قم، بهعنوان یکی از استانهای مهم ایران، با دارابودن شرایط اقلیمی مناسب و دسترسی به بازارهای مصرف نزدیک، پتانسیل بالایی برای توسعه پرورش قارچ دارد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» در دنیای امروز که امنیت غذایی و توسعه پایدار به دغدغه اصلی جوامع تبدیل شده است، پرورش قارچ بهعنوان یکی از راهکارهای هوشمندانه در کشاورزی مدرن مطرح میگردد. این موجود شگفتانگیز که نه کاملاً گیاه است و نه جانور، با ویژگیهای منحصربهفرد خود توانسته جایگاه ویژهای در سبد غذایی خانوادهها و صنایع مختلف پیدا کند.
تاریخچه استفاده از قارچ به هزاران سال قبل بازمیگردد، اما پرورش علمی و صنعتی آن سابقهای حدود ۳۰۰ سال دارد. امروزه پرورش قارچ به یکی از سودآورترین شاخههای کشاورزی تبدیل شده که با حداقل منابع، حداکثر بهرهوری را ارائه میدهد. این صنعت در کشور ما نیز با رشد قابلتوجهی روبرو بوده و استان قم بهعنوان یکی از مناطق مستعد در این زمینه شناخته میشود.
استان قم با توجه به شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی خود، مزیتهای قابلتوجهی برای توسعه این صنعت دارد. نزدیکی به بازارهای بزرگ مصرف؛ مانند تهران، دسترسی به نیروی کار ماهر و وجود زیرساختهای مناسب حمل و نقل، این استان را به یکی از کاندیداهای اصلی تبدیل پرورش صنعتی قارچ در کشور تبدیل کرده است.
پرورش قارچ یکی از شاخههای مهم کشاورزی است که در سالهای اخیر به دلیل سودآوری بالا و نیاز کم به منابع، مورد توجه بسیاری از کشاورزان و سرمایهگذاران قرار گرفته است. قارچ بهعنوان یک ماده غذایی سرشار از پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی، جایگاه ویژهای در سبد غذایی خانوارها دارد. این محصول نهتنها در آشپزخانهها کاربرد گستردهای دارد، بلکه در صنایع دارویی و آرایشی نیز استفاده میشود. چالشها و فرصتهای پرورش قارچ در قم
شهاب اسلامی کارشناس کشاورزی و پرورشدهنده قارچ در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی «قم فردا» با اشاره به شرایط اقلیمی قم برای پرورش قارچ اظهار داشت: قم با داشتن آبوهوای نیمهخشک، در فصول سرد سال برای پرورش قارچ مناسب است. قارچ نیاز به رطوبت و دمای کنترلشده دارد که با استفاده از سیستمهای گرمایشی و سرمایشی مدرن، میتوان این شرایط را در قم فراهم کرد. همچنین، دسترسی به آب و خاک مناسب، از مزیتهای این منطقه است.
وی با اشاره به اینکه چه نوع قارچی در قم بیشتر پرورش داده میشود، گفت: در قم، بیشتر قارچ دکمهای و قارچ صدفی پرورش داده میشود. قارچ دکمهای به دلیل بازارپسندی بالا و قابلیت نگهداری طولانیمدت، گزینه اصلی پرورشدهندگان است.
کارشناس کشاورزی و پرورشدهنده قارچ با اشاره به مهمترین چالشهای پرورش قارچ در قم بیان داشت: اصلیترین چالشها شامل تأمین کمپوست باکیفیت، نوسانات قیمت و مشکلات بازاریابی است. همچنین، برخی پرورشدهندگان با کمبود دانش فنی مواجه هستند که نیاز به آموزشهای تخصصی دارد.
وی با اشاره به حمایت دولت از پرورشدهندگان قارچ در قم گفت: سازمان جهاد کشاورزی استان قم دورههای آموزشی برگزار میکند و برخی تسهیلات بانکی نیز به پرورشدهندگان اختصاص داده میشود. اما هنوز نیاز به حمایتهای بیشتر در زمینه بازاریابی و صادرات وجود دارد. توجیه اقتصادی پرورش قارچ در قم
پرورش قارچ به دلیل سرمایه اولیه نسبتاً کم و بازدهی سریع، یکی از بهترین گزینهها برای اشتغالزایی و درآمدزایی در قم است. بر اساس آمار، هر مترمربع از سالن پرورش قارچ میتواند در هر دوره (حدود دو ماه) بین ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم قارچ تولید کند. با توجه به قیمت هر کیلوگرم قارچ (بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان)، درآمد حاصل از یک سالن ۲۰۰ متری میتواند به حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان در سال برسد.
از سوی دیگر، قم به دلیل نزدیکی به تهران و شهرهای بزرگ، بازار مصرف گستردهای دارد و میتواند بهعنوان یک قطب تولید قارچ در مرکز ایران مطرح شود. همچنین، با توسعه صادرات به کشورهای همسایه، این کسبوکار میتواند ارزآوری قابلتوجهی داشته باشد.
در سالهای اخیر شاهد رشد قابلتوجه واحدهای پرورش قارچ در مناطق مختلف استان از جمله کهک، قنوات و سلفچگان بودهایم. این رشد نشاندهنده پتانسیل بالای منطقه و استقبال سرمایهگذاران از این فعالیت اقتصادی است. با این وجود، هنوز ظرفیتهای بسیاری در این زمینه وجود دارد که میتوان با برنامهریزی صحیح از آنها بهرهبرداری کرد. تحلیل بازار و آینده پرورش قارچ در قم
مریم میرهایی کارشناس اقتصاد در گفتگو با خبرنگار اقتصادی «قم فردا» با اشاره به توجیهپذیری اقتصادی پرورش قارچ در قم اظهار داشت: با توجه به نیاز روزافزون بازار و سودآوری بالا، پرورش قارچ در قم کاملاً توجیهپذیر است. همچنین، این صنعت اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم ایجاد میکند.
وی با اشاره به مهمترین عوامل مؤثر بر سودآوری پرورش قارچ گفت: کیفیت کمپوست، مدیریت هزینهها، بازاریابی و قیمت تمامشده از عوامل کلیدی هستند. پرورشدهندگان باید به این موارد توجه ویژهای داشته باشند.
کارشناس اقتصاد با اشاره به امکان صادرات قارچ از قم بیان داشت: با توجه به نزدیکی به فرودگاه امام و مرزهای کشورهای همسایه، قم پتانسیل صادرات قارچ به عراق، افغانستان و کشورهای حاشیه خلیجفارس را دارد. اما نیاز به بستهبندی مناسب و دریافت مجوزهای لازم است.
وی با اشاره به سرمایهگذاری در این صنعت گفت: پیش از شروع، مطالعه بازار، آموزش فنی و برنامهریزی دقیق ضروری است. همچنین، تشکیل تعاونیهای پرورش قارچ میتواند به کاهش هزینهها و افزایش قدرت چانهزنی کمک کند. فواید پرورش قارچ و آینده روشن این صنعت در قم
پرورش قارچ نهتنها یک فعالیت اقتصادی پرسود است، بلکه دوستدار محیطزیست بوده و به منابع کمی نیاز دارد. این صنعت میتواند در راستای توسعه پایدار، اشتغالزایی و افزایش درآمدهای غیرنفتی نقش مهمی ایفا کند.
قم با توجه به پتانسیلهای طبیعی، نیروی کار جوان و موقعیت جغرافیایی ممتاز، میتواند به یکی از قطبهای اصلی تولید قارچ در ایران تبدیل شود. با حمایتهای دولتی و سرمایهگذاری بخش خصوصی، آینده این صنعت در استان بسیار روشن به نظر میرسد.
در پایان، میتوان گفت پرورش قارچ در قم فرصتی طلایی برای کشاورزان، جوانان جویای کار و سرمایهگذاران است که با برنامهریزی صحیح، میتوان از آن بهرهبرداری کرد.