عید غدیر، یادآور عهدی الهی و سنگ بنایی استوار برای نظام رهبری در اسلام است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا»  عید غدیر خم، نقطه عطفی ژرف در فهم مسیر هدایت الهی پس از رسول گرامی اسلام (ص) است. در آن روز تاریخی و در آن بیابان سوزان، پیامبر اکرم (ص) به فرمان پروردگار، حضرت علی (ع) را به عنوان مولی و ولی مؤمنان پس از خود معرفی فرمودند. این اعلان، صرفاً معرفی یک شخص نبود، بلکه بنیان یک اصل اساسی و جاودانه در اسلام را پی ریخت: اصل «ولایت». ولایت، به معنای سرپرستی، هدایت و زعامت دینی و دنیوی امت است که از سوی خداوند منصوب می‌گردد.

 غدیر، به روشنی نشان داد که استمرار راه پیامبر (ص) و حفاظت از دین، نیازمند وجود ولی معصوم و منصوب از جانب خداست که در رأس جامعه اسلامی قرار گیرد. این ولایت، ضامن بقای اسلام ناب، تفسیر صحیح احکام، و اجرای عدالت در جامعه است. امامت ائمه معصومین (ع) تجلی تام این ولایت الهی در طول تاریخ بود.

 اما با آغاز غیبت کبری، این سؤال حیاتی مطرح شد: در عصر غیبت، چگونه باید به اصل ولایت که غدیر بر آن مهر تأیید زد، پایبند بود و جامعه اسلامی را بر اساس آن اداره کرد؟

 اینجاست که نظریه ولایت‌فقیه به عنوان پاسخ اجتهادی و عقلانی فقه شیعه به این نیاز بنیادین، ظهور می‌کند. ولایت‌فقیه به این معناست که در زمان غیبت امام معصوم (ع)، فقیه عادل، آگاه به زمان، مدیر و مدبر، شجاع و دارای بینش سیاسی و اجتماعی که دارای شرایط اجتهاد و تقوای کامل است، عهده‌دار امر ولایت و سرپرستی امت اسلامی می‌گردد. این نظریه، استمرار منطقی همان خط ولایت الهی است که در غدیر خم اعلام شد.

 غدیر اصل ضرورت ولایت الهی را اثبات کرد. ولایت‌فقیه، تجلی عملی و عقلایی همین اصل در عصر غیبت است. غدیر می‌گوید «ولایت باید باشد و ولایت‌فقیه می‌گوید در غیبت امام معصوم (ع)، این ولایت بر عهده فقیه جامع‌الشرایط است».

 هدف اصلی در غدیر، حفظ اسلام و هدایت امت پس از پیامبر (ص) بود. ولایت‌فقیه نیز با همین هدف، یعنی حفظ کیان اسلام، اجرای احکام الهی، دفاع از حریم مسلمین و هدایت جامعه به سوی قسط و عدل شکل می‌گیرد.

 در غدیر، انتصاب ولیّ (امام علی (ع)) از جانب خداوند و توسط پیامبر (ص) انجام شد. در ولایت‌فقیه، هرچند نصب خاص وجود ندارد، ولی شرایطی که برای فقیه حاکم ذکر شده (عدالت، فقاهت، کفایت و...) معیارهایی الهی و برگرفته از شریعت است که تشخیص آن بر عهده خبرگان امت به عنوان کارشناسان دینی قرار داده شده است. این شرایط، ضامن الهی بودن جهت‌گیری این ولایت است.

 عید غدیر، یادآور عهدی الهی و سنگ بنایی استوار برای نظام رهبری در اسلام است. ولایت‌فقیه، مکانیزم عقلانی و شرعی برای تحقق عینی و عملی همان اصل غدیر در دوران غیبت است. پذیرش ولایت‌فقیه جامع‌الشرایط، در حقیقت وفاداری به عهد غدیر و پاسداری از میراث نبوت و امامت در شرایط کنونی است. این دو مفهوم، حلقه‌های به هم پیوسته زنجیره هدایت الهی هستند که غدیر، حلقه اول و ولایت‌فقیه، حلقه استمرار آن در عصر حاضر هست.

نویسنده: حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بنیادی