حقیقت واحد اسلام و ایران، درآیینه دفاع مقدس

شهید مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، ضمن تأکید بر اینکه در دین اسلام، ملیت و قومیت به معنایی که امروز مصطلح و رایج است هیچ جایگاه و اعتباری ندارد. لیکن این را هم به صراحت متذکر می شوند که ناسیونالیسم اگر تنها جنبه مثبت داشته باشد، یعنی موجب همبستگی بیشتر و روابط حسنه بیشتر و احسان و خدمت بیشتر به کسانی که با آنها زندگی مشترک داریم بشود ضد عقل و منطق نیست و از نظر اسلام مذموم نمی‌باشد.

از این مقدمه کوتاه که بگذریم، رابطه اسلام و ایران از موضوعاتی است که ملی‌گراهای ایرانی که از اواخر قرن ۱۹ در ایران متولد شدند، روایت های ناصوابی از آن ارائه کرده و تلاش نموده حقیقت واحد اسلام و ایران را به سمت تقابل سوق بدهند که البته توفیق چندانی هم نداشته اند.

حقیقت واحدی که در نتیجه رویگردانی ایرانیان از حکومت ساسانی بدلیل فساد و تبعیض غیرقابل تحمل آن و پذیرش تدریجی و آگاهانه اسلام، شکل گرفت.

یکی از برهه‌هایی که نه تنها پنبه این تقابل را زد بلکه اوج اتصال و حقیقت واحد بودن آنرا نمایان کرد، دوران دفاع مقدس بود!

در هشت سال دوران جنگ تحمیلی، آنچه ملت ایران به ویژه جوانان آنرا در برابر تهاجم بیگانه، یکپارچه و متحد ساخت و فداکاری‌هایی را شاهد بودیم که فقط در صدر اسلام، سابقه آنرا شنیده یا خوانده بودیم، انگیزه های دینی و اسلامی بود.

«حب الوطن من الایمان» در این دوران آنچنان جلوه‌گر شد که هیچ به ظاهر ملت پرستی، در ذهن خود‌ هم نمی‌توانست آنرا تصور بکند.

جالب اینکه در این دوران، به رغم اینکه خاک و سرزمین ایران عزیز مورد تجاوز دشمن قرار گرفته بود و دشمن هم ظاهرأ یک‌کشور عربی (و در واقع همه دنیا) بود، هیچ بخاری از ملی‌گراها و ناسیونالیست‌ها بلند نشد؛ این جماعت یا گوشه عزلت برگزیدند، یا در نقش ستون پنجم، کارشکنی می‌کردند و یا به خارج از کشور پناه بردند!

وصیتنامه شهدا، منبع مهم و بسیار گویایی برای روشنگری این حقیقت است که باورهای دینی و پایبندی به اسلام مهمترین عامل حضور در جبهه‌ها و شرکت در دفاع مقدس در برابر دشمن بوده است و این حقیقت مهمی است که بیش از هرزمان، باید با زبان هنر به نسل‌های امروز و آینده نشان داده شود.