طبق سخن اهلبیت (ع) بر شب قدر بودن شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان بیشتر سفارش شده است و عنایت بیشتری بر این شب وجود دارد که باید روزهداران مؤمن قدر این شب را بیشتر بدانند.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» برترین شب، شب قدر است، شبی که از هزار ماه برتر است. این شب، شب نزول قرآن، تقدیر امور، بخشش گناهان است. در این شب همهشب زنده داران باید تلاش کنند تا مورد رحمت خداوند قرار بگیرند و گناهانشان بخشیده شود و بهترین مقدرات برای آنها نوشته شود.
طبق روایات ما، یکی از شبهای نوزدهم یا بیست و یکم و بهاحتمال زیادتر، بیست و سوم ماه مبارک رمضان است. دراین شب که شب نزول قرآن به شمار میآید امور خیر و شر مردم، ولادت، مرگ، روزی، حج، طاعات، گناه و خلاصه هر حادثهای که در طول سال متناسب بااراده، دعا و قابلیت انسان واقع میشود، تقدیر میگردد.
سفارش بر شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان
خداوند شب قدر را در میان چند شب مخفی داشت تا فرصت بیشتری به بندگان برای درک شب قدر داده شود و آنها به امید دستیافتن به فضیلت شب قدر، شبهای بیشتری را به عبادت و رازونیاز با خداوند مشغول شوند.
به همین دلیل شب قدر به طور دقیق مشخص نشده است که کدام یک از شبهای ماه مبارک رمضان است؛ اما اگر سیره و سبک زندگی ائمه و بزرگان را مورد بررسی قرار دهیم، میتوانیم به طور تقریبی زمان شب قدر را به دست آورد. نمونه آن مطلبی است که علامه مجلسی رحمهالله در کتاب بحارالانوار نوشته و اشاره کرده که رسول خدا صلیالله علیه و آله شب قدر را بزرگ داشته و به آن توجه داشتند. او اشاره کرده که آن حضرت در شبهای دهه سوم ماه مبارک رمضان عبادتهای بیشتری نسبت به سایر شبهای سال داشتند. این مطلب مشخص میکند که گویا شب قدر در دهه سوم ماه رمضان قرار دارد.
همچنین سفیان بن سمط از امام صادق (ع) پرسید: امید میرود چه شبهایی از ماه رمضان لیلة القدر باشد؟ امام (ع) پاسخ داد: نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم. دوباره پرسید: مورداعتماد از اینها کدام است؟ امام فرمود: شب بیست و سوم. از همین رو باتوجهبه این توصیهها و روایات باید درک بهتر و استفاده بیشتر از این شب داشته باشیم.
شب قدر، شب ۲۳ ماه مبارک رمضان
از همین رو حجتالاسلام محمدصادق ناطقی، استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به شب قدر، اظهار داشت: اصل وجود شبی بابرکت و پر از رمز و راز به نام شب قدر که در آن قرآن نازل شده است و ملائک فوجفوج از آسمان به زمین میآیند و دعا در آن شب مستجاب میشود و خداوند به بندگانش نظر رحمت دارد و توبه بندگان را میپذیرد و تقدیر و سرنوشت انسانها در آن شب رقم میخورد، در تعدادی از آیات قرآن آمده است که معروفترین آن، سوره قدر است و همچنین آیات ابتدایی سوره مبارکه دخان که میتوان بهوضوح وجود شب قدر را اثبات نمود.
وی ادامه داد: طبق روایات اهلبیت (ع) و نظر مفسرین قرآن شبهای ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه مبارک رمضان و بعضی روایات شب نیمه شعبان و شب ۲۷ ماه رمضان و شب عید فطر بهعنوان شب قدر معرفی شده است.
این استاد حوزه افزود: به گفته علامه مجلسی در کتاب مرآت العقول، شب قدر از نظر علمای امامیه منحصر در یکی از شبهای ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان است و روایات نیز در این باره فراوان است. از نظر علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، روایات اهلبیت (ع) اتفاق دارند که شب قدر یکی از شبهای ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ رمضان است. شیخ صدوق در کتاب خصال گفته است که اساتید ما اتفاقنظر دارند که شب قدر، شب ۲۳ رمضان است. به گفته ملافتح الله کاشانی در کتاب منهج الصادقین، از نظر بیشتر علمای امامیه، شب قدر، شب ۲۳ رمضان است. در کتاب من لایحضره الفقیه احادیث متعددی نیز در تعیین شب ۲۳ بهعنوان شب قدر نقل شده است. اهمیت شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان
حجتالاسلام ناطقی عنوان کرد: شب بیست و سوم ماه رمضان، به جهت روایتی از کتاب شریف من لایحضره الفقیه شیخ صدوق از امام باقر (ع) یا امام صادق (ع) به شب جُهَنِی شهرت یافته است. زراره نقل کرده است: از آن امام درباره شبهایی از ماه رمضان که غسل در آنها مستحب است، سؤال کردم، امام فرمود: شب نوزدهم، شب بیست و یکم و شب بیست و سوّم. سپس فرمود: شب بیست و سوّم شب جُهَنی است و حکایتش چنین است که فردی به نام جهنی (عبدالله بن اُنَیْس انصاری) به رسول خدا (ص) گفت منزل من از مدینه دور است، شبی را به من دستور بده تا به مدینه بیایم. پیامبر (ص) شب بیست و سوّم را به او معرفی کرد. پس از این گفتوگو و مشاهده رفتار عبدالله انیس انصاری در شب بیست و سوم، این شب «شب جهنی» نامیده شد و لیلة الجهنی نامی برای شب قدر گردید، بهگونهای که اصحاب امامان از زمان شب جهنی میپرسیدهاند. به گفته محمدتقی مجلسی به اعتبار روایاتی مانند شب جهنی، شیخ صدوق و بیشتر علمای شیعه شب ۲۳ را شب قدر میدانند.
وی در ادامه با اشاره به ارتباط شب قدر با امامزمان عجلاللهتعالیفرجه، خاطرنشان کرد: یکی از اعمالی که در شب ۲۳ ماه مبارک رمضان به آن تأکید شده است، دعای فراوان و در همه حالات برای سلامتی وجود قطب عالم امکان، ولی و حجت خداوند، بقیة الله الاعظم حضرت حجت بن الحسن المهدی ارواحنافداه است و این اصلاً عجیب نیست که به ما سفارش شده است در شب قدر فراوان امامزمان خویش را یاد کنیم، چرا که شب قدر شب حجت خداست و همه فیوضات و برکات از جانب اوست که بر هر یک از بندگان خداوند که لیاقتش را داشته باشد نازل میشود. بهترین اعمال شب بیست و سوم توسل به امامزمان (عج)
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: پس در این شب هرکس که به امام خویش توسل کرد و قلب خود را به روح پر فتوح ولی خدا پیوند زد، شب قدر را به حقیقت درک میکند و به مراد دل میرسد و هرآنکس که از ولایت الهی امام عصرش بهدور افتاد، نه نماز و نه قرائت قرآن و نه ذکر و نه مناجاتش هیچ فایدهای نصیب او نمیکند، چرا که روح قرآن و نماز و عبادت، امامزمان عجلالله تعالی فرجه الشریف است و بس.
شب قدر فرصتی برای تعالی و صیقلدادن روح است
همچنین حجتالاسلاموالمسلمین حسین بنیادی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه شب قدر بهعنوان شب تعیین سرنوشت است، گفت: توفیق عبادت خالص و سرشار از عبودیت و بندگی در شبهای احیا، گل سرسبد عبادت در ماه مبارک رمضان است.
وی ادامه داد: قطعاً این شبها فرصتی برای انس و توجه بیشتر به ذات حقتعالی است تا با قدمگذاشتن در حریم خودسازی و خودشناسی با خداوند عهد و پیمان دیگری بسته و خود را از دام گناهان و شیاطین دور کرده و فصل جدیدی از زندگی خود را آغاز کنیم.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه انسان باید از لحظهلحظه شبهای قدر استفاده کند، گفت: این شبها فرصتی است برای تعالی روحی و اندیشه رهایی از هوای نفس و منیّتها به صورتی که سیر کمال و سعادت انسان در آن رقم خورد.
درهرحال مؤمنان و روزهداران باید برای امشب نسبت به شبهای نوزدهم و بیست و یکم اهمیت بیشتری قائل شوند چرا که طبق روایات بر شب قدر بودن شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان بسیار تأکید شده است.
روایت شده که خدمت رسول خدا صلی اللّه علیه و آله عرض شد:اگر شب قدر را یافتم، از خدای خود چه بخواهم؟ فرمود: عافیت. رزق اصلی انسان در شب قدر به او عطا می شود
این در حالی است که آیت الله سید رحیم توکل، عضو خبرگان رهبری در گفتگو با خبرنگار ما با بیان این که شب قدر، قلب ماه مبارک رمضان است، اظهار داشت: بی شک شب قدر، رزق اصلی انسان در طول یک سال مشخص شده و به او اعطا می شود.
وی ادامه داد: در برخی روایات وارد شده که اول سال شما، شب قدر است و در چنین شبی هر چه برای انسان از خوبیها و بدی ها پیش آید ، می نویسند اما باید توجه داشت که این ها حتمی نیست بلکه به رفتار و عملکرد خود انسان نیز مربوط است.
در شب قدر از خداوند پیشرفت اخلاقی، معنوی و ایمانی را بخواهیم
همچنین حجتالاسلاموالمسلمین عسگر دیرباز در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه در این شبهای باید قرآن و ادعیههایی مختلف که مورد توصیه ائمه اطهار (ع) است را بیشتر بخوانیم، عنوان داشت: باید از این فرصت حداکثر استفاده را داشته باشیم و از خدا بخواهیم که به ما توفیق تعالی و پیشرفت و تکامل اخلاقی و معنوی و ایمانی را بدهد که این مسئله بی شک بهترین خواسته در شب پرفضیلت قدر است.
اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان
برای شب سوم قدر یعنی شب بیست و سوم قدر اعمالی طبق روایات اعلام شده است.
در این شب بر غسل کردن، تلاوت قرآن مخصوصاً سورههای عنکبوت، روم و دُخان، زیارت امام حسین (ع)، خواندن سوره قدر به تعداد هزار بار، دعا برای امامزمان (عج)، خواندن نماز شب قدر و خواندن ادعیههای سفارش شده مانند دعای جوشن کبیر بسیار سفارش و تأکید شده است.