امروز که شاهد گرمای طاقتفرسا در کشور و استانهای گرمسیر و افزایش مصرف برق هستیم برای جلوگیری از بازگشت به دوران قطعیهای برنامهریزیشده باید در مسیر افزایش تولید و مدیریت مصرف برق حرکت کنیم.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» گرما قبل از ورود به فصل تابستان در کشور و در برخی از استان بهخوبی احساس شد و امروز که یک ماه از فصل تابستان میگذرد شاهد گرمای طاقتفرسایی در کشور و استانهای گرمسیری مانند قم هستیم. در این مدت چندین بار موج گرمای شدید وارد کشور شد که همین موضوع باعث تعطیلی ادارات و بانکها در کشور برای کاهش مصرف برق شد؛ اما بااینوجود بازهم مصرف برق در کشور افزایش داشت.
افزایش مصرف برق در کشور به جهت افزایش دمای بیسابقه در کشور باعث ناترازی در جهت تأمین برق پایدار در تمامی بخشها و نقاط کشور با دشواری فراوانی مواجه شود. ناترازی به این معنی تعبیر میشود که به جهت پایداری شبکه سراسری و تأمین برق پایدار و مطمئن و باکیفیت میبایست تولید و مصرف برای تمامی ساعات شبکه روز برابر باشد که در صورت برهمخوردن توازن تولید و مصرف لحظهای برق و غفلت در مدیریت این موضوع با عملکرد رلههای فرکانسی و خروج نیروگاهها میتواند موجب خاموشی سراسری در کشور شده که در صورت وقوع این بحران زمانی به جهت زمان بر بودن راهاندازی مجدد نیروگاههای حرارتی بخاری و سیکل ترکیبی شاهد قطعی برق ۲۴ تا ۷۲ ساعته (Black Out) در کشور خواهیم بود که آثار منفی و آسیبهای جبرانناپذیری در تمامی بخشها بهویژه بخش خانگی، صنعت و کشاورزی برای کشور ایجاد میکند.
مصرف و رشد برق تراز نیست
مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر در گردهمایی مدیران دفاتر حقوقی شرکتهای برق منطقهای و توزیع نیرو به ناترازی صنعت برق در ۳ بخش مالی، سوخت و تولید و مصرف برق اشاره کرد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم عملکرد بخشهای تولید، انتقال و توزیع برق را تحتتأثیر قرار داده است.
وی رشد شتابان مصرف (۵. درصد در سال گذشته) را از دیگر چالشهای صنعت برق عنوان کرد که باتوجهبه رشد یک تا ۲ درصدی مصرف در کشورهای توسعهیافته، نیازمند تدبیر است.
به گفته وی، بخشی از رشد مصرف برق نامتعارف است که به پدیدههای نوظهوری مانند ماینرهای غیرمجاز یا استفاده از کولرهای گازی در مناطق عادی اختصاص دارد.
از همین رو برابر اعلام وزارت نیرو و شرکت توانیر حداکثر نیاز مصرف شبکه برق کشور از ۷۷ هزار مگاوات عبور کرده که در مقایسه با میزان مصرف ۷۱ هزار مگاواتی در روزهای مشابه سال قبل، شاهد رشد ۹ درصدی در مصرف هستیم که باتوجهبه این مسئله ثبت رکوردهای جدید مصرف در روزهای آینده دور از انتظار نیست.
در ساعات اوج بار مصرف را مدیریت کنیم
این در حالی است که ارجمندی، معاون بهرهبرداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق استان قم در میزگرد قم فردا عنوان کرد: ساعات اوج مصرف روزانه حدود ساعت ۱۲ تا ۱۷ است و اوج بار شبانه نیم ساعت بعد از غروب آفتاب تا ساعت ۲۳ است. در این دو تایم انتظار است برنامهریزی شود تا از وسایل پر مصرف؛ مانند ماشین لباسشویی، اتو و ظرفشویی استفاده نشود.
وی ادامه داد: سعی شود در ساعات مصرف، کولر آبی روی دور کند قرار بگیرد؛ کولرهای گازی هم روی دمای آسایش یعنی ۲۵ درجه قرار بگیرد؛ در روز از نور طبیعی استفاده شود؛ محلی را ترکی میکنیم وسایل سرمایشی و چراغها را خاموش کنیم. وسایل آمادهبهکار حدود ۱۰درصد مصرف را دارد وسایلی که نیاز به استفاده ندارد بهتر است از پریز خارج شود.
ارجمندزاده گفت: رعایت این مسائل ساده باعث میشود صرفهجویی بزرگی رخ دهد که عدد قابلتوجهی خواهد شد تا بتوانیم امسال و سالهای آینده از بحرانها عبور میکنند.
حرکت دولت سیزدهم در مسیر افزایش تولید برق
همانطور که گفته شد ناترازی زمانی رخ میدهد که مصرف بیشتر از تولید باشد. در دولت آقای روحانی به یاد داریم که دولتمردان بجای اینکه در مسیر افزایش تولید برق گام بردارند در مسیر خاموشی حرکت کردند و خاموشیهای از قبل پیشبینیشده را در مصرف مختلف برای مردم به ارمغان میآورد. اما با تغیر دولت و در دولت شهید رئیسی خاموشیها از بین رفت و دولت در مسیر افزایش تولید برق و حتی واردات برق گام برداشت.
دولت سیزدهم با تدوین ۱۸۰ برنامه عملیاتی جهت گذر از پیکبار تابستان سال ۱۴۰۳ از مهرماه سال قبل تلاش کرده تا بتواند با افزایش ظرفیت تولید نیروگاهی، توسعه شبکههای انتقال و توزیع و همچنین تدوین برنامههای مدون مدیریت مصرف بهینه برق در بخشهای مختلف مصرف ضمن حفظ پایداری و امنیت شبکه برق، تأمین حداکثری نیاز مصرف را فراهم آورد.
شایانذکر است بر اساس اعلام دستاندرکاران و کارشناسان صنعت برق افزایش هر یک درجه دما در فصل تابستان، هزار و ۸۰۰ مگاوات به میزان مصرف برق در کشور اضافه میکند. باتوجهبه این مسئله امروز باید به سمت تولید برق برویم و در این مسیر میتوانیم به سمت استفاده از برق سبز و یا انرژیهای تجدیدپذیر که مهمترین آن انرژی خورشیدی است، حرکت کنیم.
استفاده از انرژی خورشیدی در کشور مغفول مانده است
از همین رو سید محمد ارجمندزاده، معاون بهرهبرداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق استان قم در میزگرد صنعت برق و آب که در دفتر قم فردا برگزار شد با اشاره به اینکه استفاده از انرژی خورشیدی در کشور مغفول مانده است، اظهار داشت: ما مزیت بسیار خوبی در حوزه انرژی تجدیدپذیر بهویژه در قم در حوزه انرژی خورشیدی داریم که تقریباً این موضوع در کشور مغفول مانده است. البته از سال گذشته اقداماتی آغاز شده و برنامهریزیهایی صورتگرفته است تا بتوانیم از این ظرفیت خدادادی که ناتمام است استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه کشورهای دیگر از انرژی خورشیدی و بادی بهخوبی استفاده میکنند، گفت: در بخشهای مختلف ظرفیتهای بسیار سادهای برای کاهش مصرف و بهینهکردن مصرف داریم بهعنوانمثال در حوزه خانگی اگر سیاستهای نظاممهندسی ساختمان اجرا شود طبیعتاً ساختمانهایی با مصرف انرژی بسیار پایین خواهیم داشت.
معاون بهرهبرداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق استان قم در ادامه با اشاره به نیروگاههای خورشیدی خانگی، گفت: این یکی از مزیتهای استان قم است که باید از این ظرفیت استفاده کند. از سال ۱۳۹۴ نیروگاههای خورشیدی خانگی مطرح شد و وزارت نیرو با برنامهریزی که انجام داد نسبت به توسعه آن اقدام کرد.
ارجمندزاده عنوان کرد: انرژیهای پاک علاوه بر این که کمک میکند نیاز مصرف خود را جبران کنیم به کاهش آلودگی در حوزه تولید انرژی هم کمک میکند. نیروگاههای حرارتی باتوجهبه سوختی که مصرف میکنند آلودگی زیادی ایجاد میکنند که این نیروگاههای تجدیدپذیر قابلیت این را دارند که انرژی را تولید کنیم که انرژی پاک است.
توازن در تولید و مصرف برق با مدیریت در مصرف
به گفته متخصصان هر چند سرمایهگذاری و توسعه تولید برق باید در صدر اولویتها باشد، اما بخش مهمی که نباید آن را فراموش کرد مدیریت مصرف است. دامنه این مدیریت مصرف که ابزارهای متفاوتی برای آن وجود دارد، مقوله تلفات شبکه توزیع برق و همچنین مصارف در بخشهای مختلف خانگی، صنعتی، تجاری و کشاورزی را نیز در بر میگیرد. چرا که بخش تقاضا همواره سرعت رشد بیشتری نسبت به بخش تولیدی دارد که این آهنگ رشد باید بهتناسب برسد.
نمیتوان نواقص عملکرد وزارت نیرو در بخشهای مختلف صنعت برق را نادیده گرفت؛ هرچند این موضوع در کوتاهمدت ایجاد نشده است، اما آثار آن سریعتر از زمان پیشبینیشده نمایان شد. به همین دلیل میطلبد که مسئولین هرچه سریعتر به سمت توسعه تولید برق حرکت کنند.