بسیاری از افراد به دلایل مختلفی علاقه به خوردن غذا ندارند؛ بی اشتهایی از جمله علائمی است که هرگز نباید نادیده گرفته شود، دلایل مختلفی می‌توانند موجب بی‌اشتهایی و احساس خستگی شوند که از مسائل جسمانی و روانی تا مصرف دارویی خاص را شامل می‌شود و برای تشخیص دقیق شاید به کند وکاو بیشتری نیاز داشته باشد.

 

اختلال خوردن جزو مشکلات روانی به شمار می‌رود که اگر فرد به آن گرفتار شود سلامت جسمانی و عملکرد روانی‌اش دچار مشکل می‌شود؛ بی‌اشتهایی عصبی یکی از اختلالات تغذیه‌ای است که با گرسنگی خود خواسته‌ فرد شناخته می‌شود، فرد بیمار وسواس زیادی دارد که لاغرتر به نظر برسد و دریافت غذای خود را تا حدی کاهش می‌دهد که سلامتی‌اش به خطر بی‌افتد.

افرادی که بی‌اشتهایی عصبی دارند بیش از حد وسواس دارند تا وزن‌شان کم شود اما فرقی  نمی‌کند چقدر وزن کم کرده‌اند یا برایشان مهم نیست سلامتی‌شان به خطر می‌افتد یا خیر.

جعفر غفارزاده متخصص طب سنتی  اظهار کرد: بی‌اشتهایی عصبی بیشتر در خانم‌ها و دخترخانم‌‌ها شایع است که دلایل متعددی دارد؛ یکی از اصلی‌ترین دلایل آن مشکلات خواب،‌ یبوست، عادت ماهیانه نامنظم و بیماری‌های زمینه‌ای است که باید آن را بررسی کرد.

وی ادامه داد: برای افزایش اشتها راه‌کارهای زیادی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان اشتها را افزایش داد؛ یکی از بهترین مواد برای افزایش اشتها شربت انار،‌ انار و آب انار است که باید آن را یک ساعت قبل از غذا خورد؛‌ انار ترش طبعی سرد و خشک و انار شیرین مزاجی سرد و معتدل دارد و این میوه حاوی ویتامین‌هایی مانند A، E، C و اسید فولیک است همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی انار ۳ برابر چای سبز است و آب انار از تجمع پلاکت‌ها در عروق خونی جلوگیری می‌کند.

سارا هاشم پور متخصص اعصاب و روان و فلوشیپ سایکوسوماتیک در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اختلال بی اشتهای عصبی، اظهار کرد: بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال روانی در غذا خوردن است که در آن بیمار از خوردن غذا به میزان کافی و با وجود گرسنگی جلوگیری می‌کند؛‌ آنورکسیا نوروزا نام دیگری از بیماری است،‌ بیماری دیگر پرخوری عصبی و خوردن‌ها تکانه‌ای و عصبی است که به آن پرخوری هم می‌گویند.

وی بیان کرد:برای اندازه گیری میزان چاقی، لاغری و تناسب اندام نیاز به اندازه گیری شاخص توده بدنی است که اندازه نرمال آن بین ۱۸.۵ تا ۲۵ است و اگر شاخص توده بدنی فرد کمتر از  ۱۸.۵ بود باید به بیماری بی‌اشتهایی عصبی شک کرد؛ فردی که شاخص توده بدنی‌اش کمتر از  ۱۸.۵ است باید از افزایش وزن بترسد.

 

هاشم پور ادامه داد: برخی دیگر از افرادی که به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا هستند نسبت به ظاهر خود حساسیت نشان می‌دهند و از چاق شدن می‌ترسند؛ برخی از افرادی که به این بیماری دچار هستند غذا را محدود می‌کنند و دسته دیگر علاوه بر غذا روی رفتارهای غذایی خود حساس هستند.

این متخصص اعصاب و روان درباره رفتار محدود کننده، افزود: رفتار کننده به این معناست که فرد غذای زیادی نمی‌خورد و سعی می‌کند غذای کم کالری بخورد به طور مثال مدام ورزش می‌کند، پس از خوردن غذا روز بعد روزه می‌گیرد؛ در رفتار‌های پرخوری ممکن است فرد در تنهایی مقدار زیادی غذا بخورد و بدون آنکه احساس گرسنگی داشته باشد این کار را انجام دهد، در حجم زیادی غذا بخورد، علی رغم داشتن احساس سیری، ولی باز هم به غذا خوردن ادامه می‌دهد، اما پس از آن از خود خجالت می‌کشد.

این متخصص اعصاب و روان با بیان اینکه بی‌اشتهایی عصبی ممکن است خود را به گونه‌های مختلفی نشان دهد،‌افزود: اضطراب و افسردگی، بیماری‌های خُلقی و وسواس از جمله بیماری‌هایی هستند که ممکن است همراه با بی‌اشتهایی عصبی باشند؛ افرادی که به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا هستند سعی دارند اندام خود را ظریف نگه دارند چرا که اعتماد به نفس پایینی دارند.

این متخصص اعصاب و روان درباره عوارض بی اشتهایی عصبی، افزود: این بیماری اگر به موقع تشخیص داده نشود و به صورت مزمن ادامه پیدا کند به سایر قسمت‌های بدن صدمه می‌زند، از جمله قسمت سیستم قلب و عروقی که ممکن است فرد فشار خون پایینی داشته باشد، ضربان قلب بالا و حملاتی مانند سنگ کوب داشته باشد.

 

وی بیان کرد: سیستم گوارشی به دلیل کاهش سرعت عضلات دچار یبوست می‌شود و مبتلا به درد‌های مقعدی خواهد شد؛ الکترولیت‌های بدن ممکن است کاهش پیدا کند و اگر آزمایش بدهند ممکن است کلسترول بالا داشته باشد همچنین ممکن است قند خون پایین گزارش شود و آنزیم‌های کبدی به دلیل اختلالات افزایش پیدا کند.

هاشم پور ادامه داد: هورمون جنسی افراد کاهش پیدا می‌کند و در صورتی که پیشرفت کند ممکن است خونریزی ماهیانه در خانم‌ها قطع شود، با توجه به عدم مصرف مواد غذایی و تغییراتی که هورمون‌های تیروئیدی و غده پارا تیروئیدی بدن ایجاد می‌َشود کلسیم بدن پایین می‌آید.

این متخصص اعصاب و روان افزود: این افراد ممکن است دچار اختلالات پوکی استخوان شوند و احتمال شکستگی استخوان را دارند، ظاهر این افراد خاص است و خیلی لاغر اندام هستند و چربی بدن کمی دارند، عضلات از بین رفته و پوست بدنشان زرد رنگ است و دمای پوستی پایینی دارند، مو‌های سر و بدن کرکی می‌شود و در صورت عدم درمان عوارض بیشتر شده و حتی ممکن است منجر به مرگ شود.

وی بیان کرد: دندانپزشکان ممکن است با این بیماری درگیر شوند چرا که فرد دچار پوسیدگی دندان خواهند شد و این پوسیدگی به دلیل تماس دندان‌ها با اسید معده است؛ این بیماران باید سریعا به متخصصین اعصاب و روان ارجاع داده شوند.

وی بیان کرد: این بیماری در صورتی که خانواده متوجه شوند و به روانپزشک مراجعه کنند قابل پیشگیری و درمان است و از عوارض شدید بیماری می‌توان پیشگیری کرد.