اضطراب جدایی از والدین حالتی طبیعی است و معمولاً در بچههای پیشدبستانی و دبستانی در روزهای نخست ورود به مهدکودک یا دبستان دیده میشود اما نکته مهم، نحوه برخورد والدین با این حس و از بین بردن تدریجی آن، به بهترین شیوه ممکن است.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» ترس و اضطراب از جدایی در کودکان با سن کم (۸ تا ۱۴ ماه) کاملاً طبیعی است و یک مرحلهٔ کاملاً طبیعی از رشد عاطفی کودک است،غریزهای است که برای تداوم بقا نیاز بوده و وجود دارد، اما اگر این ترس و اضطراب در کودکان با سن بالاتر همچنان با افزایش سن کودک وجود داشته باشد مشکلساز خواهد بود مخصوصاً اینکه از سن ۶ سالگی به بعد که کودک باید به مهد و پیشدبستانی برود و بعدازآن مدرسه برود میتواند مشکلات فراوانی را ایجاد کند.
چند روز بیشتر به اول مهر و آغاز مدارس نمانده و یکی از دغدغههای مهم برخی خانوادهها که دانشآموز کلاس اولی دارند قطعاً این مسئله است که فرزند آنها با حضور در مدرسه و کلاس چگونه برخورد خواهد کرد.
اضطراب جدایی در کودکان به حالتی گفته میشود که در آن کودک در هنگام دور شدن از محیط خانواده یا یکی از والدین مخصوصاً مادر دچار ترس و استرس میشود در برخی از کودکان علائم دیگری همچون سردرد و دلدرد هم مشاهده میشود، بهطوریکه باعث گوشهگیری کودک شده و دررفتن به مدرسه و یا بازی و ارتباط برقرار کردن با کودکان همسنوسال دچار مشکل میشوند.
اگر اضطراب جدایی کودک بهاندازهای زیاد باشد که در فعالیتهای عادی مانند مدرسه و دوستیها اختلال ایجاد کند و ماهها طول بکشد، ممکن است نشانه اختلال اضطراب جدایی در کودک باشد.
اضطراب جدایی کودک از والدین جدی گرفته شود
این در حالی است که علیرضا شفیعی، کارشناس روانشناس در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به مسئله اضطراب در فرزندان هنگام جدایی از والدین، اظهار داشت: اضطراب جدایی در کودکان تا حدودی نرمال است.
وی گفت: احساس امنیت در کودکی با تشکیل یک سری رشته عصبی همراه است و آسیبهایی که فرد در دوران کودک میبیند روی احساس امنیت او تأثیر میگذارد و ممکن است به ترس تبدیل شود.
این کارشناس سلامت روان گفت: جدایی کودک از والدین که میتواند از طریق بیماری و یا حضور در مهد و مدرسه صورت بگیرد باعث ایجاد ترس در وجود کودک میکند.
وی اضافه کرد: معمولاً اضطراب جدایی کودک از والدین همراه با ترس است که میتواند با رفتارهای مختلف مانند ناخن جویدن خود را نشان دهد.
همانگونه که گفته شد یکی از روزهای سخت و پراضطراب برای والدین روزهای اول سال تحصیلی جدید برای فرزندان آنها مخصوصاً برای کسانی که دانشآموز کلاس اولی دارند، هست. این روزها دانشآموز کلاس اولی از مدرسه، کلاس درس، معلم و قوانین آن هیچ درکی ندارد و میخواهد با یک محیط جدید آشنا شود که اگر پیشزمینههایی برای او تعریفنشده باشد قطعاً دچار ترس و اضطراب خواهد شد که اگر این اضطراب شدید باشد میتواند همراه با دلدرد، معده درد، عصبانیت و اتفاقات دیگری همراه باشد.
همچنین برخی دانش آموزان که در مقاطع بالاتر درس میخواهند هم بر اساس دلایلی مانند انجام تکالیف، فشار معلمها و والدین، زود خوابیدنها و زود بیدار شدنها، قوانین و برخی موارد دیگر دچار اضطراب شوند که چون این دانش آموزان پیشزمینهای دارند و میدانند کلاس و مدرسه چیست راحتتر میتوانند با اضطراب خود کنار بیایند.
درهرحال همانگونه که گفته شد والدین و دانش آموزان کلاس اولی بیشتر با موضوع ترس و اضطراب روز و روزهای اول مدرسه درگیر هستند و ممکن است بارها از مدرسه تماس بگیرند که فرزند شما گریه میکند و شما مجبور میشود به مدرسه بروید.
تمرین جدایی از والدین قبل از مدرسه
در این خصوص علیرضا شفیعی، کارشناس روانشناس در گفتگو با خبرنگار ما در مورد درمان اختلال اضطراب جدایی به والدین توصیه میکنیم قبل از ورود به دبستان کودک را در موقعیتهای مختلفی قرار دهند که کودک یکسری رفتارها را در کنارشان تمرین کند تا این باور در کودک ایجاد شود که توانایی انجام بسیاری از کارها را دارد.
راهکارهای مقابله با ترس کودکان از مدرسه
همچنین معصومه طاهری، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به آغاز فصل جدید سال تحصیلی و مشکل بیقراری و گریه کودکان در مدرسه، اظهار داشت: بیقراریها و گریههای کودکان در هنگام حضور در کلاس اول ابتدایی و یا پیشدبستانی به دلیل اضطراب است.
وی ادامه داد: این اضطراب میتواند از والدین به کودکان منتقل شود. والدین میتوانند با سخنان نابجا در خصوص مدرسه و محیط آن در فرزند خود اضطراب ایجاد کنند و دلیل مهمتر عدم ایجاد استقلال برای فرزند خود قبل از این دوران از طریق بازیهای گروهی باهم سن و سالان خود است.
این متخصص گفتاردرمانی با اشاره به اینکه کودکی که استقلال عملی را تجربه نکرده باشد اعتمادبهنفس پایینی دارد، گفت: اینگونه کودکان در مدرسه احساس تنهایی میکنند و برخی هم از ذهنیت خوبی از مدرسه ندارند.
طاهری با اشاره به برخی راهحلها برای مقابله با اضطراب کودک در هنگام ورود به مدرسه، گفت: بهتر است کودک را قبل از شروع کلاسها به مدرسه ببرند تا با محیط مدرسه، کلاس و اتاقها آشنا شود.
وی تأکید کرد: والدین سعی کنند در هنگام مدرسه حتماً همراه کودک به مدرسه بروند و به او اطمینان دهند در پایان کلاس بیرون از مدرسه منتظر او هستند.
این روانشناس در ادامه با اشاره به اینکه میتوان کودک را همکلاسی و یا آشنایان دیگری کنار هم قرار داد، بیان کرد: والدین میتوانند برای کودک خوراکی که دوست دارد را تهیه و در کیف او قرار دهند.
وی اضافه کرد: کودکانی که از والدین خود دروغگویی را حس نکرده باشند با محیط مدرسه سریعتر انس میگیرند و به آنجا عادت میکنند.
درهرصورت «اضطراب جدایی از والدین» حالتی طبیعی است و معمولاً در بچههای پیشدبستانی و دبستانی در روزهای نخست ورود به مهدکودک یا دبستان دیده میشود اما نکته مهم، نحوه برخورد والدین با این حس و از بین بردن تدریجی آن، به بهترین شیوه ممکن است.