عضو هیأت علمی دانشگاه پیام‌نور قم با اشاره به اینکه اوضاع اسفناک مردم در دوران پهلوی در مستندات زیادی بیان شده است، گفت: حتی در گزارش‌های ساواک نیز به وضعیت بسیار بد زندگی مردم در ابعاد مختلف اشاره شده است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی سعیدی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا»ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و ایام سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی اظهار داشت: یکی از نکاتی که قرآن به انسان‌ها تذکر می‌دهد این است که ایام‌الله را یادآوری کنید و در آنها تأمل و تدبر کنید فکر کنید کجا بودید و به کجا رسیدید؛ اکنون کجا هستید؟ قرار است به کجا بروید.
عضو هیأت علمی دانشگاه پیام‌نور قم ادامه داد: وقتی قرار است دستاوردهای انقلاب اسلامی بیان شود باید قبل از انقلاب اسلامی را هم بررسی کرد اینکه مردم در چه وضعیتی بودند و کشور ما در چه وضعیتی قرار داشت اینکه در دوران حکومت پهلوی کشور ایران به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در چه وضعیتی قرار داشت و مردم در چه سطحی از زندگی قرار داشتند باید برای مردم تبیین شود.
وی خاطرنشان کرد: در دوران حکومت طاغوت جمعیت ایران حدود ۳۰ تا ۳۵ میلیون نفر بوده است که ۴۰ درصد این جمعیت شهرنشین بودند و ۶۰ درصد نیز روستانشین بودند؛ یعنی بیشترین آمار جمعیت به روستاییان مربوط می‌شد؛ اما وقتی خدمات عمومی در آن دوران را بررسی می‌کنیم مشاهده می‌کنیم که روستاها از حداقل امکانات محروم بودند.
۹۶ درصد روستاییان برق نداشتند
 سعیدی افزود: در آن دوران ۹۶ درصد روستاییان برق نداشتند به طور مثال در استان سیستان و بلوچستان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تنها ۳۳ روستا برق داشتند؛ اما بر اساس آمار در سال ۱۳۹۰ به ۴ هزار و ۶۰۵ روستا افزایش پیدا کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه پیام‌نور استان قم یادآور شد: از نظر تأمین آب، بهداشت و جاده، روستاها در وضعیت بسیار نامناسبی قرار داشتند از نظر گازرسانی هم روستاهای کشور در وضعیت صفر قرار داشتند البته جمعیت زیادی از شهرها نیز از نعمت گاز محروم بودند؛ اما امروز ۱۳ هزار روستا دارای گاز طبیعی لوله‌کشی هستند، به لحاظ سطح معیشت و برخورداری از امکانات عمومی و رفاهی اکثر مردم ایران در وضعیت نامطلوبی به سر می‌بردند.
سعیدی بیان داشت: آنچه امروز در مقام نقد از محرومیت‌ها در دوران پهلوی گفته می‌شود دارای مستندات است در کتاب تاریخ ایران مدرن نوشته آقای یرواند آبر هامیان آمده است که استراتژی رژیم پهلوی سرازیر کردن ثروت نفتی به‌سوی نخبگان وابسته به دربار بود که بعدها کارخانه‌ها و شرکت‌های کشت و صنعت متعددی را تأسیس کردند و ثروت به لحاظ نظری به‌صورت قطره‌ای به پایین جریان می‌یافت؛ اما در عمل ثروت در ایران همانند بسیاری از کشورها همچنان به بالا چسبیده بود و مسیرش به رده‌های پایین‌تر یعنی طبقات محروم روزبه‌روز کمتر می‌شد و ثروت همانند یخ در آب گرم در فرایند دست‌به‌دست شدن ذوب می‌شد و نتیجه آن نیز چندان تعجب‌آور نبود، در دهه ۱۹۵۰ میلادی یعنی سال ۱۳۳۰ شمسی ایران یکی از مشکل‌دارترین کشورهای جهان سوم به لحاظ توزیع نابرابر درآمدها بود و بنا بر گزارش سازمان بین‌المللی کار در دهه ۱۹۷۰ یعنی ۱۳۵۰ شمسی به یکی از بدترین کشورهای جهان تبدیل شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه پیام‌نور قم خاطرنشان کرد: جان فوران جامعه‌شناس و استاد دانشگاه کالیفرنیا در کتاب مقاومت شکننده که پیرامون اوضاع اقتصادی اجتماعی ایران در دوره رضاشاه و محمدرضا شاه نوشته است این‌گونه بیان می‌کند که به‌رغم ایجاد مدرسه‌های روستایی توسط سپاه دانش در سال ۱۳۵۰ تنها ۱۵ درصد روستاییان از تحصیلات ابتدایی بهره‌مند می‌شدند و در سال ۱۳۵۴ بیش از ۶۰ درصد مردان و ۹۰ درصد زنان روستایی بی‌سواد بودند‌ این در حالی است که بیشترین جمعیت ایران ساکن روستاها بودند.
وی تأکید کرد: همین نویسنده پیرامون هزینه‌های زندگی مردم در آن دوران ادامه می‌دهد در سال ۱۳۵۱ بر اساس بررسی‌ها ۴۳/۶ درصد میانگین درآمد شهرنشین‌ها به مصرف مواد غذایی رسیده و اجاره‌ها در سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۴ حدوداً ۱۵ برابر شده بود، در سال ۱۳۵۳ تا سال ۱۳۵۴ این هزینه‌ها ۲۰۰ درصد و ۱۳۵۴ تا سال ۱۳۵۵ تا حدود صددرصد افزایش داشته است.
عضو هیأت دانشگاه پیام‌نور قم عنوان داشت: در دوران حکومت پهلوی طبق مستندات تعداد خانواده‌های شهرنشین که تنها در یک اتاق زندگی می‌کردند از ۳۶ درصد در ۱۳۴۶ به ۴۳ درصد در سال ۱۳۵۶ افزایش پیدا کرده است.
غذای مردم نان و ماست بود
سعیدی گفت: بر اساس مستندات ارائه شده توسط فوران سطح معیشت ایرانیان در دوره پهلوی نسبت به کشورهای خاورمیانه به گزارش سازمان‌های ملل از جمله سطح زندگی دهقانان رضایت‌بخش نبود و به اعتقاد بسیاری از ناظران در اواخر سلطنت رضاشاه این وضع بدتر شد رژیم غذایی در یک خانواده معمولی دهقانی برای صبح شامل چای و نان، ناهار شامل نان و ماست و برای شام شامل نان، ماست و چای می‌شد.
وی افزود: فریدون هویدا نماینده رژیم پهلوی در سازمان ملل متحد در خاطراتش می‌نویسد در سراسر تهران، فقر، بدبختی و مرض بیداد می‌کرد، مردمان روستایی در شمال ایران در کلبه‌های گِلی به سر می‌بردند و بیش از دو وعده‌غذا در روز نمی‌خوردند که تازه آن هم از مقداری نان خشک و ماست فراتر نمی‌رفت.
استاد دانشگاه تصریح کرد: همچنین کدی تاریخ‌دان و متخصص خاورمیانه و ایران در این زمینه نتیجه می‌گیرد دهقان در ایران غالباً گرسنگی می‌کشید سازمان ملل متحد در دهه ۱۳۳۰ شمسی برآورد در این زمینه به عمل‌آورده است که هر بزرگسال در ایران روزانه کمتر از یک هزار و ۸۰۰ کالری دریافت می‌کند‌ که از تمامی مناطق فقیرنشین خاورمیانه کمتر بوده است همچنین اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه و سفیرکبیر ایران در آمریکا و داماد شاه می‌گوید در سال ۱۳۲۹ وضع اقتصادی و کشاورزی ایران خراب بود، مردم از بی نانی و قحطی در عذاب بودند هر روز که‌ ما از خواب بلند می‌شدیم، می‌دیدیم که چند نفر از گرسنگی مرده‌اند.
عضو هیات‌علمی دانشگاه پیام‌نور قم ادامه داد: وضعیت اسفناک اقتصادی در گزارش‌های ساواک هم آمده است. به‌عنوان نمونه در گزارش۱۳۵۶/۵/۳۱در باب مشکلات دولت آموزگار آمده «مشکلات کنونی دولت آموزگار، عبارت‌اند از: تورم، گرانی و کمیابی مسکن، بالابودن قیمت‌ها و سیر صعودی آنها، تعطیلی کارخانه‌های بزرگ و مؤسسات صنعتی و تولیدی، کم‌کاری کارگران و خرابی وضع کشاورزی؛ به‌نحوی‌که قسمت عمده مواد خوراکی موردنیاز مردم از خارج کشور تأمین می‌شود. بی‌اعتمادی و بی‌تفاوتی مردم نسبت به اموری که مربوط به خودشان است. تمرکز امور مهم مملکتی در پایتخت و بی‌توجهی به مسائل محلی و غیره، همه‌وهمه کوهی از مشکلات را برای دولت آموزگار ایجاد کرده است»

انتهای خبر /170