امروز مسئله جوانی جمعیت یکی از مطالبات رهبر معظم انقلاب در مسئله جمعیت است که در دیدار با اعضای دولت هم به این موضوع اشاره و خواستار رفع موانع آن شدند.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت ایران ۷۹.۹ میلیون نفر بوده که نسبت به سال ۱۳۳۵ بیش از چهار برابر شده و بین سالهای ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ نرخ رشد متوسط جمعیت به حدود ۴ درصد رسیده است؛ اما به دلیل کاستهشدن از نرخهای باروری، بین ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ به ۱٫۲ درصد کاهشیافته است و این آمار نگرانی از کاهش و پیری جمعیت را قوت میبخشد و باید دنبال رفع این بحران باشیم.
جمعیت پویا و جوان سرمایه هر جامعهای است و رشد و توسعه در همه جوامع متأثر از توان جمعیت پویا و جوان خواهد بود، توجه به نرخ باروری، فرزندآوری و تشکیل خانواده در جوامع برای حفظ جمعیت جوان بسیار مهم است و توجه به این موارد از پیری و کاهش جمعیت پیشگیری میکند. عوامل بسیاری از جمله عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تهدیدکننده جمعیت است و رفعنشدن موانع میتواند جامعه را به سمت پیری سوق دهد، در ارتباط با جمعیت، نرخ باروری و پیشگیری از کاهش و پیری جمعیت باید برنامهریزیهای دقیق و کاملی توسط افراد حاذق انجام شود.
شعار غلط فرزند کمتر، زندگی بهتر
مجید محمدی، کارشناس ارشد جامعهشناسی در گفتگو با خبرنگاران اظهار داشت: کاهش موالید و مشکلات جمعیتی ما با شیب تندی از اواخر دهه ۶۰ شروع شده است و این یک مشکل بنیادی و عمیق است چرا که سیاستگذاریها بر این مبنای شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر بود، اما این شعار کم کم به یک فرهنگ تبدیل شد و در حال حاضر شاهد پیری جمعیت و نتایج منفی آن هستیم.
متأسفانه باوجوداینکه ایران طی ۳۰ سال گذشته بالاترین رکورد سرعتکاهش نرخ موالید در دنیا را از آن خود کرده و جمیعت کشورمان با سرعت فزایندهای در حال مسن شدن است؛ ولی اقدام عملی خاصی بهغیراز تصویب «قانون جوانی جمعیت» برای اصلاح رویه جمعیتی کشور صورت نگرفته و علیرغم تذکرات صریح و پیدرپی مقام معظم رهبری در مسئله جمعیت، اقدامات درخور بزرگی که تأثیرات محسوسی برای اصلاح شاخصههای جمعیتی کشورمان داشته باشد را شاهد نبودهایم.
این در حالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با رئیسجمهور و اعضای هیات دولت چهاردهم خطاب به وزیر بهداشت فرمود: من از آقای دکتر ظفرقندی میخواهم شخصاً موضوع جوانی جمعیت و برطرفکردن موانع آن را بهطورجدی پیگیری و بر مشکلات تسلط پیدا کنند تا نگذارند (موانع) ادامه پیدا کند. اگر زیرساختهای لازم فراهم شود، برخی از موانعی که در حال حاضر بر سر راه ارتقای نرخ باروری کلی در کشور وجود دارد، برطرف خواهد شد. ضرورت توجه ویژه به مسئله جمعیت در کشور
از همین رو حجتالاسلاموالمسلمین محسن صبوری فیروزآبادی، در خطبههای نمازجمعه خود ضمن اشاره به دیدار اعضای هیئت دولت با رهبر معظم انقلاب، به تبیین توصیههای ایشان به دولت پرداخت.
وی در میان این توصیهها، توجه به مسئله پیرشدن زودهنگام جمعیت در کشور را ضروری دانسته و خاطرنشان کرد: در دولت شهید رئیسی اقدامات ارزندهای در این حوزه انجام شده که باید باقوت تداوم پیدا کند. عوامل کاهش باروری در کشور
همچنین دراینخصوص فرزانه السادات فرود، کارشناس بهداشت در گفتگو با خبرنگاران با بیان اینکه یکی از علل مهم کاهش باروری در کشور تغییر سبک زندگی زوجها و جوانان است، گفت: از عوامل دیگر میتوان به کاهش آمار ازدواج و افزایش متوسط سن ازدواج در زنان و مردان، افزایش فاصله بین ازدواج و تولد فرزند اول و افزایش فاصله بین بارداریها اشاره کرد، بر اساس اطلاعات موجود فاصله بین ازدواج و تولد فرزند اول حدود ۳.۵ سال و میانگین فاصله زمانی بین فرزند اول و دوم و نیز دوم و سوم حدود ۵.۵ سال برآورد شده است.
وی تصریح کرد: باتوجهبه روند صعودی متوسط سن ازدواج در کشور در سالهای اخیر تأخیر طولانی در تولد فرزند اول و فرزندان بعدی سبب خواهد شد که فرصتهای مناسب برای بارداری از دست برود که این امر به نوبه خود محدودشدن فرزندآوری را به دنبال دارد و اگر زوجها دارای مشکلات ناباروری باشند، ایجاد فاصله طولانی بین ازدواج و تولد اولین فرزند موجب خواهد شد که کاهش باروری برای مدت طولانیتری از نظر پوشیده بماند.
بالارفتن سن ازدواج از دلایل پیری جمعیت است
اشتغال، مسائل اقتصادی و معیشتی، مسکن، مشکلات خاص فرزندآوری و برخی موارد دیگر از موانع جوانی جمعیت است که باید توسط مسئولین کشور رفع شود. این در حالی است که معصومه ظهیری معاون فرهنگی حوزههای علمیه خواهران کشور در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به مسئله پیری جمعیت و کاهش نشاط در کشور، اظهار داشت: یکی از مهمترین شاخصهایی که برای هر کشوری جز شاخصهای رشد قرار دارد نیروی انسانی مولد، جوان، توانمند، کارا و پر انرژی است که این مسئله در دنیا جزء شاخصههای توسعهیافتگی است.
وی ادامه داد: در دههای بعد از انقلاب شاهد رشد صعودی جمعیت بودیم؛ اما به دلیل شرایط اقتصادی، اشتغال و مسائل مرتبط با آن برنامه تهدید و کنترل جمعیت اجرا شد.
عضو هیئتعلمی جامعه الزهرا (س) افزود: برنامه کنترل جمعیت باید در بازه زمانی خاص خود متوقف میشد؛ اما این اقدام صورت نگرفت و پنجره جمعیتی کشور در بعضی از استانها با رشد منفی و در بعضی از استانها سکون باقی ماند.
وی بیان داشت: عوامل مختلفی در برگشت خط منحنی رشد به سمت صعود وجود دارد که میتوان به مسئله فرزندآوری، بالارفتن سن ازدواج، مسئله طلاق و عدم ازدواج به هنگام اشاره کرد. فرزندآوری دیرهنگام، فرهنگ غلط امروز بین زوجین
وی با اشاره به اینکه امروز اگر بخواهند جامعهای را ضعیف کنند تعداد نیروی جوان مولد آن جامعه را کم میکنند و یا یک سیر نزولی برای جمعیت جوان آن ایجاد میکنند، گفت: امروز یکی از فرهنگهای غلط در بین زوجین مسئله اقدام دیرهنگام برای فرزندآوری است که باعث نازایی میشود.
کاهش نرخ باروری یکی از مشکلات توسعه است که عوامل مختلفی همچون اشتغال زنان، افزایش سن ازدواج، افزایش سن فرزندآوری و برخی موارد دیگر در کاهش نرخ رشد جمعیت نقش دارد که لازم است در این راستا اقداماتی برای حمایت از جمعیت جوان مانند ایجاد اشتغال، کاهش هزینه فرزندآوری، حمایتهای اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم صورت گیرد.
درهرصورت امروز باید تمام تلاش ما بر فرزندآوری و حفظ جامعه ایرانی باشد، چرا که جمعیت کشور در حال حاضر در وضعیت خوبی قرار ندارد و وظیفه مسئولان حمایت از جوانانی با رفع موانع و ایجاد انگیزه است.