یکی از آقایانی که در صف خرید پسته ایستاده است درباره علت ایستادنش در این صف می‌گوید: قرار است برای تازه عروسم «شب چله ای» ببریم و اگر این هفته آجیل نخرم، حتما تا هفته دیگر گران‌تر می‌شود.

او ادامه می‌دهد: بالاخره باید آداب و رسوم را به جا آوریم. جوان‌های امروزی متوقع هستند. اینجا آمدم که با قیمت مناسب‌تر خرید کنم.

بر چسب قیمت پسته را می‌خوانم قیمت‌ها مختلف است، هر کیلو پسته از ۱۶۰ تا ۲۷۰ هزار تومان عرضه می‌شود.

آقای دیگری که در انتهای صف قرار دارد چند بار به خبرنگار ایرنا تذکر می‌دهد که نوبت را رعایت کند. نگران است که مبادا نظم صف به هم بخورد.

شخص دیگری می‌گوید: سالهاست که از این مغازه خرید می‌کنم. اجناسش با کیفیت است. در این اوضاع و احوال که پسته در مغازه‌های بیرون تا ۳۰۰ هزار تومان هم فروخته می‌شود، اینجا قیمت مناسبی دارد.

خانم دیگری می‌گوید: «خانه از پای بست ویران است» باید از مبدا جلوی گرانی گرفته شود، نباید جلوی شادی و دلخوشی مردم را گرفت اگر همین شب یلدا را هم برگزار نکنیم که نمی‌شود.

یکی از باربران بازار جلوی مغازه آجیل فروشی توقف می‌کند مردم را می‌نگرد. نگاهی به اجناس می‌اندازد و زیر لب می‌گوید: «حیف که پول ندارم».

در مغازه دیگر، قیمت پسته کله قوچی اعلاء ۲۷۰ هزار تومان است. قیمت آجیل مخلوط شب یلدا هم از ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان عرضه می‌شود.

برای بررسی بیشتر به سبزه میدان در چهارراه گلوبندک می‌رویم. خشکبار فروشی ها، شلوغ و مردم در حال خرید هستند. قیمت پسته، برای همه جذابیت دارد و درباره آن صحبت می‌کنند. پسته در این واحد‌های صنفی، ۱۶۰ تا ۲۵۰ هزار تومان برچسب قیمت دارد.
پس از آن خبرنگار ایرنا به یکی از خشکبار فروشی‌های برند معروف در مرکز شهر می‌رود. در آنجا قیمت گرانترین پسته ۲۶۲ هزار تومان و ارزان‌ترین آن ۱۸۳ هزار تومان است.

از نرخ‌های بالا که بگذریم، مهم رفتار اجتماعی شهروندان است که با وجود قیمت‌های بالا همچنان مشغول خرید هستند. شاید درباره اقلام اساسی این ضرورت وجود داشته باشد، اما پسته کالایی ضروری نیست. اینکه چرا مردم اکنون این ضرورت را احساس می‌کنند و مجبور به خرید چند برابر قیمت واقعی می‌شوند، جای تأمل دارد.

پیش از این «اسدالله عسگر اولادی»، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین، قیمت واقعی پسته در داخل کشور را بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تومان عنوان کرد و گفته بود: قیمت پسته در بازار‌های صادراتی بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان است، در حالی که این محصول در بازار داخلی با مبالغی بیش از ۲۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود که گرانفروشی و اجحاف به مصرف کنندگان به شمار می‌رود.

محمدعلی اسفنانی، مدیرکل تعزیرات استان تهران پسته ۳۰۰ هزار تومانی را بازار گرمی و التهاب شب یلدا عنوان می‌کند و در پاسخ به خبرنگار ایرنا مبنی بر اینکه آیا تعزیرات مانند سال‌های قبل طرح نظارت ویژه برای شب یلدا دارد یا خیر می‌گوید: بله امسال هم گشت ویژه برای یلدا خواهیم داشت.

اسفنانی می‌گوید: اگر به بازار تهران مراجعه داشتید، گزارش وضعیت قیمت‌ها را به تعزیرات ارائه دهید.

وی خاطرنشان می‌کند: مرجع نرخ گذاری آجیل و خشکبار سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان و اتحادیه خشکبار است و تعزیرات مرجع رسیدگی به شکایات و تخلفات است.

سید یاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی نیز می‌گوید: تعزیرات نمی‌تواند به موضوع گرانی پسته و خشکبار ورود کند، زیرا گزارش تخلف از اتحادیه و صنف دریافت نکرده است و اگر شهروندی از گرانی خشکبار به تعزیرات شکایت کند، پرونده تخلف تشکیل می‌دهد و برای رسیدگی باید به اتحادیه و صنف مراجعه کند.

رایگانی می‌گوید: این روند در قانون نظام صنفی مصوب سال ۱۳۹۲ مشخص شده است و در این خصوص دست تعزیرات بسته است.