گزارش قم فردا از تهدیدی در مرکز کشور؛
پیشروی دریاچه نمک به سمت بحرانی شدن/فرصتی در حال تبدیل شدن به تهدید
این روزها با کاهش بارندگی، افزایش دما و عدم تخصیص حق آبه، دریاچه نمک درحال نفس نفس زدن است و اگر به همین منوال پیش برود در آینده ای نه چندان دور این فرصت تبدیل به تهدیدی برای قم و همسایگان این دریاچه خواهد شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، در سال های اخیر تامین نشدن حقابه تالاب های استان قم و افزایش برداشت ها از منابع آب زیرزمینی در کنار عوامل طبیعی از جمله کاهش شدید بارندگی ها و افزایش دمای هوا، باعث بحران های زیست محیطی در این منطقه شده که علاوه بر استان قم، استان های همجوار را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
سفره های زیرزمینی این منطقه نیز در سال های اخیر با گسترش شدید کشاورزی و شهرک های صنعتی به وسعت چند هزار هکتار، رو به خشکی است؛ اگر شرایط دریاچه نمک به همین صورت ادامه یابد، کارشناسان پیش بینی می کنند که این دریاچه به نفس نفس بیفتد.
متاسفانه بحران کم آبی در سال‌های اخیر دامان دریاچه نمک را گرفته است، بحرانی که حتی با بارش‌های پاییزی کوتاه مدت نیز جان نمی‌گیرد و باید برای رهایی از بحران، چاره‌ای زیربنایی یافت.
شرایط نامطلوب دریاچه نمک علاوه بر معضلات زیست محیطی، به بحرانی اجتماعی نیز تبدیل شده است، به طوری که به علت خشکسالی در این منطقه و پیش روی آب های شور باعث عدم حاصلخیزی زمین های کشاورزی و فراشوری آب چاه ها شده و روستاهای مجاور این منطقه خالی از سکنه شده است.
حفاظت از دریاچه نمک امری ضروری است
از همین رو سیدرضا موسوی مشکینی مدیرکل حفاظت محیط زیست قم با بیان اینکه اگر حفاظت از دریاچه نمک قم انجام نشود این دریاچه به کانون مهمی برای آلودگی ها در استان و بخش مرکزی کشور تبدیل شود، ادامه داد: هم اکنون دریاچه نمک کانون گرد و غبار در استان نیست بلکه حاشیه این دریاچه به یکی از کانون های گرد و غبار تبدیل شده است.
موسوی مشکینی بیان داشت: مدیریت منابع آب استان و حوضه آبخیز، احیا و گسترش پوشش گیاهی، مدیریت محیط زیست شهری و همچنین آموزش عمومی با تاکید بر نقش رسانه ها از جمله راه حل ها و اقدامات لازم در راستای حفاظت از محیط زیست است.
وی با بیان اینکه حوض سلطان واقع در حاشیه جاده قم به تهران با دریاچه نمک به طور معمول اشتباه گرفته می شود افزود: حوض سلطان، با هفت هزار هکتار دارای مدیریت خوبی از نظر محیط زیستی دارد ولی دغدغه اصلی پیرامون وضعیت دریاچه نمک است که حدود ۲۰۰ هزار هکتار وسعت دارد و بین قم، اصفهان و سمنان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست قم با تاکید بر اینکه با وجود اینکه دریاچه نمک در محدوده قم قرار دارد ولی متاسفانه جاده دسترسی مناسبی از طرف قم وجود ندارد، ابراز داشت: پیش از بهره برداری اقتصادی از دریاچه نمک، باید هماهنگی و برنامه ریزی موثر برای حفاظت از این دریاچه در سطح ملی انجام شود.
وی گفت: اگر تامین حقابه دریاچه نمک، تامین نشود، این دریاچه تخریب قرار گیرد به دلیل جهت وزش باد، استان قم بیشترین آسیب را می داند.
موسوی مشکینی خاطرنشان کرد: در صورت تامین نشدن حقابه دریاچه نمک، در آینده شاهد غبارهای نمکی در قم و تهران خواهیم بود که این گردو غبار نمکی به دلیل فلزات سنگین می تواند خطرات بسیار جدی داشته باشد.
در شعاع 50کیلومتری دریاچه روستایی باقی نمانده است/پیشروی بحران به سمت قم
از طرفی سید احمد شفیعی معاون فنی اداره کل محیط زیست استان قم با بیان اینکه در شعاع 50 کیلومتری دریاچه هیچ روستایی باقی نمانده است، گفت: با توجه به برداشت‌های بیش از یک میلیارد مترمکعبی از ذخایر آبی دریاچه نمک در سال‌های اخیر در حال حاضر با یک تهدید جدی روبرو هستیم.
وی افزود: با برداشت وسیع ذخایر آبی دریاچه نمک در طی سال‌های اخیر هرچند هنوز این دریاچه نفس می‌کشد و سطح آن مرطوب است ولی باوجود احداث بیش از ۶۰ سد بزرگ و کوچک بر روی رودخانه‌های منتهی به دریاچه و در حوزه آبریز این دریاچه هنوز به مرگ نهایی خود نرسیده است؛ طی فعالیت معدن کاری مقادیر عظیمی آب از دریاچه به‌صورت مستقیم برداشت و تبخیر شده و دریاچه نمک با مساحت حدود ۲۰۰ هزار هکتار به کانون تولیدکننده فعال ریز گردهای نمکی تبدیل خواهد شد.
شفیعی با بیان این که متاسفانه این بحران به سمت شهر قم درحال پیشروی است، افزود: اگر شرایط به همین نحو ادامه یابد روستاهای باقی مانده نیز خالی از سکنه خواهد شد؛ پوشش گیاهی این دریاچه نیز از بین رفته و تبدیل به عرصه ای کاملا بیابانی شده که آماده فرسایش و تبدیل شدن به کانون های ریزگرد است.
حقابه‌های قم برای دریاچه نمک باید پیگیری شود
با وجود این مشکلات در آخرین جلسه هم اندیشی مسئولان اجرایی به ریاست استاندار قم قرار شد یک طرح مطالعاتی و جامع و یکپارچه‌ای برای این دریاچه در نظر گرفته شود و یک راه دسترسی مناسب هم تا خردادماه ایجاد شود.
به گفته استاندار قم، نگاه مدیریت استان به دریاچه نمک مبتنی بر بررسی دقیق تهدیدات و فرصت‌ها است و هر یک از دستگاه‌های دولتی باید برنامه اجرایی برای بهره‌برداری مطلوب از منابع و فرصت‌های دریاچه نمک ارائه کنند؛ سرمایه‌گذاری در حوزه معدنی و گردشگری دریاچه نمک از دیگر اهداف طرح مطالعاتی جامع دریاچه نمک است که با جدیت در حال پیگیری از دستگاه‌های ملی برای تحقق این هدف هستیم اداره کل منابع طبیعی هم طرح‌های آبخیزداری خود را با محوریت دریاچه نمک دنبال کند.
راه دسترسی دریاچه نمک قم ردیف بودجه ملی می‌گیرد
این در حالی است که احمد امیرآبادی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است: بیش از ۶۰ میلیارد تومان برای تکمیل مترو قم سال آینده اعتبار ملی در نظر گرفته شده و اعتباراتی نیز برای احداث راه دسترسی به دریاچه نمک قم از منابع ملی پیش بینی شده‌است.
دریاچه نمک منبع عظیمی از املاح و مواد معدنی
همان طور که گفته شد دریاچه نمک این روزها حال خوبی ندارد و اگر رسیدگی به موقع نشود در آینده بجای اینکه فرصتی برای استان باشد به تهدید و معضلی برای استان تبدیل خواهد شد. همچنین دریاچه نمک قم توجیه اقتصادی خوبی دارد از این رو برای سرمایه گذاران جذابیت های اقتصادی بالایی خواهد داشت. علاوه بر بخش املاح معدنی، جاذبه های گردشگری نیز از جمله ظرفیت های دریاچه نمک به شمار می رود.
از همین رو کاظم زاده، کارشناس محیط زیست بااشاره به اینکه دریاچه نمک دارای پتانسیل های مختلف و مواد معدنی با ارزشی است که قابل توصیف نیست، گفت: این دریاچه سرشار از منیزیم، پتانسیم، سدیم، مشتقات کلر، ایکیوم و سایر مواد به دست آمده از شورآب ها است.
به هر حال بحرانی که در دریاچه نمک ایجاد شده به دلیل بی مهری ها و بی توجهی به حق آبه های این دریاچه ایجاد شده است و نه تنها تنوع زیست محیطی را متاثر کرده و از تعداد پرندگان در منطقه کاسته، بلکه منابع طبیعی و اراضی کشاورزی را به نابودی کشانده است. که امیدواریم فکر به حال اوضاع وخیم این منطقه از سوی مسئولان استانی و کشوری صورت بگیرد تا در آینده تبدیل به معضلی جدید برای استان و کشور نشود.
انتهای پیام/160
سفره های زیرزمینی این منطقه نیز در سال های اخیر با گسترش شدید کشاورزی و شهرک های صنعتی به وسعت چند هزار هکتار، رو به خشکی است؛ اگر شرایط دریاچه نمک به همین صورت ادامه یابد، کارشناسان پیش بینی می کنند که این دریاچه به نفس نفس بیفتد.
متاسفانه بحران کم آبی در سال‌های اخیر دامان دریاچه نمک را گرفته است، بحرانی که حتی با بارش‌های پاییزی کوتاه مدت نیز جان نمی‌گیرد و باید برای رهایی از بحران، چاره‌ای زیربنایی یافت.
شرایط نامطلوب دریاچه نمک علاوه بر معضلات زیست محیطی، به بحرانی اجتماعی نیز تبدیل شده است، به طوری که به علت خشکسالی در این منطقه و پیش روی آب های شور باعث عدم حاصلخیزی زمین های کشاورزی و فراشوری آب چاه ها شده و روستاهای مجاور این منطقه خالی از سکنه شده است.
حفاظت از دریاچه نمک امری ضروری است
از همین رو سیدرضا موسوی مشکینی مدیرکل حفاظت محیط زیست قم با بیان اینکه اگر حفاظت از دریاچه نمک قم انجام نشود این دریاچه به کانون مهمی برای آلودگی ها در استان و بخش مرکزی کشور تبدیل شود، ادامه داد: هم اکنون دریاچه نمک کانون گرد و غبار در استان نیست بلکه حاشیه این دریاچه به یکی از کانون های گرد و غبار تبدیل شده است.
موسوی مشکینی بیان داشت: مدیریت منابع آب استان و حوضه آبخیز، احیا و گسترش پوشش گیاهی، مدیریت محیط زیست شهری و همچنین آموزش عمومی با تاکید بر نقش رسانه ها از جمله راه حل ها و اقدامات لازم در راستای حفاظت از محیط زیست است.
وی با بیان اینکه حوض سلطان واقع در حاشیه جاده قم به تهران با دریاچه نمک به طور معمول اشتباه گرفته می شود افزود: حوض سلطان، با هفت هزار هکتار دارای مدیریت خوبی از نظر محیط زیستی دارد ولی دغدغه اصلی پیرامون وضعیت دریاچه نمک است که حدود ۲۰۰ هزار هکتار وسعت دارد و بین قم، اصفهان و سمنان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست قم با تاکید بر اینکه با وجود اینکه دریاچه نمک در محدوده قم قرار دارد ولی متاسفانه جاده دسترسی مناسبی از طرف قم وجود ندارد، ابراز داشت: پیش از بهره برداری اقتصادی از دریاچه نمک، باید هماهنگی و برنامه ریزی موثر برای حفاظت از این دریاچه در سطح ملی انجام شود.
وی گفت: اگر تامین حقابه دریاچه نمک، تامین نشود، این دریاچه تخریب قرار گیرد به دلیل جهت وزش باد، استان قم بیشترین آسیب را می داند.
موسوی مشکینی خاطرنشان کرد: در صورت تامین نشدن حقابه دریاچه نمک، در آینده شاهد غبارهای نمکی در قم و تهران خواهیم بود که این گردو غبار نمکی به دلیل فلزات سنگین می تواند خطرات بسیار جدی داشته باشد.
در شعاع 50کیلومتری دریاچه روستایی باقی نمانده است/پیشروی بحران به سمت قم
از طرفی سید احمد شفیعی معاون فنی اداره کل محیط زیست استان قم با بیان اینکه در شعاع 50 کیلومتری دریاچه هیچ روستایی باقی نمانده است، گفت: با توجه به برداشت‌های بیش از یک میلیارد مترمکعبی از ذخایر آبی دریاچه نمک در سال‌های اخیر در حال حاضر با یک تهدید جدی روبرو هستیم.
وی افزود: با برداشت وسیع ذخایر آبی دریاچه نمک در طی سال‌های اخیر هرچند هنوز این دریاچه نفس می‌کشد و سطح آن مرطوب است ولی باوجود احداث بیش از ۶۰ سد بزرگ و کوچک بر روی رودخانه‌های منتهی به دریاچه و در حوزه آبریز این دریاچه هنوز به مرگ نهایی خود نرسیده است؛ طی فعالیت معدن کاری مقادیر عظیمی آب از دریاچه به‌صورت مستقیم برداشت و تبخیر شده و دریاچه نمک با مساحت حدود ۲۰۰ هزار هکتار به کانون تولیدکننده فعال ریز گردهای نمکی تبدیل خواهد شد.
شفیعی با بیان این که متاسفانه این بحران به سمت شهر قم درحال پیشروی است، افزود: اگر شرایط به همین نحو ادامه یابد روستاهای باقی مانده نیز خالی از سکنه خواهد شد؛ پوشش گیاهی این دریاچه نیز از بین رفته و تبدیل به عرصه ای کاملا بیابانی شده که آماده فرسایش و تبدیل شدن به کانون های ریزگرد است.
حقابه‌های قم برای دریاچه نمک باید پیگیری شود
با وجود این مشکلات در آخرین جلسه هم اندیشی مسئولان اجرایی به ریاست استاندار قم قرار شد یک طرح مطالعاتی و جامع و یکپارچه‌ای برای این دریاچه در نظر گرفته شود و یک راه دسترسی مناسب هم تا خردادماه ایجاد شود.
به گفته استاندار قم، نگاه مدیریت استان به دریاچه نمک مبتنی بر بررسی دقیق تهدیدات و فرصت‌ها است و هر یک از دستگاه‌های دولتی باید برنامه اجرایی برای بهره‌برداری مطلوب از منابع و فرصت‌های دریاچه نمک ارائه کنند؛ سرمایه‌گذاری در حوزه معدنی و گردشگری دریاچه نمک از دیگر اهداف طرح مطالعاتی جامع دریاچه نمک است که با جدیت در حال پیگیری از دستگاه‌های ملی برای تحقق این هدف هستیم اداره کل منابع طبیعی هم طرح‌های آبخیزداری خود را با محوریت دریاچه نمک دنبال کند.
راه دسترسی دریاچه نمک قم ردیف بودجه ملی می‌گیرد
این در حالی است که احمد امیرآبادی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است: بیش از ۶۰ میلیارد تومان برای تکمیل مترو قم سال آینده اعتبار ملی در نظر گرفته شده و اعتباراتی نیز برای احداث راه دسترسی به دریاچه نمک قم از منابع ملی پیش بینی شده‌است.
دریاچه نمک منبع عظیمی از املاح و مواد معدنی
همان طور که گفته شد دریاچه نمک این روزها حال خوبی ندارد و اگر رسیدگی به موقع نشود در آینده بجای اینکه فرصتی برای استان باشد به تهدید و معضلی برای استان تبدیل خواهد شد. همچنین دریاچه نمک قم توجیه اقتصادی خوبی دارد از این رو برای سرمایه گذاران جذابیت های اقتصادی بالایی خواهد داشت. علاوه بر بخش املاح معدنی، جاذبه های گردشگری نیز از جمله ظرفیت های دریاچه نمک به شمار می رود.
از همین رو کاظم زاده، کارشناس محیط زیست بااشاره به اینکه دریاچه نمک دارای پتانسیل های مختلف و مواد معدنی با ارزشی است که قابل توصیف نیست، گفت: این دریاچه سرشار از منیزیم، پتانسیم، سدیم، مشتقات کلر، ایکیوم و سایر مواد به دست آمده از شورآب ها است.
به هر حال بحرانی که در دریاچه نمک ایجاد شده به دلیل بی مهری ها و بی توجهی به حق آبه های این دریاچه ایجاد شده است و نه تنها تنوع زیست محیطی را متاثر کرده و از تعداد پرندگان در منطقه کاسته، بلکه منابع طبیعی و اراضی کشاورزی را به نابودی کشانده است. که امیدواریم فکر به حال اوضاع وخیم این منطقه از سوی مسئولان استانی و کشوری صورت بگیرد تا در آینده تبدیل به معضلی جدید برای استان و کشور نشود.
انتهای پیام/160
نظرات شما