاداری دارند و ازآنجاکه اقوام مختلف در قم ساکن هستند در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی یک جهان تشیع را می‌توان در قم مشاهده کرد که بنا بر راه و روش خود به عزاداری می‌پردازند.

مشعل گردانی نجفی‌های مقیم قم

آیین مشعل گردانی نجفی‌های مقیم قم همه ساله در شب هشتم، نهم و دهم محرم‌الحرام با حضور دسته طبال و مشعل گردانی سنتی برگزار می‌شود. در این مراسم سنتی نجفی‌های مقیم قم پس از اجتماع در مسجد امام رضا (ع) گذرخان دسته عزاداری خود را حرکت داده و برای عرض تسلیت به کریمه اهل‌بیت (ع) به سمت حرم حضرت فاطمه معصومه (س) می‌روند. مشعل‌های حمل شده در این مراسم نمادی از مشعل‌هایی هستند که خیمه‌گاه اباعبدالله الحسین (ع) را به آتش کشیدند و نواختن گسترده طبل‌ها نیز یادآور نواختن طبل در زمان حمله لشکر یزید به خیمه‌گاه و اهل حرم است که با صدای بلند نواختن طبل مانع از شنیده‌شدن صدای زنان و کودکان شدند.

دسته‌های عزاداری ترک‌زبانان مقیم قم

جمعیت کثیری از ترک‌زبانان ساکن شهر قم هستند و علاوه بر وجود حسینیه‌ها و هیئات عزاداری مختلف که به زبان ترکی مراسم عزاداری و سینه‌زنی سیدالشهدا را برگزار می‌کنند هر سال دسته عزاداری شاه حسین گویان نیز به‌منظور عرض تسلیت به ساحت مقدس حضرت معصومه در صحن حرم مطهر حضور پیدا می‌کنند.

شاخسِی واخسِی (مخفف: شاه‌ حسین، وا حسین) یا مراسم شاه حسین گویان، از آیین‌های عزاداری در ماه محرم در میان ترک‌زبانان است. در این مراسم گروهی چوب به دست، با حرکاتی هماهنگ (بالا و پایین آوردن چوب‌ها)، عبارت شاخسی واخسی که تداعی‌کننده عبارت شاه حسین واحسین است را تکرار می‌کنند.


دسته عزاداری چهل اختران

هیأت چهل اختران تنها و اولین هیأت سادات است که در قم بنا شده است و از همان ابتدا درهمین صحن بقعه موسی مبرقع بنا شده و بسیار هم مورداحترام و توجه مردم قم و مسلمانان دیگر کشورهاست.

آیین عزاداری هیئت چهل اختران قم سابقه‌ای ۴۰۰ساله در این شهر دارد و  به شماره ۱۵۰۰ در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده است.

دسته این هیأت در روز عاشورا  بیش از ۱۴۰ سال است که مسیر مزار پسر امام جواد (ع) در خیابان آذر تا حرم حضرت معصومه (س) را می‌پیماید. این دسته سوگواری برای عرض تسلیت به عمه سادات فاطمه معصومه (ع) حرکتش را به‌سوی حرم آغاز می‌کند. در صف اول سادات نواده حضرت موسی مبرقع هستند که با لباس سبز و دستار سیاه از بقیه حضور دارند و صف دوم بیمارانی هستند که به امید شفا در روز عاشورا جزئی از این دسته می‌شوند.

طوق‌گردانی و حمل طوق در دسته عزاداری روز عاشورا یکی از رسوم قدیمی هیات بزرگ سادات چهل اختران قم است.

دسته افغانستانی‌های مقیم قم 

همچنین شیعیان افغانستانی مقیم قم با برپایی دسته عزاداری و با روش سینه‌زنی و زنجیرزنی خاص و منظمی که دارند از میدان آستانه به سمت حرم مطهر حضرت معصومه (س) حرکت کرده و به عزاداری می‌پردازند

دسته پاکستانی‌های مقیم قم

بیشتر پاکستانی‌هایی که در ایران زندگی می‌کنند طلاب علوم دینی هستند و تقریباً تمام آنها در عزاداری هیات سیدالشهدا شرکت می‌کنند.

یکی از جان‌سوزترین عزاداری‌ها را در ایام تاسوعا و عاشورا از دسته‌های عزاداری پاکستانی‌ها می‌توان مشاهده کرد
صدای سینه‌زنی پاکستانی‌ها که با لباس مشکی مخصوص پاکستانی که شبیه لباس بلوچ‌های ایران است آن‌قدر بلند است که دیگر نیازی به طبل و سنج نیست، یک‌صدا می‌خوانند و هم‌صدا سینه می‌زنند.


هیأت عزاداری کربلایی‌های مقیم قم

شب عاشورا هیأت کربلایی‌ها باهیبتی عجیب وارد حرم می‌شوند، کربلایی‌ها همه کفن‌پوش وارد می‌شوند و از بن جان ناله می‌زنند «امشبی را شه دین در حرمش مهمان است مکن ای صبح طلوع». صبح عاشورا که می‌شود کربلایی‌ها در حرم حضرت معصومه حضور پیدا نمی‌کنند و در رسای شهادت سیدالشهدا و یاران با وفایش از حسینیه بیرون نمی‌آیند و مقتل خوانی می‌کنند.

دوازدهم محرم که می‌شود، به یاد روز دفن ارباب بی کفن، هیأت کربلایی‌ها با کاروان نمادین بنی‌اسد یاد و نامه غریبی حضرت سیدالشهدا را زنده نگه می‌دارند.

شیعیان آفریقایی مقیم قم 

شیعیان کشورهای آفریقایی مقیم قم در روز عاشورای حسینی در قالب دسته سینه‌زنی در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به عزاداری می‌پردازند.

عزاداری شیعیان هندی مقیم قم 

مراسم عزاداری دهه اول محرم توسط مجمع علما و طلاب ھمد، بزرگ‌ترین مجموعه طلاب ھندوستان در حسینیه حضرت امام صادق (علیه‌السلام) توسط هندی‌های مقیم برگزار می‌شود.

دسته عزاداری هندی‌های مقیم قم با رسم‌های خاص خود در خیابان‌های اطراف قم از جلوه‌های عزاداری روز عاشورا است.

سینه‌زنی و مداحی با یک ریتم خاص و منظم  ویژگی‌های دسته عزاداری هندی‌ها و پاکستانی‌ها است.

علاوه بر این‌ها دسته و هیأت‌های عزاداری مختلف آذربایجانی‌های مقیم قم حتی به تفکیک روستا و شهرها، اهوازی‌های مقیم قم، همدانی‌های مقیم قم، زنجانی‌های مقیم قم، اصفهانی‌های مقیم قم، آبادانی‌های مقیم قم، بوشهری‌های مقیم قم، یزدی‌های مقیم قم، شیرازی‌های مقیم قم، لرهای مقیم قم، مشهدی‌های مقیم قم، مازندرانی‌های مقیم قم و... در روز تاسوعا و عاشورا می‌توانید در اطراف حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها مشاهده کنید؛ یعنی یک جهان تشیع در استان قم در حال عزاداری هستند.

انتهای خبر /170