بیماری ایدز (AIDS)  در اثر ویروسی به نام HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی یا HIV) ایجاد می‌شود و سیستم ایمنی بدن انسان را دچار نقص می‌کند؛ ویروسHIV از این جهت خطرناک است که به طور مستقیم به سیستم محافظ بدن (سیستم ایمنی) حمله می‌کند و آن را از بین می‌برد و بدن را در مقابل انواع میکروب‌ها (ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و...) و دیگر عوامل مهاجم نظیر سرطان‌ها، آسیب‌پذیر می‌کند.

زهرا بیات جوزانی مدیر مرکز تحقیقات ایدز کشور و مسئول باشگاه یاران مثبت و مدیر اجرایی شبکه علمی انجمن‌های ایدز کشور در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان،درباره بیماری ایدز اظهار کرد: بر اساس آمار تخمین زده در کشور ۶۰ هزار نفر ممکن است مبتلا به HIV باشند که از این تعداد تا پایان شهریور ۹۷ تعداد ۳۸ هزار و ۴۷۴ نفر شناسایی شده‌اند.

وی ادامه داد: بر اساس گزارش‌هایی که به اداره ایدز داده می‌شود ۲۴ هزار و ۸۶۰ مبتلا به ایدز زنده هستند و از این تعداد ۱۴ هزار و ۴۵۹ نفر به مرکز تحقیقات ایدز مراجعه می‌کنند و بیش از ۱۲ هزار نفر تحت درمان هستند.

بیات جوزانی بیان کرد: متاسفانه از وضعیت ۱۰ هزار و ۴۰۰ مبتلا هیچ اطلاعی نداریم، این‌ تعداد به ویروس ایدز مبتلا هستند و به مرکز مشاوره مراجعه نکرده‌اند اما این افراد  تا زمانی که دارو دریافت نکنند نمی‌توانند از کیفیت زندگی بالا و عمر طولانی برخوردار باشند.

۱۶ درصد زنان ایرانی به ایدز مبتلا هستند

مدیر مرکز تحقیقان ایدز کشور افزود: از تعداد شناسایی شده افراد مبتلا به ایدز ۸۴ درصد مرد و ۱۶ درصد را زنان تشکیل می‌دهند؛ الگو و راه انتقال برای اطلاع زنان و مردان در سال‌های اخیر تغییر نکرده، ولی میزان آگاهی خانم‌ها افزایش پیدا کرده است و این به دلیل شناسایی بهتر و اطلاع رسانی بیشتر بوده است.

وی تشریح کرد: ۷۵ درصد کسانی که مبتلا به ویروس ایدز شده‌اند در گروه سنی ۲۰ تا ۴۵ سال هستند و در نتیجه لازم است برای جوانان کشور برنامه‌های خاصی وجود داشته باشد.

بیات جوزانی درباره علت ابتلا به ویروس HIV گفت: در بین همه موارد که از سال ۶۵ تا کنون شناسایی شده‌اند ۱/۶ درصد به علت تزریق با وسایل و انتقال از مادر به کودک، ۶۷ درصد از طریق مصرف مواد و استفاده از وسایل مشترک، ۱۸.۷ درصد از طریق رابطه جنسی  مبتلا شده‌اند و ۱۱.۵ درصد افراد راه انتقال نامشخص دارند که اکنون بیشترین راه انتقال از طریق مصرف مواد و تزریق است.

مدیر مرکز تحقیقات ایدز کشور ادامه داد: جهش افزایشی در رابطه جنسی داشته‌ایم و لازم است برای آن برنامه ریزی کنیم؛ در جلوگیری انتقال ویروس از مادر به جنین بسیار موفق بوده‌ایم.

 

چرا آزمایش ایدز جزو آزمایش‌های اجباری قبل از ازدواج نیست؟

وی درباره اینکه چرا آزمایش ایدز جزو آزمایش‌های اجباری قبل از ازدواج نیست گفت: آزمایش ایدز یک آزمایش پیشنهاد شده و اختیاری است و به همین دلیل بسیاری از افراد پس از آزمایش به مرکز تحقیقات مراجعه می‌کنند، این آزمایش بر پایه اعتماد و مبتنی بر نیاز افراد است و هنوز کشور در مرحله‌ای نیست که این آزمایش را در غربالگری بگذاریم.

بیات جوزانی تشریح کرد: این ویروس یک دوره خاصی دارد و ممکن است در آزمایش قبل از ازدواج نتیجه منفی باشد، اما مفهوم این نیست که این ویروس در آن لحظه وجود نداشته است  شاید ویروس وجود دارد اما در آزمایش تشخیص داده نشده یعنی بیماری در مرحله خاموش بوده در نتیجه لازم است این مسائل با مشاوره و اطلاع رسانی بهتر و بیشتر افراد متمایل باشد.

ایدز ویروسی حاد که مرگ را به همراه دارد

محمد حسین فیض حداد دکترای انگل شناسی درباره بیماری ایدز گفت: ایدز به ویروس اکتسابی کمبود ایمنی معروف است و در دستگاه ایمنی توسط ویروس نقص ایمنی HIV ایجاد می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بیماری ایدز سه مرحله اصلی دارد، گفت: مرحله اول که عفونت حاد است، شخص مبتلا دارای علائمی مثل آنفولانزا یا سرماخوردگی دارد بنابراین به دلیل اینکه این بیماری‌ها اهمیتی ندارند، افراد مبتلا آن را پیگیری نمی‌کنند و دوره بیماری طولانی می‌شود، در نهایت بیماران وارد دوره نهفتگی خواهند شد به همین دلیل هر چه زمان بگذرد این ویروس تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می‌کند و باعث می‌شود افراد به عفونت‌های دیگری از جمله بیماری عفونی، سرطان فرصت طلب و تومور مبتلا شوند.

این دکتر انگل شناسی درباره راه انتقال HIV گفت: یکی از راه‌های انتقال این بیماری از طریق آمیزش جنسی یا مقاربت است که ممکن است به صورت اورال یا رکیتال باشد، راهخ دیگر انتقال ویروس از طریقخون آلوده و سر سوزن آلوده است، راه سوم از طریق مادر به فرزند است که مادر می‌تواند از طریق بارداری، زایمان یا شیردهی این ویروس را به نوزادش منتقل کند.

 

ایدز از راه اشک منتقل نمی‌شود

وی تشریح کرد: در گذشته افراد معتقد بودند که بزاق یا اشک یا ادرار می‌تواند باعث انتقال ویروس ایدز شود که محققان این نظریه را منتفی کردند.

فیض حداد افزود: برای پیشگیری از عفونت HIV باید آمیزش جنسی امن باشد، همچنین باید برای آموزش دهی به معتادان و عدم تزریق سرنگ مشترک کلاس‌هایی برپا کرد.

هیچ گونه درمان یا واکسنی برای ویروس ایدز کشف نشده است

این دکتر انگل شناسی با اشاره به اینکه هیچ گونه درمان یا واکسنی برای ویروس ایدز کشف نشده است، گفت: با توجه به تلاش اخیر محققان، درمان ضد ویروسی می‌تواند باعث کاهش دوره بیماری و امید به زندگی بیشتردر مبتلایان به ایدز شود با این وجود درمان ضد ویروسی خطر مرگ و عوارض را کاهش می‌دهد.

وی ادامه داد: اگر درمان ضد ویروسی به موقع و با دوز مناسب  باشد می‌تواند امید به زندگی را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد.

فیض حداد تشریح کرد: تا سال ۲۰۱۰ حدود ۳۰ میلیون نفر به علت ابتلا به ایدز جان خود را از دست داده‌اند و تا انتهای سال ۲۰۱۰، ۳۴ میلیون نفر به ایدز مبتلا شده‌اند همین آمار باعث شده  که ایدز به عنوان بیماری همه گیر جهانی شناخته شود که در حال حاضر رو به گسترش است.

این دکتر انگل شناسی بیان کرد: این بیماری تاثیر زیادی در جوامع دارد و به عنوان بیماری کشنده و تبعیض آمیز شناخته شده است؛ برای تشخیص بیماری تست‌های متعددی وجود دارد، ارزان‌ترین آن تست FASTTEST است که در حدود ۲۰ دقیقه مشخص می‌کند فرد مبتلا به ایدز است یا خیر.