قم بی محابا به سمت بیابانی شدن در حرکت است و درخت کاری یکی از عوامل اصلی توقف این بحران است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا،   آب و هوای قم در طبقه بندی اقلیمی کشور در زمره آب و هوای نیمه بیابانی (جزو اقلیم کویری و خشک) چون نزدیک به منطقه بیابانی مرکز ایران است تابستان‌های آن گرم و خشک و زمستان‌های آن کم و بیش سرد است اختلاف دمای سالانه نسبتاً زیاد و در اغلب اوقات خشکی هوا غلبه دارد.

طی چند سال اخیر به علت کم آبی قم به سمت بیابانی شدن حرکت می کند و ریزگردهای حاصل از این بیابانی شدن در طول سال و در برهه‌های مختلف مهمان قم است‌.

به گفته کارشناسان بیابان بی‌محابا به سمت قم می‌آید و این استان در معرض خطر افزایش عرصه‌های بیابانی و ازبین رفتن پوشش‌ گیاهی درمناطق مختلف است.

۴۲۰ هزار هکتار از سطح استان قم در معرض بیابان شدن است و چهار کانون بحرانی شامل حسین آباد میشت مست، منطقه مسیله، اطراف شهر قم و کوه نمک در این ارتباط نیازمند توجه جدی است.

عدم تخصیص حقابه‌های قم، استفاده بیش از حد از چاه‌های زیرزمینی، تغییرات اقلیمی ، از بین رفتن پوشش گیاهی، تغییر کاربری اراضی، بهره گیری از روش‌های سنتی در بخش کشاورزی و عوامل انسانی از دلایل اصلی حرکت قم به سمت بیابانی شدن است.

بیابان زایی در استان قم طی دهه‌های اخیر به شکل فعال در حال گسترش است و بیابان تا نزدیکی‌های شهر قم رسیده است مناطق زیادی از استان قم تقریباً خالی از پوشش گیاهی شده است.

​​​درختکاری یکی از راه‌های مبارزه با گسترش بیابان در استان قم است در طرح کاشت ۱ میلیارد درخت در ایران که جز تعهدات عضویت در کنوانسیون تغییرات اقلیم و آب و هوا است تعهد استان قم تولید و کاشت هشت میلیون نهال است که این طرح  تا سال ۱۴۰۵ به طول می‌انجامد‌.

طبق این طرح، قرار است هر سال دو میلیون اصله نهال در استان قم غرس شود که شامل یک میلیون و ۴۰۰ هزار اصله نهال در مناطق بیابانی استان قم است.

خوشبختانه در استان قم انجمن های دوست دار طبیعت پر طول سال اقدام به کاشت درخت‌های مقاوم به خشکسالی در مناطق بیابانی قم می‌کنند.

به نظر اگر برنامه ریزی‌های انجام شده به طور دقیق پیاده سازی شود طی چهار سال آینده این ۸ میلیون درخت که اکثرا در مناطق بیابانی کشت خواهد شد می تواند روند حرکت قم به سمت بیابانی شدن را کاهش دهد.

از طرفی بسیاری از کارشناسان عدم تخصیص حق آبه‌های استان قم را عامل اصلی بیابانی شدن قم می دانند این مسئله منطقی می تواند باشد هر چند کاشت درختان مقاوم به خشکسالی در این طرح مد نظر باشد اما باز هم این ۸ میلیون درخت به آبیاری نیاز دارند و اگر حق آبه‌های قم تخصص داده نشود درختان کشت شده طی مدت زمانی از بین خواهند رفت.

با توجه به مجاورت قم با پایتخت و قرار گرفتن قم در مرکز کشور و مجاورت ۶ استان افزایش نواحی بیابان در این استان بخش قابل توجهی از کشور را درگیر خواهد نمود پس به این مسئله باید یک نگاه ملی داشت.

بحث حق آبه‌ها بیش از بیش از چهل سال پیش مطرح شد که با کشاورزی غیر علمی در مناطق بالادستی و احداث سد و عملیات آبخیزداری، آب در بالادست نگه داشته شد و موجب تغییر اقلیم و بروز خسارات و ضررهای متعددی برای قم شد.

مساله حق آبه‌ها را می توان ریشه ریز گردها، گرم شدن هوای قم در ۲۵ ساله گذشته، خشک شدن دریاچه نمک و از بین رفتن باغات قم دانست.

پیگیری حق آبه‌های استان قم یک مسئله حقوقی است که باید توسط مدیریت استان قم پیگیری شود زیرا بدون تخصص این حق آبه‌ها قم همچنان با چالش بیابانی شدن دست و پنجه نرم خواهد کرد.

مرضیه مهدیلو

انتهای پیام/۱۷۰