چندی پیش بر خلاف قطعنامه‌های سازمان ملل و شورای امنیت، آمریکا حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان که متعلق به سوریه است را به رسمیت شناخت و بر خلاف اعتراضات جامعه بین المللی غیر قانونی بودن این اقدام را نپذیرفته است.

در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با «پروفسور حسین عسکری» مشاور ملک عبدالله، پادشاه پیشین عربستان سعودی انجام داده است. او معتقد است نقض قوانین بین المللی در مورد بلندی‌های جولان باعث از بین رفتن اعتماد به آمریکا، منزوی شدن اسرائیل و زمینه ساز بهار عربی دیگری خواهد شد.

«حسین عسکری» مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) و مشاور پادشاه عربستان (ملک عبدالله) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می‌کنند. عسکری استاد تجارت بین‌الملل و امور بین‌المللی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و رئیس مؤسسه تحقیقات و مدیریت جهانی است و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین‌الملل دانشگاه جرج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث‌های او در دانشگاه جرج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ‌ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.

در ادامه این مصاحبه را می‌خوانید:

*رئیس جمهور آمریکا حاکمیت اسرائیل را بر بلندی‌های اشغالی جولان به طور رسمی به رسمیت شناخته است. به نظر شما دلیل این تصمیم چه بوده است؟

این اقدام جهت حمایت از نتانیاهو بوده است. نتانیاهو متهم است و احتیاج به حمایت بیشتری دارد. یکی دیگر از دلایل این کار ترامپ، حمایت از «کوشنر» داماد و مشاورش است. چرا که کوشنر به نتانیاهو نزدیک شده است و با او در حال طراحی یک برنامه صلح در خصوص خاورمیانه است. اگر نتانیاهو در اسرائیل انتخاب نشود کوشنر ممکن است تا این حد مورد قبول نخست وزیر بعدی اسرائیل نباشد.

*تأثیر این تصمیم بر توافق نهایی سازش چه خواهد بود؟

این مساله افزون بر انتقال سفارت آمریکا به قدس، صلح پایدار را پیچیده‌تر می‌کند. به تازگی آمریکا کمک‌هایش به فلسطینیان را نیز قطع کرده است. این‌ها حرکت‌هایی هستند که بقیه جهان از آن حمایت نمی‌کنند. این اقدامات اسرائیل را بیشتر هم به انزوا می‌کشاند. ترامپ متوجه این مسئله نیست و فکر هم نمی‌کنم او به صلح و فلسطینیان اهمیت دهد. تأسف انگیز است که یهودیان در مسیر تراژدی دیگری قرار گرفته‌اند. آمریکا باید بهتر بداند که پس از این آمریکا در هیچ مذاکره صلحی یک شریک صادق قلمداد نخواهد شد و تمام اعتبارش را از دست داده است.

*آیا فلسطینیان با این تصمیم موافقت خواهند کرد؟

نه، البته که موافقت نخواهند کرد. ولی چه کار می‌توانند بکنند؟ سران عرب یعنی مصر، اردن، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و شورای همکاری خلیج فارس جرأت لازم را ندارند. تمام این رهبران به نیروی نظامی و حمایت اطلاعاتی آمریکا متکی هستند.

تمام توجه آن‌ها این است که در قدرت باقی بمانند و به شرایط سخت فلسطینیان اهمیت نمی‌دهند. ولی زمانی که رژیم‌های عرب تغییر کنند و زمانی که آمریکا نفوذش را در خاورمیانه از دست بدهد تغییراتی ایجاد خواهد شد. این پروسه در حال شکل گیری است.

*تأثیر این تصمیم بر روابط آمریکا و کشور‌های عربی چیست؟

در حال حاضر آمریکا مجبور است حمایت از سران عرب را از طریق به اشتراک گذاشتن اطلاعات بیشتر و عملیات مخفیانه افزایش دهد چرا که ترس‌های زیادی مبنی بر شورش علیه توافق بین آمریکا و کشور‌های عربی به وجود آمده است که ممکن است با شورش علیه همراه شدن با اسرائیل هم توأم شود.

برای مثال ببینید چقدر بن سلمان پس از قتل وحشیانه خاشقجی از نظر بین المللی منزوی شد. بدون کمک آمریکا او برای چندین ماه دچار مشکل می‌شد. در نتیجه روابط بین آمریکا و متحدان عربش تنگاتنگ است، ولی باور من این است که بهار عربی دیگری در عرض حدود پنج سال دیگر در راه است و رژیم‌های عربی تغییر خواهند کرد و رابطه رهبران جدید با واشنگتن به نزدیکی امروز نخواهد بود.