یادداشت؛
جمعیت جوان، ستون فقرات اقتدار و امنیت ملی
جمعیت جوان یک کشور، مهم‌ترین سرمایه ملی برای دستیابی به اقتدار همه‌جانبه است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» از منظر دینی و قرآنی، مسئله جمعیت و فرزندآوری جایگاهی ویژه در سیاست‌های کلان نظام اسلامی دارد. قرآن کریم در آیات متعددی بر اهمیت نسل‌آوری و افزایش جمعیت مؤمن تأکید کرده است. آیه ۳۱ سوره اسراء به صراحت می‌فرماید: "وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُمْ" که نشان‌دهنده نگرش مثبت اسلام به مسئله افزایش جمعیت است.
در جهان امروز، قدرت ملی هر کشور به سه مؤلفه اساسی جمعیت جوان، اقتصاد پویا و امنیت پایدار وابسته است. تجربه کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که رشد اقتصادی پایدار بدون وجود جمعیت جوان و فعال امکان‌پذیر نیست. ژاپن به عنوان نمونه بارزی از این واقعیت است که با پیر شدن جمعیت خود، با چالش‌های جدی اقتصادی مواجه شده است. در مقابل، کشورهای دارای جمعیت جوان مانند هند و چین، به سرعت در حال تبدیل شدن به قدرت‌های اقتصادی جهان هستند.
از دیدگاه امنیت ملی نیز، جمعیت جوان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. یک جامعه پرجمعیت با ساختار سنی جوان، توانایی بیشتری برای دفاع از مرزها و ارزش‌های خود دارد. تاریخ انقلاب اسلامی ایران به وضوح نشان می‌دهد که چگونه نیروی جوان کشور توانست در دوران دفاع مقدس، از تمامیت ارضی و استقلال کشور دفاع کند. این در حالی است که کاهش نرخ رشد جمعیت، تهدیدی جدی برای امنیت ملی محسوب می‌شود.
در بعد فرهنگی و تمدنی، جمعیت جوان می‌تواند به عنوان حامل و مروج فرهنگ اسلامی-ایرانی عمل کند. هرچه جمعیت جوان یک کشور بیشتر باشد، توانایی آن کشور برای صدور فرهنگ و ارزش‌های خود به جهان بیشتر خواهد بود. این مسئله به خوبی در سوره بقره آیه ۱۴۳ مورد تأکید قرار گرفته است: "وَکَذَٰلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَکُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ" که نشان‌دهنده رسالت امت اسلامی در هدایت جهانیان است.
با این حال، کشور ما در سال‌های اخیر با چالش کاهش نرخ رشد جمعیت مواجه شده است. آمارها نشان می‌دهد که نرخ رشد جمعیت ایران به زیر یک درصد رسیده است که این مسئله می‌تواند در بلندمدت تأثیرات منفی بر اقتدار ملی داشته باشد. عوامل متعددی از جمله مشکلات اقتصادی، تغییر سبک زندگی و تأثیرپذیری از فرهنگ غربی در این مسئله نقش دارند.
برای مقابله با این چالش، نیازمند سیاست‌های جامع و همه‌جانبه هستیم. از یک سو باید بسترهای اقتصادی لازم برای تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری فراهم شود و از سوی دیگر، باید با برنامه‌ریزی فرهنگی دقیق، ارزش خانواده و فرزندآوری در جامعه نهادینه شود. در این مسیر، توجه به آموزه‌های دینی و قرآنی می‌تواند راهگشا باشد. آیات متعددی از قرآن کریم بر اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده تأکید کرده‌اند که می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی‌های فرهنگی قرار گیرد.
در پایان باید تأکید کرد که حفظ و تقویت جمعیت جوان کشور، یک ضرورت استراتژیک برای تضمین اقتدار ملی در تمامی ابعاد است. این مسئله نیازمند عزم ملی و مشارکت تمامی نهادهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از ظرفیت‌های دینی و فرهنگی می‌توانیم این چالش را به فرصتی برای تقویت پایه‌های اقتدار ملی تبدیل کنیم.
نویسنده: سیده زهرا موسوی
انتهای خبر/
در جهان امروز، قدرت ملی هر کشور به سه مؤلفه اساسی جمعیت جوان، اقتصاد پویا و امنیت پایدار وابسته است. تجربه کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که رشد اقتصادی پایدار بدون وجود جمعیت جوان و فعال امکان‌پذیر نیست. ژاپن به عنوان نمونه بارزی از این واقعیت است که با پیر شدن جمعیت خود، با چالش‌های جدی اقتصادی مواجه شده است. در مقابل، کشورهای دارای جمعیت جوان مانند هند و چین، به سرعت در حال تبدیل شدن به قدرت‌های اقتصادی جهان هستند.
از دیدگاه امنیت ملی نیز، جمعیت جوان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. یک جامعه پرجمعیت با ساختار سنی جوان، توانایی بیشتری برای دفاع از مرزها و ارزش‌های خود دارد. تاریخ انقلاب اسلامی ایران به وضوح نشان می‌دهد که چگونه نیروی جوان کشور توانست در دوران دفاع مقدس، از تمامیت ارضی و استقلال کشور دفاع کند. این در حالی است که کاهش نرخ رشد جمعیت، تهدیدی جدی برای امنیت ملی محسوب می‌شود.
در بعد فرهنگی و تمدنی، جمعیت جوان می‌تواند به عنوان حامل و مروج فرهنگ اسلامی-ایرانی عمل کند. هرچه جمعیت جوان یک کشور بیشتر باشد، توانایی آن کشور برای صدور فرهنگ و ارزش‌های خود به جهان بیشتر خواهد بود. این مسئله به خوبی در سوره بقره آیه ۱۴۳ مورد تأکید قرار گرفته است: "وَکَذَٰلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَکُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ" که نشان‌دهنده رسالت امت اسلامی در هدایت جهانیان است.
با این حال، کشور ما در سال‌های اخیر با چالش کاهش نرخ رشد جمعیت مواجه شده است. آمارها نشان می‌دهد که نرخ رشد جمعیت ایران به زیر یک درصد رسیده است که این مسئله می‌تواند در بلندمدت تأثیرات منفی بر اقتدار ملی داشته باشد. عوامل متعددی از جمله مشکلات اقتصادی، تغییر سبک زندگی و تأثیرپذیری از فرهنگ غربی در این مسئله نقش دارند.
برای مقابله با این چالش، نیازمند سیاست‌های جامع و همه‌جانبه هستیم. از یک سو باید بسترهای اقتصادی لازم برای تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری فراهم شود و از سوی دیگر، باید با برنامه‌ریزی فرهنگی دقیق، ارزش خانواده و فرزندآوری در جامعه نهادینه شود. در این مسیر، توجه به آموزه‌های دینی و قرآنی می‌تواند راهگشا باشد. آیات متعددی از قرآن کریم بر اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده تأکید کرده‌اند که می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی‌های فرهنگی قرار گیرد.
در پایان باید تأکید کرد که حفظ و تقویت جمعیت جوان کشور، یک ضرورت استراتژیک برای تضمین اقتدار ملی در تمامی ابعاد است. این مسئله نیازمند عزم ملی و مشارکت تمامی نهادهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از ظرفیت‌های دینی و فرهنگی می‌توانیم این چالش را به فرصتی برای تقویت پایه‌های اقتدار ملی تبدیل کنیم.
نویسنده: سیده زهرا موسوی
انتهای خبر/
نظرات شما