شهر کهن قاین آماده استقبال از مهمانان نوروزی/ جاذبه های خاص گردشگری از قلعه کوه تا آرامگاه بوذرجمهر در انتظار مسافران

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، به نقل از خبرنگار خاورستان، نوروز فرصت مناسبی برای گشت و گذار و آشنایی با پیشینه، قدمت، سنت ها و فرهنگ های مناطق مختلف، است. شهرستان قاین نیز به عنوان یکی از شهرهای کهن و تاریخی استان خراسان جنوبی که به استناد متون تاریخی سابقه آن به پیش از اسلام می رسد و در دوره اسلامی بزرگترین شهر قهستان بوده، با جاذبه های تاریخی و گردشگری متعدد، مقصد خوبی برای سفرهای نوروزی است.

برپایی ۵ ایستگاه استقبال از مسافر در شهرستان قاین

حمید عباس زاده رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قاین در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: در ایام نوروز، ۵ ایستگاه استقبال از مسافر در شهرهای قاین، خضری، نیمبلوک، آرین شهر و اسفدن برپا خواهد شد و بروشور و نقشه گردشگری این شهرستان هم چاپ و در اختیار مسافران قرار خواهد گرفت.

وی با اشاره به اینکه در کنار این ایستگاه ها هم بازارچه های صنایع دستی شهرستان نیز برپا می شود، گفت: یکی دیر از برنامه های نوروزی، برگزاری مراسم نوروزگاه با اجرای موسیقی محلی و مرشد خوانی در سطح شهرستان خواهد بود.

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قاین از جمله مناطق گردشگری این شهرستان را مسجد جامع قاین، قلعه کوه قاین، آرامگاه بوذرجمهر، مزار زیدالنار آفریز، دژ زیرزمینی قاین، مسجد جامع و آب انبار خضری، مسجد جامع گریمونج، غار فارسام، سروهای مهمویی به عنوان کهنسال ترین درختان خراسان جنوبی با قدمت بیش از هزار  ۵۰۰ سال معرفی کرد.

عباس زاده افزود: همچنین روستاهای بین آباد، کارشک، صبوری، مزار انجیری روستای روم، دق و دشت اسفدن هم از آب و هوای مطلوبی برخوردار است و به عنوان مناطق تفریحی شهرستان مطرح هستند.

وی بیان کرد: همچنین این شهرستان ۴ موزه از جمله موزه مردم شناسی، مشاهیر، آب و عکس دارد که در تمام ایام عید فعال خواهند بود.

آیین کوزه شکنی قاین سنتی برای ازدواج

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قاین اظهارکرد: یکی از مهم ترین سنت های نوروزی مردم قاین بعد از برگزاری چهارشنبه سوری، آیین کوزه شکنی است که با شماره ۸۱۷ در تاریخ چهارم بهمن ماه ۹۱در فهرست میراث ناملموس (معنوی ) کشور به ثبت رسیده است.

عباس زاده ادامه داد: در این آیین قدیمی، مردم و البته بیشتر دختران دم بخت کوزه های کهنه و قدیمی را که جلبک بسته و آب از آن تراوش نمی کرد و سرد نمی شد را از سر در حیات خانه به داخل کوچه می انداختند و اعتقادشان به این بود که  با شکسته شدن این کوزه بلا و بیماری از این خانواده دور خواهد شد. در هنگام پرتاب کردن کوزه هم شعر “سال نو کوزه نو   شیطو برو شیطو برو ” را می خواندند.

وی تشریح کرد: داخل کوزه نیز؛ آب به همراه چند سکه (پول خرد) و انگشتری بود و به دسته کوزه هم یک دستمال با رنگ شاد و یک چارقد و لچک (روسری سه گوش) گره می زدند که هریک دارای مفهومی بود.

عباس زاده بیان کرد: پس از شکستن کوزه و ریختن محتوای آن، اولین رهگذر بنا به سلیقه و احتیاج و ذوق خود از محتوای کوزه شکسته انتخاب می نمود. کوزه شکسته با محتوای آن حرف ها داشت اگر جوانی که منتظر دامادی بود و نیت دختری را داشت باید از این فرصت استفاده می کرد و سکه و انگشتری و چارقد را به عنوان نشانه و علاقه به آن خانواده جمع می کرد و به خواستگاری می رفت.

 دور ریختن غم و غصه ها با اجرای سنت بی بی گردی

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قاین گفت: یکی دیگر از سنت های نوروزی منطقه قاینات، مراسم بی بی گردی است که این مراسم نیز به شماره ۱۴۵۷ مورخ ۲۱/۸/۹۶ در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.

وی افزود: در این مراسم که در روز ۱۲ فروردین و براساس یکی از داستان های قدیمی در برخی مناطق شهرستان قاینات مانند خضری دشت بیاض، کارشک و بسکاباد برگزار می شود، زنان سالخورده (بی بی) را برای گردش به خارج از روستامی برند، یکی از زنان سالخورده روستا خشت خامی را برداشته و سطح خشت را گل می پوشاند و زنان و دختران جوان هم با یک قطعه چوب و پنبه فتیله‌ای شمع درست کرده و آن را روی خشت روشن می کنند. سپس یکی از زنان سالخورده خشت را بالای سرش گرفته و در جلو و زنان و دختران همراه با شادی و دایره زنان پشت سر او از روستا خارج می شوند و در محلی که قبلا قنات و چاه آبی بوده است و فعلا متروکه شده جمع می شوند و این خشت را داخل چاه انداخته و براین اعتقاد و باور هستند که غم و غصه ها را در چاه می ریزند و آن سال را همراه با شادی، خوشی و سلامتی شروع خواهند نمود.

وی اظهارکرد: شهرستان قاین آمادگی پذیرایی از مسافران نوروزی را دارد و از مردم مناطق مختلف کشور برای سفر به این شهرستان البته با رعایت پروتکل های بهداشی دعوت می کنیم.

در ادامه، برخی از آثار تاریخی برجسته و با اهمیت منطقه قاینات نیز معرفی می شود.

مسجد جامع قاین

به استناد کتیبه موجود در ایوان مسجد جامع، این بنا در سال ۷۹۶ هـ. ق به دستور امیر جمشید قارنی ساخته شده است. بنابراین مسجد جامع قاین از آثار ساخته شده در اواخر دوره ایلخانی و اوایل دوره تیـموری است. این اثر دارای اجزایی از قبیل صحن، ایوان، شبستان‌‌ها، حجره‌ها، در ورودی، پایاب و ساعت آفتابی است. ایوان مسجد شاخص‌ترین عنصر معماری آن است. عمده تزیینات به کار رفته در بنا شامل آجرکاری‌های پیشانی ایوان، نقاشی‌های سطوح داخلی ایوان و تزیینات بکار رفته در محراب‌های دوگانه آن می‌باشد.

مسجد جامع خضری

بنای مسجد جامع خضری در فاصله یک کیلومتری شهر جدید خضری قرار دارد. این فاصله می‌تواند بیانگر وقوع زلزله در سال ۱۳۴۷ باشد که شهر را ویران کرد. بنای اصلی مسجد خضری پس از ویرانی با خودیاری مردم بازسازی شد بنای فعلی بر محل بنای اصلی مسجد مربوط به عصر صفوی بوده است.

مقبره بوذرجمهر

مقبره بوذرجمهر یکی از عرفای نامدار، سیاستمداران و شاعران قرن چهارم و پنجم هجری قمری در ۵ کیلومتری جنوب قاین بر دامنه کوه ابوذر قرار دارد. این بنا از بناهای ساخته شده در قرن ۶ و ۷ هـ. ق می‌باشد. این بنا به شکل چلیپایی و با معماری زیبایی ساخته شده. بقعه آن چهار ایوانی است و گنبد بر فراز این ایوان‌ها استوار شده است. تزیینات گچبری زیر گنبد از زیباترین بخش‌های این بنا محسوب می‌شود. در پشت بقعه، صُفه‌ای ایجاد شده که بناهای جنبی مقبره روی آن بنا شده‌اند. در کنار مقبره بوذرجمهر درخت کهنسالی با عمر ۷۰۰ سال وجود دارد.

امامزاده زید النار آفریز

زیدابن موسی فرزند امام موسی کاظم (ع) است که بنای مقبره وی ملقب به امامزاده زیدالنار در روستای آفریز در ۶۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان قاین واقع شده است. مصالح و پیمون بنا قدمت آن را به عهد صفوی مربوط می‌کند. ورودی اصلی این مقبره از ضلع شمالی است که دارای مقرنـس‌کاری بسیـار زیبایی‌ست. مقبره امامزاده زیدالنارگنبدی باشکوه و مرتفع دارد که دارای دو پوسته‌ای است که دارای تزئینات کاشی‌کاری با لعابی به رنگ فیروزه‌ای و نقش‌های گل و بته به رنگ سفید است که قسمتی از آن فرو ریخته و از بین رفته است. در داخل گنبدخانه، سنگی خاکستری قرار دارد که مردم نسبت به آن بـاورهای ویژه‌ای دارند.

خانه تاریخی سلطانی (موزه مردم‌شناسی قاین)

بنای خانه قدیمی سلطانی متعلق به خانواده سلطانی از ملاکین و بزرگان قاینات بوده است. این بنا همزمان با بنای قدیمی خانه حقیقی(میر) ساخته شده و با توجه به شباهت‌های فراوان (از لحاظ طرح معماری و تزئینات) که بین دو بنا وجود دارد احتمالاٌ معمار هردو بنا یک نفر بوده است. اصل بنا متعلق به دوره زندیه بوده و در دوره قاجاریه در ایوان زمستانی بنا تغییراتی بوجود آمده است. در اوایل دوره پهلوی در جبهه جنوبی بنا و بر روی ایوان جنوبی (تابستانی)ایوان کوتاه و چند فضای نشیمن ساخته شده است. در دوره‌های بعدی دیواری در میان هر دو اتاق کشیده‌اند تا فضای آن را کوچکتر نمایند. این عمل باعث شده تا فضای باقیمانده در پشت دیوارهای الحاقی به انبار تبدیل شده و از زیبایی فضای اصلی کاسته شود. تزئینات بکار رفته در بنا شامل رسمی‌بندی‌ها، تزئینات خاص بخاری‌های دیواری، تزئینات خاص گچبری داخل حیاط که خود شامل قاب‌بندی و نقش‌های گچی می‌باشد. این بنا در سال ۸۲ توسط شهرداری و شورای اسلامی خریداری و جهت تبدیل شدن به موزه مردم‌شناسی در اختیار اداره میراث فرهنگی قرار گرفته تا پس از مرمت کامل تغییر کاربری به آن داده شود. این عمل باعث شده تا فضای باقیمانده در پشت دیوارهای الحاقی به انبار تبدیل شده و از زیبایی فضای اصلی کاسته شود.

خانه قارنی

بنای خانه قارنی در بافت قدیمی شهر قاین واقع شده است با در نظر گرفتن شواهد موجود ساخت بنا به دوره قاجاریه باز می‌گردد. این بنا دارای ایوان ورودی در ضلع شرقی می‌باشد که توسط یک هشتی دالان به حیاط مرتبط می‌گردد. ایوان زمستانی در ضلع شرقی واقع شده است و فضای ارتباطی در دو طرف ایوان، دو اشکوبه بوده و دسترسی به آن از طریق فضای ارتباطی ضلع شمالی ایوان امکان‌پذیر است. ایوان تابستانی در ضلع غربی بنا قرار دارد. بخش انتهایی ایوان و فضای دو طرف آن دو اشکوبه است. در ضلع شمالی بنا چهار اتاق قرار دارد که دو اتاق آن به صورت تو درتوست در ضلع جنوبی فضاهایی شامل انبار، دو فضای نشیمن و فضای جانبی دیگر قرار دارد فضاهای اصطبل، حمام، مطبخ، انبار مواد غذائی و فضای مسکونی خدمه خانه در ضلع شرقی بنا واقع شده است که متاسفانه تخریب گردیده است. اکثر فضاها دارای پوشش طاق و تویزه و عرقچین است. تزئینات بنا شامل رسمی‌بندی، گچبری، گل و بوته‌های اسلیمی، بخاری دیواری اتاق‌ها و غیره می‌باشد.

قلعه کوه قاین

قلعه کوه قاین اثری عظیم و شاخص با چندین هکتار مساحت است که از قلاع دوره سلجوقی و یکی از پایگاه‌های عمده فداییان دوره اسماعیلیه است. این قلعه بر فراز کوهی مشرف بر شهر قاین ساخته شده است که از سمت جنوب و شرق به کوهستان و از سمت غرب و شمال به دشت قاین محدود می‌شود. قلعه با تابعیت از ناهمواری‌های کوه از دو بخش متمایز که یکی متعلق به سربازان و دیگری بخش امیرنشین بوده ساخته شده است. فضاهای داخلی آن شامل اتاق‌ها، برج‌ها، آب انبارهای متعدد و راهروهای ارتباطی می‌باشد.

پل سنگی فارسیان(غار فارسان)

پل سنگی فارسیان در ٦٢ کیلومتری شمال شهرستان قاین، ١٢ کیلومتری شمال شهر خضری و ٢ کیلومتری شمال شرق روستای ثغوری واقع شده است. این منطقه از نظر تفرجگاهی از شرایط مناسبی برخوردار است. پل سنگی با طول ٣٠ متر و ارتفاع ٢٠ متر به همراه چندین غار کوچک و بزرگ پناه گاه پرندگان شکاری و خصوصاً کبوتر وحشی است.

انتهای پیام/