از کوچه پس کوچه‌های تهران تا البکر و الامیه

نیروی هوایی ارتش در هنگام تهاجم رژیم بعث به ایران اسلامی در ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ نیز به عنوان یک نیروی واکنش سریع وارد عمل شد و امیر سرلشکر خلبان شهید فکوری فرمانده وقت این نیرو با طراحی عملیات ۱۴۰ فروندی نخستین پاسخ به تجاوز ارتش بعثی را به صدام داد.

اگر بخواهیم نقش نیروی هوایی ارتش را در دوران دفاع مقدس بیان کنیم باید بگوییم که اگر خلبانان نیروی هوایی و پشتیبانی‌های آنان نبود شاید بسیاری از عملیات‌های دریایی و زمینی مانند عملیات مروارید و والفجر ۸ نیز به پیروزی نمی‌رسید. این نیرو از پایان دفاع مقدس تا کنون هم در عرصه‌های خودکفایی، ساخت و تولید تجهیزات جدید و به روز هم از نیرو‌های پیشگام در نیرو‌های مسلح به شمار می‌رود.

این نیرو از نخستین روز‌های پیروزی انقلاب اسلامی و بعد‌ها در طول دفاع مقدس علاوه بر عملیات‌های مهمی، چون حمله به الولید یا اچ ۳، حمله به اوسیراک، کمان ۹۹، بمباران شهر کوت و بسیاری دیگر از عملیات‌ها نقش مهمی در نابودی توان نظامی ارتش بعثی داشت و در این راه شهدای بسیاری را هم به انقلاب و کشورمان تقدیم کرده است. نخبگان نیروی هوایی ارتش توانستند عملیات‌های بسیاری را علیه دشمن بعثی طراحی و اجرا کنند که تا آن زمان شاید نظیر آن در دنیا وجود نداشت. این نوابغ و نخبگان نه تنها با این عملیات‌ها توانستند دشمن بعثی را مجبور به پذیرش شکست کنند، بلکه کارشناسان نظامی جهان را هم به حیرت واداشتند.

خلبانان جنگنده‌های اف‌۴ و اف‌۵ نیز از شجاع‌ترین و بهترین خلبانان ایران هستند؛ خلبانانی از جمله شهید فریدون ذوالفقاری، شهید علیرضا یاسینی، شهید حسین خلعتبری، فرج‌الله براتپور، شهید مصطفی اردستانی و هوشنگ آغاسی بیگ. اف ۵‌ها و اف۴‌های ایرانی نیز ستون‌های زرهی رژیم بعث را در دشت خوزستان به گونه‌ای مورد هدف قرار دادند که دشمن نتوانست به هدف خود برای تصرف جنوب خوزستان و دزفول دست پیداکند. باید توجه کنیم که خلبانان ایرانی باعث شدند تا صادرات نفت عراق تحت از حدود دو میلیون بشکه به ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.

نبرد‌های هوایی خلبانان ایران اسلامی علیه رژیم بعثی عراق نیز بخشی جذاب از جنگ است که متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است. اف۱۴‌های ایران در دست خلبانان بزرگی، چون یدالله خلیلی، اسدالله عادلی، حسین خلیلی، جلیل زندی، فضل‌اله جاویدنیا و ده‌ها مرد بزرگ دیگر نه تنها هشت سال مانع تسلط هوایی دشمن بر آسمان ایران شدند، بلکه حدود ۱۳۰ (پیروزی هوایی ثبت شده) تا ۱۹۰ (پیروزی غیررسمی) را کسب کردند. در حالی که دشمن تنها توانست پنج فروند اف۱۴ ایران را ساقط کند.

نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس به طور کلی چهار وظیفه اصلی را انجام می‌داد که عبارتند از؛ شناسایی هوایی، ترابری هوایی تاکتیکی، انهدام زیرساخت‌های اقتصادی و نظامی رژیم بعث عراق و دفاع از تاسیسات زیربنایی کشور. در این بین، اما یکی از مهم‌ترین وظایف این نیرو در دفاع مقدس انهدام و نابودی مقر‌های دشمن بعثی بود. یعنی همان نقاطی که باید منهدم می‌شدند تا در موج حملات دشمن بعثی علیه کشورمان وقفه ایجاد شود. در این میان نقش جنگنده‌های فانتوم و خلبانان آن در اجرای این وظیفه بسیار مهمی و حیاتی بود.

روایتی از کوچه پس کوچه‌های تهران تا بصره

امیر سرلشکر خلبان شهید حسن مفتخری یکی از عقابان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در نخستین روز از مردادماه سال ۱۳۳۲ در تهران چشم به جهان گشود. دوران تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در زادگاهش گذرانده و پس از آن بعلت علاقه به پرواز توانست در مردادماه سال ۱۳۵۰ وارد نیروی هوایی ارتش شود. دوره‌های ابتدایی خلبانی همچون آموزش‌های مقدماتی پرواز و درس‌های پایه را در ایران به پایان رساند و پس از آن برای طی دوره‌های پیشرفته به آمریکا اعزام شد.  

حسن پس از پایان دوره‌های پیشرفته در آمریکا به کشورمان بازگشت. او طبق امریه ستاد نیروی هوایی ارتش بعنوان خلبان جنگنده F-۴ انتخاب و به پایگاه ششم شکاری بوشهر اعزام شد. از آغاز تهاجم رژیم بعثی عراق به کشورمان در سال ۱۳۵۹ همانند سایر همرزمانش به مبارزه علیه این رژیم پرداخت. اما در حالیکه بیشتر از ۳ ماه از آغاز جنگ نگذشته بود ماموریت مهمی به آن‌ها ابلاغ می‌شود، ماموریتی که باید در آن یکی از استراتژیک‌ترین مراکز بعثی‌ها منهدم می‌شد.  

هفت روز بیشتر از آذرماه سال ۱۳۵۹ نگذشته بود که ماموریت مهمی به پایگاه ششم شکاری ابلاغ شد، بلافاصله دستور به خلبانان دو فروند جنگنده F-۴E منتقل و آنان آماده پرواز می شوند. اسکله‌های البکر و الامیه در خلیج فارس نقاط استراتژیکی برای بعثی ها به حساب می آیند. اما ماموریت اصلی انهدام سکوی از بین این دو فروند، شماره دو به خلبانی سروان حسن مفتخری و کمک ستوان‌یکم محمد کاظم روستا نقش مهم‌تری برعهده دارند و پس از بمباران الامیه به ناگاه متوجه یک خطر می‌شوند.

پس از بمباران هدف هر دو جنگنده مورد تعقیب دو فروند MIG-۲۳ دشمن قرار می‌گیرند و شماره دو در تعقیب و گریز هدف یک تیر موشک R۱۳ قرار می‌گیرد خلبان اعلام آتش سوزی شدید در ناحیه موتور چپ می‌شود، ولی خلبان اعلام می‌کند با یک موتور به سمت ایران حرکت می‌کند که ثانیه‌ای بعد موشک دوم R۱۳ به موتور سمت راست اصابت می‌کند و ارتباط رادیویی قطع و هر دو نفر مفقود می‌شوند. ماجرا از این قرار بوده که جنگنده آن‌ها در هنگام بمباران این اسکله مورد هدف پدافند موشکی مستقر در روی اسکله قرار گرفته و پس از برخورد موشک آتش گرفته و در خلیج فارس سقوط می‌کند.

پیکر شهید شهید مفتخری و همرزمش شهید روستا تا سال ۱۳۷۰ جاوید الاثر بود تا اینکه شهادتشان در روز سوم تیرماه سال همان سال محرز شد. پیکر مطهر این شهدا در خلیج فارس باقی ماند و هرگز به زادگاهش بازنگشت.