در حالی که کارنامه پهلوی اول و دوم پر است از جنایات وحشتناکی که در حق ملت ایران انجام شده جنایاتی که با هیچ بهانه ای پاک نمی شود از جمله جنایت۱۷شهریور سال ۵۷ که در یک جمعه سیاه مردم بی گناه به دست دژخیمان پهلوی به خاک و خون کشیده شدند.
روز واقعه به روایت شاهدان
ساعت نزدیک ۷:۳۰ صبح بود که جمعیت در میدان ژاله و خیابانهای منتهی به آن مستقر شدند. یکی از فرماندهان نظامی با بلندگو به مردم اخطار کرد که حکومت نظامی است، چرا تجمع کردهاید؟ یکی از روحانیون مردم را دعوت به نشستن کرد. جمعیت روی زمین نشست، ولی ظواهر امر نشان میداد که نیروهای فرمانداری نظامی قصد متفرق کردن مردم را ندارند. راه عبور را از چهار طرف بر روی مردم بستند. ناگهان صدای رگبار از خیابانهای منتهی به میدان بلند و همین که جمعیت از چهار طرف به سوی میدان هجوم آوردند، نیروهای مستقر در میدان نیز از چند سو مردم را به رگبار مسلسل بستند.
در مدت چند ثانیه صدها نفر در خاک و خون غلطیدند. مردم بیمهابا مجروحین و شهدا را بر روی دست به سوی بیمارستانها حمل میکردند. اتاقها، راهروها و حیات بیمارستانها مملو از مجروح و جنازه بود. مردم اطراف بیمارستانها خانههای خود را برای پذیرش مجروحین مهیا میکردند. هر کس هر چه از لوازم پزشکی، پنبه، پانسمان و ملافه داشت به بیمارستان میآورد.
پارسونز سفیر انگلیس تعداد شهدا را «صدها نفر» ذکر کرده است. سولیوان سفیر آمریکا گزارش میکند که در میدان ژاله «بیش از ۲۰۰ نفر از تظاهرکنندگان کشته شده بودند.» جان استمپل یکی از اعضای سفارت آمریکا در ایران از قول منابع پزشکی تعداد شهدا را «بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ نفر» برآورد کرده است. شاپور بختیار ادّعا میکند که «میتوانم به یقین بگویم تعداد کشتهشدگان حداکثر از ۷۰۰ یا ۸۰۰ نفر متجاوز نبوده است.» مردم مدعی بودند چند هزار نفر کشته شدهاند.
موضوع مهم در واقعه ۱۷ شهریور، تمرّد سربازان از دستورات فرماندهان نظامی بود. در همان لحظه اوّل در میدان ژاله یک سرباز فرمانده خود را هدف قرار داد و سپس خود را به قتل رساند.
طبق گزارش ساواک "سه نفر از سربازان وظیفه لشکر گارد در حین اجرای مأموریت کنترل اغتشاشات، ضمن سرقت سه قبضه تفنگ ژـ۳ با ۳۰۰ تیر فشنگ متواری شدهاند." اسامی این سه نفر عبارت بود از «قاسم دهقان»، «علی غفوری« و «محمد محمدی» فردای آن روز محل اختفای این سه سرباز کشف و به محاصره نیروهای نظامی درآمد که هر سه نفر مورد اصابت گلوله قرار گرفتند که محمد محمدی در دم به شهادت رسید. از مجموعه اسناد به دست میآید که در این روز هفت سرباز خودزنی کردند.
واکنشها به کشتار ۱۷ شهریور ۵۷
در روز ۱۸ شهریور، سید شهابالدین مرعشی نجفی، سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمد کاظم شریعتمداری و سید روح الله خمینی در روز ۱۸ شهریور در واکنش به کشتار خونین میدان ژاله بیانیههایی را منتشر کردند تا این عمل جنایت آمیز دولت پهلوی را محکوم کنند. به دنبال آن، مردم و بازاریان در شهرهای مختلف اعتصاب کردند. کارگران پالایشگاه نفت تهران هم در اعتراض به این عمل دست به اعتصاب زدند.
پس از وقوع فاجعه ۱۷ شهریور، خبر حمایت کارتر از شاه ایران در رسانهها منتشر شد. این فاجعه خونین چیزی نبود که بتوان روی آن را سرپوش گذاشت و آن را دروغ نامید کشتار مردم در ۱۷ شهریور در روزنامهها، رادیو و تلویزیونهای کشورهای اروپایی با واکنشهای شدیدی همراه بود. به طوری که به مناسبت این روز، راهپیماییهای بزرگی در پاریس و آلمان علیه رژیم پهلوی برگزار شد. در لندن هم تعدادی از دانشجویان در ادارات سازمان ملل اعتصاب غذا کردند. نشریات کشورهای اروپایی از این کشتار به عنوان سپتامبر سیاه و ۸ سپتامبر خونین یاد کردند.
امام خمینی (ره) پس از کشتار ۱۷ شهریور پیامی را به هموطنان مظلوم ایران فرستادند و اعمال وحشیانه رژیم پهلوی را محکوم کردند:
چهره ایران امروز گلگون است و دلاوری و نشاط در تمام اماکن به چشم میخورد. آری این چنین است راه امیرالمؤمنین علی علیه السلام و سرور شهیدان امام حسین علیه السلام. ای کاش خمینی در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته میشد. باید علما و روشنفکران ملت در زیر چکمه دژخیمان خرد شوند تا کسی خیال آزادی به خود راه ندهد. شما ای ملت محترم ایران که تصمیم گرفتهاید خود را از شر رژیم شاه خلاص گردانید، در رفراندومی که در سوم و چهارم شوال در برابر ناظران سراسر جهان انجام دادید، به دنیا نشان دادید که رژیم شاه جایی برای خود در ایران ندارد.
لینک مطلب: | http://qomefarda.ir/News/item/28551 |