معضل بیکاری سال‌ها نُقل و نَقل محافل شده است و نبود توازن میان مدرک گرایی و مهارت آموزی این معضل را پیچیده‌تر می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، شمار سال‌هایی که جویندگان کار از میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند، حدودا از دو دهه هم گذر کرده است و تعداد مدرک به دست‌هایی که در جست‌وجوی حرفه‌ای برای معیشت و داشتن جایگاه اجتماعی هستند، رقم قابل‌توجهی است.

طبق آخرین آمار اعلام شده در تابستان ١۴٠٠، یک میلیون و ۱۲ هزار و ۲۲۷ نفر از فارغ‌التحصیلان کشور بیکار هستند، به بیانی دیگر ۴٠/۶ درصد بیکاران کشور را فارغ التحصیلان شامل می‌شوند و این رقم نسبت به سال گذشته، ٠/١ درصد کاهش داشته، اما همچنان آمار قابل توجهی بوده است و همین اوضاع اشتغال، انگیزه و اولویت دانش آموزان را هم در مواردی برای تحصیل رو به افول برده است.

حلقه مفقوده تحصیلات و اشتغال

بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در حالی مطرح می‌شود که جدا از معضل اشتغال و توزیع نیرو در بخش‌های مختلف، تاکید صرف بر استخدام دولتی و...، مهارت‌آموزی حلقه مفقوده برای کارجویان مدرک به دستی است که حضور پشت صندلی‌های دانش آموزی و دانشجویی را بر فعالیت در میدان عمل که همان کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌هاست، اولویت گذاشتند.

تب مدرک‌گرایی که سطح تحصیلات دانشگاهی قریب به اتفاق نسل جوان را به کارشناسی ارشد و دکتری رسانده است، اما مهارت آموزی چندان نقش پر رنگی در این میانه ایفا نمی‌کند، بنابراین ترازوی تحصیل و مهارت نامتوازن است؛ اتفاقی که زیربنای آن در مدرسه رقم می‌خورد.

البته که سند تحول بنیادین و برنامه ششم توسعه هم به مهارت آموزی اشاره کرده اند و صراحتا در برنامه ششم آمده است که نیمی از دانش آموزان باید تحت پوشش آموزش‌های مهارتی قرار گیرند.

با این تکلیف، ایجاد رغبت و میزان ورود به رشته‌های مهارتی در دوران مدرسه افزایش یافت و سیاست‌هایی برای پیشبرد این کار در نظر گرفته شد تا به تکالیف و برنامه‌های اسناد بالادستی توجه شود.

پوشش تحصیلی هنرستان‌ها در سال پایانی برنامه ششم

امسال سال پایانی برنامه ششم است و این تکلیف ۵٠ درصدی باید جامه عمل می‌پوشید و در این مورد مصطفی آذرکیش مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش آموزش و پرورش به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت که پوشش دانش‌آموزی ما در رشته‌های مهارتی ٣۶/٧٨ درصد برآورد شده است؛ یعنی تقریبا حدود١٣-١۴ درصد تا عدد هدف فاصله داریم و دلایل عدم تحقق به چند وجه برمی‌برگردد.

او با اشاره به اینکه نظام آموزشی مهارتی بر پایه مشارکت همه عوامل سهیم و موثر بنا شده است، اظهار کرد: در آموزش‌های مهارتی یکی از چالش‌های جدی شان و جایگاه مهم این آموزش‌هاست که باید با کمک دستگاه‌های فرهنگی این موضوع اصلاح و اجرایی شود تا شاهد بهبود و تقویت فرهنگ کار و تولید باشیم.

به عقیده مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش آموزش و پرورش، قوانین الزام آور برای این است که در فرایند آموزش مهارتی بهبود ایجاد شود و این قوانین الزام آور باید متناسب با فصل هشتم سند تحول باشد که تاکید می‌کند، آموزش و پرورش با مشارکت همه دستگاه‌ها باشد، اما در شرایط کنونی با چالش مواجه هستیم هم اینکه این قوانین به قدر کفایت وجود ندارد و هنوز به اندازه کفایت دستگاه‌های اجرایی نقش خود را در این بخش عمل نکردند و ما نیازمند همه دستگاه‌ها هستیم.

آذرکیش اضافه کرد: نبود مشوق‌های بیمه ای، مالیاتی و کارفرمایی در قوانین جاری کشور که این مشوق‌ها می‌تواند در تعامل و مشارکت بنگاه‌های اقتصادی، موسسات تولیدی و خدماتی کمک کنند و شاهد حضور آن‌ها باشیم واین قشر در فرآیند آموزش مشارکت می‌کند.

او با اشاره به اینکه هنرجویان سه سال در هنرستان‌ها، مهارت آموزش می‌بینند و ٣٠ سال در این امر کارآفرین هستند، گفت: در هنرستان‌ها کمبود فضا و تجهیزاتی داریم که با مشارکت بخش‌های صنعتی این نقیصه قابل رفع است و این باید در قوانین جاری کشور وجود داشته باشد.

مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش آموزش و پرورش تصریح کرد: آموزش و پرورش متولی اشتغال نیست، اما متولی آموزش برای اشتغال است که البته باید زیرساخت‌های اقتصادی فعال شود و این موضوع توسط نیروی انسانی ماهر میسر است. اگر خواهان تولید باکیفیت هستیم باید نیروی انسانی ماهر پای کار بیایند و این شرایط بهترین جایی است که می‌توانند آموزش ببینند؛ چراکه هنرستان‌ها هم محل غنی‌سازی اوقات نوجوانان و هم مکانی برای آموزش‌های کار آفرینان است.

او ببان کرد که در آموزش و پرورش تربیت کارآفرینانه در راستای اقتصاد مقاومتی از دوره ابتدایی تا متوسطه شکل می‌گیرد و برنامه‌هایی در قالب برنامه درسی در حال اجراست و هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش بخش تخصصی را دنبال می‌کنند

هنرستان گنجایش پوشش تحصیلی هنرجویان را دارند؟

در کشور بیش از ٧ هزار هنرستان و بیش از ٣٠١رشته مهارتی داریم که ١۶٠ رشته در کاردانش و ۴٢ رشته در فنی وحرفه‌ای است و این تنوع یعنی پاسخگویی به نیاز بازارکار، با این اعلام رسمی مقامات وزارت آموزش و پرورش، برخی دانش آموزان پایه نهم به دهم گلایه دارند که برخی رشته‌ها مانند کار‌های هنری و رسانه‌ای تعداد هنرستان کافی ندارد و آن‌ها ناگزیرند برای شرکت در این دوره از همین شرایط استفاده کنند.

آذرکیش گفت که در این مورد در همه مناطق آموزشی کشور حداقل یک هنرستان داریم و در برخی رشته‌ها که تعداد هنرجویان کافی نباشد، بما بر رسیدم به حد لازم امکان تشکیل هنرستان‌ها وجود دارد.

مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش آموزش و پرورش توضیح داد: ظرفیت اجرای دولت‌ها برای آموزش‌های مهارتی محدود است اگر ما هم قوانین الزام آور و هم مشوق‌های لازم را داشته باشیم به بسیاری از نیاز‌های دانش آموزان پاسخ دهیم الان با ٢٠١ رشته یعنی بخش عمده‌ای از آموزش تحت پوشش داریم این رشته‌ها محدودیت داریم اگر متقاضیان بیشتری باشد ادارات بیشتری خواهیم داشت.

آذرکیش گفت: در خیلی از مناطق متناسب با علاقه و استعداد پایه نهم به دهم و متناسب با امکان اجرا آموزش داریم و یک میلیون و ١٧ هزار هنرجو داریم که نشان می‌دهد توزیع در رشته‌های مختلف حاکی از علاقه و استعداد است که نیاز جامعه را برآورده می‌کند.

او ادامه داد: هدایت تحصیلی حاصل ۴ عامل است اول علاقه، استعداد، نیاز جامعه و امکان اجرا؛ یعنی برآیندی از این چهار عامل باعث می‌شود بچه‌ها را هدایت تحصیلی کنیم بنابراین ممکن است همه علاقه به یک رشته داشته باشند، اما اینکه استعداد دارند و نیاز بازار است یا خیر، جای تامل دارد.

مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش اعتقاد دارد که آموزش در هنرستان‌ها قدرت تطبیق دانش آموزان با تحولات بارا کار را بالا می‌ببرد و آن‌ها به سرعت می‌توانند خودشان زمینه کارآفرینی را فراهم کنند، در اصل ارتباط میان علاقه و عملکرد حاصل می‌شود و هنرستان‌ها محل شکوفایی استعداد دانش آموزان است.

 تحصیل در رشته‌های مهارتی و گارانتی اشتغال زایی در آینده

بازار کار فعلی که شاید تنها نکته مثبت آن گرایش بیشتر به سمت آموزش‌های مهارتی باشد و گارد برخی خانواده‌ها نسبت به حضور فرزندانشان در هنرستان‌ها را باز کند، زمینه مساعد اشتغال در این رشته‌هاست، اما همین بی توجهی سایر دستگاه‌ها نسبت به توسعه و ترویج آموزش‌های مهارتی در آموزش و پرورش، شرایط را نگران کننده کرده است و هیچ تضمینی در قبال اشتغال هنرجویان نیست.

آذرکیش در این باره اظهار کرد: متولی اشتغال نیستیم و دستگاه‌های مرتبط با صنعت، خدمات، کشاورزی و هنر بابد پای کار بیایند.

او اضافه کرد: اقتصاد محرک آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش کشور است، وقتی تولید رونق دارد و اقتصاد پویا می‌خواهیم بنابراین بازار کار وجود دارد علاوه بر آن مقام معظم رهبری هم عناوین سال را عموما با محوریت اقتصادی انتخاب می‌کنند که این موضوع هم توجه به اقتصاد را دوچندان می‌کند.

مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش آموزش و پرورش تاکید کرد: نیروی اقتصادی ماهر پیشران اقتصادی کشور است، تلاس‌های ما در آموزش و پرورش این است که نیروی انسانی ماهر از توانایی لازم برخوردار باشد.

انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با بیش از ۵٠  دستگاه

تغییرات گسترده و سریع فناوری‌های جدید، مشارکت بخش‌های خصوصی و مهارت بنگاه‌های اقتصادی در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای را ضرورتی اجتناب ناپذیر می‌داند و سایر دستگاه‌ها در کنار آموزش و پرورش بابد وارد میدان عمل شوند به ویژه در این ایام که باید سهم دانش آموزان در آموزش‌های مهارتی به ۵٠ درصد می‌رسید.

آذرکیش در پاسخ به اینکه در این ایام همکاری و انعقاد تفاهم نامه‌هایی برای توسعه مهارت آفرینی و اشتغال زایی هنرجویان انجام شده است یا خیر، بیان کرد: بیش از ۵٠ تفاهم نامه با دستگاه‌های اجرایی و بخش‌های خصوصی داریم که این تعداد در همین سال‌های اخیر بسته شد و عمده موضوع آن چند محور شامل همکاری و مشارکت تربیت نیروی کار ماهر، ترویج و توسعه فرهنگ کار و کار آفرینی است.

او امکان برگزاری دوره‌های کارورزی و صنعت، ناظر بر وزارت صمت، تعاون، فرهنگ وارشاد، اتاق اصناف، بورس و... را هم از جمله دیگر فعالیت‌ها دانست، همچنین حمایت از فارغ التحصیلان هنرستان‌ها برای خوداشتغالی و برخورداری فارغ التحصیلان هنرستان‌ها از کمک‌های فنی برای خوداشتغالی را هم ازدیگر برنام‌های حمایتی دانست.

این مقام مسئول بر تقویت ظرفیت‌های قانونی در مجلس و هیئت وزیران هم تاکید ویژه داشت و گفت که در شرایط کنونی تنها کل نیرو‌های مسلح در دوره‌های سربازی به مهارت آموزی توجه داشته است بیشترین امتیاز و مشوق‌ها را  به فارغ التحصیلان هنرستان‌ها اختصاص می‌دهد.

انتهای پیام/