قم فردا گزارش می‌دهد؛
سواد رسانه و کودکان در دنیای امروز
سواد رسانه‌ای به‌عنوان توانایی تحلیل، ارزیابی و درک پیام‌های رسانه‌ای، یکی از مهارت‌های ضروری برای کودکان در دنیای امروز است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» در عصر حاضر، فناوری‌های دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده‌اند. کودکان امروز، برخلاف نسل‌های گذشته، از سنین بسیار پایین با گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی آشنا می‌شوند. این موضوع اگرچه فرصت‌های آموزشی و سرگرمی بی‌سابقه‌ای را در اختیار آنها قرار می‌دهد، اما چالش‌های جدیدی نیز به همراه دارد.
سواد رسانه‌ای به‌عنوان توانایی تحلیل، ارزیابی و درک پیام‌های رسانه‌ای، یکی از مهارت‌های ضروری برای کودکان در دنیای امروز است. با گسترش محتوای نامناسب، اخبار جعلی، تبلیغات هدفمند و خطرات امنیتی در فضای مجازی، آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است.
کودکان به دلیل کنجکاوی و عدم آگاهی کافی، بیشتر در معرض خطرات فضای مجازی قرار دارند. از طرفی، بسیاری از والدین و مربیان نیز آگاهی کافی درباره نحوه مدیریت استفاده کودکان از رسانه‌ها را ندارند. اینجاست که نقش سواد رسانه‌ای پررنگ می‌شود؛ مهارتی که به کودکان می‌آموزد چگونه از رسانه‌ها به‌صورت هوشمندانه و ایمن استفاده کنند، محتوای مناسب را تشخیص دهند و در دام اطلاعات نادرست نیفتند.
استفاده کودکان از فضای مجازی و نقش سواد رسانه‌ای
مریم احمدی جامعه‌شناس و کارشناس فرهنگی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «قم فردا» با اشاره به نفوذ گسترده فضای مجازی در زندگی کودکان و تضمین چگونگی استفاده سالم از فضای مجازی اظهار داشت: فضای مجازی یک شمشیر دو لبه است. از یک طرف، دسترسی به منابع آموزشی و فرصت‌های یادگیری را افزایش داده، و از طرف دیگر، خطراتی مانند اعتیاد دیجیتال، محتوای نامناسب و کاهش تعاملات اجتماعی را به همراه دارد. برای مدیریت این مسئله، ابتدا باید والدین و مربیان آگاه باشند. کودکان نباید بدون نظارت و راهنمایی در معرض فضای مجازی قرار بگیرند.
وی با اشاره به کمک سواد رسانه به کودکان بیان داشت: سواد رسانه‌ای به کودکان می‌آموزد که چگونه پیام‌های رسانه‌ای را تحلیل کنند. مثلاً اینکه یک تبلیغ چه هدفی دارد، یا یک خبر چقدر معتبر است. این مهارت باعث می‌شود کودکان مصرف‌کنندگان منفعلی نباشند، بلکه به‌صورت فعال و انتقادی بامحتوا برخورد کنند.
جامعه‌شناس و کارشناس فرهنگی با اشاره به اینکه خانواده‌ها چگونه می‌توانند سواد رسانه‌ای را به کودکان آموزش دهند گفت: اولین قدم، گفتگوی مستمر با کودکان است. والدین باید درباره محتوایی که کودکان می‌بینند، با آنها صحبت کنند. همچنین، استفاده از ابزارهای کنترل والدین و تعیین محدودیت‌های زمانی برای استفاده از دستگاه‌های دیجیتال ضروری است. آموزش تفکر انتقادی نیز از سنین پایین بسیار مؤثر است.
اهمیت سواد رسانه در تربیت دیجیتالی کودکان
امروزه کودکان حتی قبل از یادگیری خواندن و نوشتن، با صفحات لمسی و اپلیکیشن‌های مختلف آشنا می‌شوند. این موضوع لزوم آموزش سواد رسانه‌ای را بیش از پیش آشکار می‌کند. سواد رسانه‌ای تنها به معنای کار با فناوری نیست، بلکه شامل درک عمیق از نحوه عملکرد رسانه‌ها، اهداف پشت محتوا و تأثیرات روانی و اجتماعی آن است.
سواد رسانه‌ای با محافظت در برابر محتوای نامناسب به طوری که کودکان ممکن است به‌صورت تصادفی با محتوای خشونت‌آمیز، جنسی یا تبلیغات فریبنده مواجه شوند. سواد رسانه‌ای به آنها کمک می‌کند این محتوا را شناسایی و از آن دوری کنند؛ مقابله با اخبار جعلی به نحوی که در عصر اطلاعات، تشخیص واقعیت از دروغ دشوار است، کودکان باید یاد بگیرند که منابع خبری را ارزیابی کنند و به هر مطلبی اعتماد نکنند؛ کاهش تأثیر تبلیغات به صورتی که شرکت‌ها از طریق بازی‌ها و شبکه‌های اجتماعی، کودکان را هدف تبلیغات خود قرار می‌دهند، سواد رسانه‌ای به کودکان می‌آموزد که چگونه تحت‌تأثیر این تبلیغات قرار نگیرند و در نهایت ایمنی در فضای مجازی به‌صورت آشنایی با خطراتی مانند کلاهبرداری، سوءاستفاده و نقض حریم خصوصی، بخشی از سواد رسانه‌ای است، برای کودکان حیاتی است.
در این بین مدارس باید سواد رسانه‌ای را در برنامه درسی بگنجانند. آموزش‌هایی مانند نحوه جستجوی ایمن در اینترنت، تشخیص منابع معتبر و اخلاق دیجیتال می‌تواند به کودکان کمک کند تا کاربران مسئولیت‌پذیری در فضای مجازی باشند.
راهکارهای عملی برای آموزش سواد رسانه‌ای
مهدی زند متخصص امنیت سایبری و فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «قم فردا» با اشاره به چگونگی آموزش سواد رسانه به کودکان اظهار داشت: بهترین روش، آموزش عملی و تعاملی است؛ مثلاً می‌توان از کودکان خواست درباره یک تبلیغ یا خبر بحث کنند و بپرسیم به نظرت این تبلیغ چه هدفی دارد یا چرا این خبر ممکن است واقعی نباشد؛ همچنین، ابزارهای آموزشی مانند بازی‌های دیجیتالی که مفاهیم سواد رسانه‌ای را آموزش می‌دهند، بسیار مؤثر هستند.
وی با اشاره به اقدامات والدین در خصوص آموزش سواد رسانه به کودکان بیان داشت: والدین باید الگوی خوبی باشند. اگر خودشان ساعت‌های طولانی را در فضای مجازی بگذرانند، نمی‌توانند از کودک انتظار رفتار متعادل داشته باشند. همچنین، استفاده از نرم‌افزارهای نظارتی و محدودکردن دسترسی به برخی سایت‌ها ضروری است.
آینده کودکان در گرو سواد رسانه‌ای
در دنیایی که رسانه‌ها هر روز پیچیده‌تر می‌شوند، سواد رسانه‌ای نه یک مهارت جانبی، بلکه یک نیاز اساسی برای کودکان است. اگر می‌خواهیم نسل آینده شهروندانی آگاه، منتقد و ایمن در فضای دیجیتال باشند، باید از امروز سرمایه‌گذاری روی آموزش سواد رسانه‌ای را آغاز کنیم.
والدین، مدارس و نهادهای فرهنگی باید دست به دست هم دهند تا کودکان را برای چالش‌های دنیای دیجیتال آماده کنند. تنها با آموزش مستمر و آگاهی‌بخشی می‌توانیم مطمئن شویم که کودکان نه‌تنها مصرف‌کنندگان رسانه، بلکه خالقان هوشمند و مسئولیت‌پذیر فضای دیجیتال خواهند بود.
سواد رسانه‌ای، سپری در برابر تهدیدها و فرصتی برای رشد کودکان در عصر فناوری است.
خبرنگار: محمدعلی رجبی
انتهای خبر /150
سواد رسانه‌ای به‌عنوان توانایی تحلیل، ارزیابی و درک پیام‌های رسانه‌ای، یکی از مهارت‌های ضروری برای کودکان در دنیای امروز است. با گسترش محتوای نامناسب، اخبار جعلی، تبلیغات هدفمند و خطرات امنیتی در فضای مجازی، آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است.
کودکان به دلیل کنجکاوی و عدم آگاهی کافی، بیشتر در معرض خطرات فضای مجازی قرار دارند. از طرفی، بسیاری از والدین و مربیان نیز آگاهی کافی درباره نحوه مدیریت استفاده کودکان از رسانه‌ها را ندارند. اینجاست که نقش سواد رسانه‌ای پررنگ می‌شود؛ مهارتی که به کودکان می‌آموزد چگونه از رسانه‌ها به‌صورت هوشمندانه و ایمن استفاده کنند، محتوای مناسب را تشخیص دهند و در دام اطلاعات نادرست نیفتند.
استفاده کودکان از فضای مجازی و نقش سواد رسانه‌ای
مریم احمدی جامعه‌شناس و کارشناس فرهنگی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «قم فردا» با اشاره به نفوذ گسترده فضای مجازی در زندگی کودکان و تضمین چگونگی استفاده سالم از فضای مجازی اظهار داشت: فضای مجازی یک شمشیر دو لبه است. از یک طرف، دسترسی به منابع آموزشی و فرصت‌های یادگیری را افزایش داده، و از طرف دیگر، خطراتی مانند اعتیاد دیجیتال، محتوای نامناسب و کاهش تعاملات اجتماعی را به همراه دارد. برای مدیریت این مسئله، ابتدا باید والدین و مربیان آگاه باشند. کودکان نباید بدون نظارت و راهنمایی در معرض فضای مجازی قرار بگیرند.
وی با اشاره به کمک سواد رسانه به کودکان بیان داشت: سواد رسانه‌ای به کودکان می‌آموزد که چگونه پیام‌های رسانه‌ای را تحلیل کنند. مثلاً اینکه یک تبلیغ چه هدفی دارد، یا یک خبر چقدر معتبر است. این مهارت باعث می‌شود کودکان مصرف‌کنندگان منفعلی نباشند، بلکه به‌صورت فعال و انتقادی بامحتوا برخورد کنند.
جامعه‌شناس و کارشناس فرهنگی با اشاره به اینکه خانواده‌ها چگونه می‌توانند سواد رسانه‌ای را به کودکان آموزش دهند گفت: اولین قدم، گفتگوی مستمر با کودکان است. والدین باید درباره محتوایی که کودکان می‌بینند، با آنها صحبت کنند. همچنین، استفاده از ابزارهای کنترل والدین و تعیین محدودیت‌های زمانی برای استفاده از دستگاه‌های دیجیتال ضروری است. آموزش تفکر انتقادی نیز از سنین پایین بسیار مؤثر است.
اهمیت سواد رسانه در تربیت دیجیتالی کودکان
امروزه کودکان حتی قبل از یادگیری خواندن و نوشتن، با صفحات لمسی و اپلیکیشن‌های مختلف آشنا می‌شوند. این موضوع لزوم آموزش سواد رسانه‌ای را بیش از پیش آشکار می‌کند. سواد رسانه‌ای تنها به معنای کار با فناوری نیست، بلکه شامل درک عمیق از نحوه عملکرد رسانه‌ها، اهداف پشت محتوا و تأثیرات روانی و اجتماعی آن است.
سواد رسانه‌ای با محافظت در برابر محتوای نامناسب به طوری که کودکان ممکن است به‌صورت تصادفی با محتوای خشونت‌آمیز، جنسی یا تبلیغات فریبنده مواجه شوند. سواد رسانه‌ای به آنها کمک می‌کند این محتوا را شناسایی و از آن دوری کنند؛ مقابله با اخبار جعلی به نحوی که در عصر اطلاعات، تشخیص واقعیت از دروغ دشوار است، کودکان باید یاد بگیرند که منابع خبری را ارزیابی کنند و به هر مطلبی اعتماد نکنند؛ کاهش تأثیر تبلیغات به صورتی که شرکت‌ها از طریق بازی‌ها و شبکه‌های اجتماعی، کودکان را هدف تبلیغات خود قرار می‌دهند، سواد رسانه‌ای به کودکان می‌آموزد که چگونه تحت‌تأثیر این تبلیغات قرار نگیرند و در نهایت ایمنی در فضای مجازی به‌صورت آشنایی با خطراتی مانند کلاهبرداری، سوءاستفاده و نقض حریم خصوصی، بخشی از سواد رسانه‌ای است، برای کودکان حیاتی است.
در این بین مدارس باید سواد رسانه‌ای را در برنامه درسی بگنجانند. آموزش‌هایی مانند نحوه جستجوی ایمن در اینترنت، تشخیص منابع معتبر و اخلاق دیجیتال می‌تواند به کودکان کمک کند تا کاربران مسئولیت‌پذیری در فضای مجازی باشند.
راهکارهای عملی برای آموزش سواد رسانه‌ای
مهدی زند متخصص امنیت سایبری و فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «قم فردا» با اشاره به چگونگی آموزش سواد رسانه به کودکان اظهار داشت: بهترین روش، آموزش عملی و تعاملی است؛ مثلاً می‌توان از کودکان خواست درباره یک تبلیغ یا خبر بحث کنند و بپرسیم به نظرت این تبلیغ چه هدفی دارد یا چرا این خبر ممکن است واقعی نباشد؛ همچنین، ابزارهای آموزشی مانند بازی‌های دیجیتالی که مفاهیم سواد رسانه‌ای را آموزش می‌دهند، بسیار مؤثر هستند.
وی با اشاره به اقدامات والدین در خصوص آموزش سواد رسانه به کودکان بیان داشت: والدین باید الگوی خوبی باشند. اگر خودشان ساعت‌های طولانی را در فضای مجازی بگذرانند، نمی‌توانند از کودک انتظار رفتار متعادل داشته باشند. همچنین، استفاده از نرم‌افزارهای نظارتی و محدودکردن دسترسی به برخی سایت‌ها ضروری است.
آینده کودکان در گرو سواد رسانه‌ای
در دنیایی که رسانه‌ها هر روز پیچیده‌تر می‌شوند، سواد رسانه‌ای نه یک مهارت جانبی، بلکه یک نیاز اساسی برای کودکان است. اگر می‌خواهیم نسل آینده شهروندانی آگاه، منتقد و ایمن در فضای دیجیتال باشند، باید از امروز سرمایه‌گذاری روی آموزش سواد رسانه‌ای را آغاز کنیم.
والدین، مدارس و نهادهای فرهنگی باید دست به دست هم دهند تا کودکان را برای چالش‌های دنیای دیجیتال آماده کنند. تنها با آموزش مستمر و آگاهی‌بخشی می‌توانیم مطمئن شویم که کودکان نه‌تنها مصرف‌کنندگان رسانه، بلکه خالقان هوشمند و مسئولیت‌پذیر فضای دیجیتال خواهند بود.
سواد رسانه‌ای، سپری در برابر تهدیدها و فرصتی برای رشد کودکان در عصر فناوری است.
خبرنگار: محمدعلی رجبی
انتهای خبر /150
نظرات شما