شب یکشنبه اخباری از نشست شام کاری روسای دو قدرت اقتصادی جهان مخابره شد که حاکی از آتشبس ۹۰روزه تا رسیدن به توافقی جامع برای پایان جنگ تجاری بود، اما بهرغم تأثیرات مثبت این توافق بر قیمت جهانی فلزات، این وضعیت بر روابط تجاری ایران و چین تاثیرگذار خواهد بود.
به گزارش قم فردا، بوئنوس آیرس پایتخت آرژانتین که میزبان نشست سران کشورهای گروه بیست (جی۲۰) بود، بهعنوان محل قرار «شی» و«ترامپ» تعیین شد. دو طرف یک ساعت زودتر از موعد شام کاری را آغاز کرده و حین صرف استیک مشغول صحبت درباره حل بحرانی شدند که به جان اقتصاد دنیا افتاده است. این نخستین دیدار دو رهبر پس از آغاز جنگ تجاری میان دو کشور بود که طی آن آمریکا بر حدود ۲۰۰میلیارد کالای وارداتی از چین تعرفه بست و پکن هم در تلافی برای حدود صد میلیارد کالای آمریکایی تعرفه وضع کرد.
خبر توافق را ابتدا رسانههای چینی منتشر کردند و
به نقل از رهبران این کشور نوشتند واشنگتن موافقت کرده هیچ تعرفه جدیدی از روز اول ژانویه آینده علیه کالاهای چینی وضع نکند. کاخ سفید اعلام کرد رؤسای جمهوری دو کشور توافق کردند که اعمال تعرفههای جدید را موقتاً متوقف کرده و برای رسیدن به یک توافق تجاری تازه طی ۹۰روز تلاش کنند. درصورتی که در این مدت توافقی حاصل نشود، تعرفههای ۱۰درصدی که پیشتر اعمال شده بود، به 20درصد افزایش مییابد.
پس از جلسه دو و نیمساعته ترامپ و شی، «لری کودلو» مشاور اقتصادی رییسجمهوری آمریکا به خبرنگاران گفت که مذاکرات دو رییسجمهوری «بسیار خوب» بود «هو شینجین» سردبیر روزنامه چینی «گلوبال تایمز» نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: طبق اطلاعاتی که من بهدست آوردهام مذاکرات میان شی و ترامپ خوب پیش رفت و اجماع حاصل شد.
نقطه کور آتشبس چین و آمریکا
البته تا زمانی که توافق نهایی حاصل نشود بازارها نگران آینده خواهند بود، بهویژه از آن جهت که بیثباتی شخصیتی ترامپ به تزلزل در بازارها دامن می زند. او
در حالی که چشم در چشم «شی» نسبتبه حصول توافق تجاری با چین ابراز امیدواری کرد، از تهدید پیشین خود مبنی بر احتمال وضع تعرفههای جدید بر کالاهای چینی عقب نشینی نکرد.
«شی» اما به ترامپ یادآور شد: از آخرین باری که دیدار کردیم تحولات تازه زیادی در صحنه جهانی رخ داده است. دو کشور بزرگ چین و آمریکا نفوذ مهمی دارند و مسوولیتهای مهم مشترکی برای پیشبرد شکوفایی و صلح جهانی دارند. همکاری بهترین گزینه برای دو کشور است. مایلم از این فرصت استفاده کرده و در مورد موضوعات مشترک و مرحله بعدی مناسبات چین و آمریکا با رییسجمهوری آن کشور تبادل نظر کنیم.
ترامپ تهدید کرده که اگر توافقی حاصل نشود بر ۲۶۷میلیارد دلار دیگر از کالاهای چینی تعرفه ۱۰ تا ۲۵درصدی وضع میکند. این همان نقطه کوری است که باعث میشود بازار روز خوش نبیند و سرمایهگذاران همچنان به آرزو کردن برای برقراری صلحی پایدار میان شی و ترامپ ادامه دهند.
تأثیر توافق چین و آمریکا بر نفت ایران
باوجود آثار مثبتی که این توافق احتمالی بر دنیای خرید و فروش فلزات جهانی میگذارد، وضعیت برای فروش نفت ایران به چین سختتر از قبل خواهد شد. چراکه چین مهمترین خریدار نفت ایران بهشمار میرود که در زمان جنگ تجاری دو کشور، جای امیدواری بود که چین همچنان به واردات نفت از ایران ادامه دهد. اما با فروکش کردن آتش جنگ احتمالاً شاهد پا پس کشیدن چین از خرید نفت ایران و در عوض برای جلب رضایت آمریکا اقدام به تأمین سوخت از این کشور کند.
از سویی دیگر چین که پیش از این تحریمهای آمریکا علیه ایران را به رسمیت نمیشناخت با توافق اخیر و افزایش مبادلات اقتصادی دو کشور مجبور به پیروی از مقررات بینالمللی آمریکا خواهد شد از این رو بانکهای چینی که تعاملات خود را با بانکهای ایرانی بهطور چشمگیری کاهش دادهاند دیگر همکاری نخواهند کرد و این موضوع روابط تجاری ایران و چین را تحتالشعاع قرار خواهد داد.
بیزنسمن کوتهفکر قربانی چشمبادامیها
پیش از این، نشریه دوهفتگی جامع علمی آمریکایی «فارن افرز» حدود دو ماه پیش با انتشار مقالهای این آتشبس را پیشبینی کرده و تأکید کرده بود که ترامپ رییسجمهوری ایدهآل چینیهاست. آمریکا درحال کاهش نفوذش در آسیای جنوب شرقی است (خروج از ترانس پسیفیک، مشکلات با ژاپن و خروج از
کره جنوبی). چین میداند ترامپ استراتژیست نیست و یک بیزنسمن کوتهفکر است. او به فکر منافع خودش است و چینیها دارند آن را تأمین میکنند، سیاست ترامپ ساختن بحران و سپس رو کردن یک راهحل سطحی به نام خودش است.
مقاله ادعا میکرد، مقامات چین از حضور ترامپ بسیار خشنودند. آنها هیچ گاه فکر نمیکردند آمریکا موقعیت برتر اقتصادی جهانی خود را بدون یک جنگ به چین واگذار کند. اما اکنون ترامپ و نحوه تصمیمگیری او همه چیز را به یک رؤیا برای چین تبدیل کرده است، حال چین در برابر این جنگ تجاری کوتاه آمده و امتیازاتی سطحی به آمریکا میدهد. مثلاً خرید انرژی و نفت را از آمریکا زیاد میکند و ترامپ مانند دیگر کارهایش این بحران را در سطحیترین شکل قبل از انتخابات در دوماه آینده جمع خواهد کرد.
ایران قربانی تعامل چین با آمریکا
آقای سیدمحمد صادقالحسینی، کارشناس اقتصادی در توییتر خود درباره توافق چین و آمریکا نوشت: « چندبار در دو ماه گذشته توییت کردم و از فارین افرز نقل کردم که ترامپ و شی به توافق میرسند. توافقی که ظاهراً به نفع ترامپ ولی عمیقاً به نفع چین است. حالا آتشبس دوماهه میان این دو نشان از حرکت در همان مسیر است که البته انتهایش برای ما نامعلوم و دلهرهآور است. دو ماه پیش نوشتم و تکرار کردم که ممکن است در تعامل چین با آمریکا، ایران قربانی شود. حالا خبر میآید که چین قول داده واردات نفتش از آمریکا را افزایش دهد. آیا نفت آمریکایی در ۶ماه آینده جایگزین نفت ایرانی میشود؟ این بدترین اتفاق ممکن برای ماست که با دست خودمان چین را از دست دادیم و حالا هم بهراحتی ما را معامله میکنند.»
فرصتسوزی دولت
چین همواره دوست دوران تحریمهای ایران بوده است در این میان اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و دوازدهم تغییراتی در همراهی ایران و چین بهوجود آمد، آقای بیژن زنگنه، در روزهای پایانی دولت یازدهم در 12تیرماه در باغ کوشک وزارت نفت میزبان مهمانانی از شرکت توتال فرانسه و شرکت ملی نفت چین بود تا نخستین قرارداد بینالمللی گازی در دوران پسابرجام، طبق الگوی جدید قراردادهای نفتی امضا شود، درحالیکه شرکت چینی در حال کار روی فاز11 بود اما زنگنه به بهانه روند کند پیشرفت به توتال اعتماد و قراردادی 20ساله با شرکتی که سابقه چندان خوبی در قبال تعهداتش به ایران از خود نشان نداده بود، امضا کرد. در این میان توتال بهعلت تحریمهای ترامپ در خردادماه97 از پارسجنوبی خارج شد و تنها هزینههای مالی بالا و توقف روند توسعه پارسجنوبی را به یادگار گذاشت که ضرر به منافع ملی کشور است، حال بار دیگر چینیها کار را در دست گرفتند. دولت در هیجان برجام، اسم شرکتهای چینی را از وندورلیستها و «ساینوپک» را که بزرگترین سهامدار «کنلن بانک» است از میادین نفتی حذف کردند و حال با از دست دادن اعتماد این یار روزهای سخت تبدیل به گزینهای قابل معامله شدند. هنوز هم در شرایط جنگی، تغییر در نگاه دولت به غرب بهوجود نیامده است، کشور در شرایط جنگ اقتصادی است و مسوولان بهدنبال راهکاری برای حفظ درآمدهای ناشی از صادرات نفت هستند، اصولگرایان و دلسوزان، آمریکا را بدعهد و اروپا را غیرقابل اطمینان دانسته و معتقدند که باید با استفاده از تجربه تحریمهای قبل دست دوستی چین را حفظ کنیم اما اصلاحطلبان معتقدند سبد اروپاییها برای تخممرغهایشان مطمئنتر است.
سفارتخانه بیسفیر
از سویی دیگر سفارت جمهوری اسلامی ایران در چین همچنان بدون سفیر مانده است. پس از بازگشت آقای خاجی، سفیر سابق کشورمان، آقای عبدالناصر همتی(رییس فعلی بانک مرکزی) پس از مدتها حکم مأموریت چین را دریافت کرد اما هنوز به پکن نرفته، حکم دیگری برای ریاست بانک مرکزی به نام وی زده شد و حالا چند ماه است که سفارت ایران در چین بلاتکلیف و بدون برنامه روشن در دوران بازگشت تحریمها اداره میشود، ای کاش تا دیرتر از این نشده و آتشبس چین و آمریکا دائمی نشده دستگاه دیپلماسی کشور و معاونت اقتصادی آن، که دیگر از دوران اوج مذاکرات با اروپا و ماهعسل رابطه با آمریکا فاصله گرفته، بیش از این فرصتسوزی نکند و اندکی نگاه به شرق و ظرفیتهای آن را در دستور کار خود قرار دهد.
انتهای پیام./