پنومونی؛ بیماری مرگباری که با تب و لرز به جانتان می‌افتد

 افراد با پیشگیری می‌توانند از بروز این بیماری جلوگیری کنند؛ عواملی همچون عفونت، میکروارگانیسم‌ها و برخی دارو‌ها و بیماری‌های خود ایمن سبب بروز این بیماری می‌شوند، در این بیماری، کیسه‌های هوا درون بدن متورم می‌شود و به دلیل اینکه درون آن از مایعات پر شده، اکسیژن رسانی کمتر می‌شود و تبادلات گازی کاهش می‌یابد.

علی ارغوانی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره بیماری پنومونی اظهار کرد:  عفونت بیشتر کیسه‌های هوایی موجود در ریه و به میزان کمتر مجاری هوایی انتقال دهنده هوا به ریه‌ها را در گیر می‌کند، بخش‌هایی از ریه که دچار عفونت شده است توسط مایع پر می‌شود، این مایع حاوی گلبول‌های سفیدی است که با عفونت مقابله می‌کند.

دلایل پنومونی چیست؟

وی بیان کرد: پنومونی توسط جرم‌ها (ارگانیسم‌های کوچک که می‌توانند منجر به بیماری شود) ایجاد می‌شود؛ ویروس ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها انواعی از جرم‌های ایجاد کننده پنومونی هستند، این جرم‌ها معمولا در ریه افراد سالم وجود ندارند.

این متخصص داخلی ادامه داد: گاهی اوقات جرم‌ها توسط جریان خون به ریه‌ها می‌رسند، ولی اغلب توسط قطرات ریز آب موجود در هوای تنفسی (قطرات تنفسی) به ریه‌ها منتقل می‌شود، منبع این جرم‌ها افرادی هستند که با سرفه و عطسه کردن باعث انتشار جرم‌های موجود در قطرات تنفسی خود می‌شوند.

ارغوانی گفت: میکروب‌ها در مکان‌های مختلفی رشد می‌کنند؛ پنومونی لژیونلایی نوعی میکروب است که در آب‌های گرم زندگی می‌کنند؛ جرم‌هایی که باعث پسیتاکوز می‌شوند معمولا از پرندگان بخصوص طوطی منشأ می‌گیرند، استافیلوکوک مقاوم به پتی سیلین معمولا در بیمارستان‌ها یافت می‌شود و می‌تواند در افرادی که به علل متفاوت در بیمارستان پذیرش می‌شوند، ایجاد پنومونی کند.

چه کسی مبتلا به پنو مونی می‌شود؟

این متخصص داخلی با اشاره به اینکه هر کسی می‌تواند به پنومونی مبتلا شود، گفت: افراد سالم هم ممکن است به این بیماری مبتلا شوند؛ با این وجود جرم‌ها بیشتر به ایجاد عفونت در افراد با نقص ایمنی که دفاع طبیعی بدن در آن‌ها کاهش یافته، تمایل دارند.

ارغوانی بیان کرد: پنومونی در نوزادان و افراد مسن به دلیل سیستم ایمنی ضعیف بیشتر دیده می‌شود؛ سایر مواردی که می‌تواند سیستم دفاعی ریه‌ها را تضعیف سازد مانند سیگار، تنباکو، عفونت‌های ویروسی که راه‌های تنفسی را درگیر می‌کند مانند سرماخوردگی معمولی و سایر عفونت‌های ویروسی مانند HIV و بعضی دارو‌ها هم باعث تضعیف سیستم ایمنی و بیماری‌های جدی می‌شوند.

وی با بیان اینکه عمل جراحی هم می‌تواند باعث آسیب پذیر شدن افراد شود، گفت: پنومونی در بیمارانی که قبلا به دلایل دیگر در بیمارستان بستری بوده اند پیشرفت می‌کند.

چگونه متوجه شویم مبتلا به پنومونی بوده ایم؟

این متخصص داخلی بیان کرد: اگر فردی به پنومونی مبتلا شده باشد بطور حتم علایمی از بیماری را دارد، اما به علت تشابه علایم با سایر بیماری‌ها ممکن است با آن‌ها اشتباه شود؛ علایم شایع شامل  سرفه، گاهی اوقات همراه با خلط زرد، سبز یا به مراه رگه‌های خونی، تنگی نفس، درد قفسه سینه، که با نفس کشیدن تشدید می‌شود، تب، لرز‌های گهگاهی، کاهش اشتها و ضعف است.

وی افزود: همانطوری که پزشک سؤالاتی درباره علایم بیماری می‌پرسد، ممکن است با سمع نواحی گرفتار در ریه‌ها توسط گوشی پزشکی قادر به شنیدن صدا‌هایی غیر طبیعی باشد؛ بیماری به سادگی تشخیص داده نمی‌شود، با وجود این معمولا در عکس ساده قفسه سینه، بیماری تأیید می‌شود.

درمان پنومونی چگونه است؟

ترانه محمدی متخصص گوارش و کبد در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه درمان اصلی پنومونی آنتی بیوتیک است، بیان کرد: بیشتر افراد با استراحت در منزل حال عمومی بهتری پیدا می‌کنند، اما افراد با بیماری شدیدتر باید در بیمارستان بستری شوند تا سطح اکسیژن خون آن‌ها تحت نظر باشد و مایعات بصورت سرم به آن‌ها تجویز شود؛ با وجود اینکه بیشتر افراد حال عمومی بهتری پیدا می‌کنند، اگر بیماری بسیار شدید باشد، حتی با بهترین شیوه درمان ممکن است منجر به مرگ بیمار شود.

این متخصص گوارش و کبد درباره درمان پنومونی گفت: دارو‌هایی را که پزشکتان تجویز می‌کند، به موقع مصرف و دوره درمانی آنتی بیوتیک را تمام کنید؛ اگر با درمان بهتر نشدید، بخصوص اگر تب شما قطع نشد یا نفس کشیدن برایتان مشکل شد، مجدداٌ با پزشک خود تماس بگیرید.

وی ادامه داد: ممکن است در اتاقی مجهز به مرطوب کننده‌ای که رطوبت هوا را افزایش می‌دهد و ریه‌های آزرده را تسکین می‌بخشد، آرامش بیشتری داشته باشید.

 علایم بیماری کی کاهش می‌یابد؟

محمدی تشریح کرد: بیشتر علایم مانند درد قفسه سینه و تب، در عرض چند روز تخفیف می‌یابد؛ سرفه معمولا ۲ تا سه هفته طول می‌کشد تا برطرف شود، ولی خستگی و ضعف ممکن است ماه‌ها زمان ببرد تا بطور کامل برطرف شود.

وی افزود: اگر علایم شما در حد انتظار بهبود نیافت یا  بیماری عود کرد با مراجعه به پزشک بررسی بیشتری در خصوص یافتن علتی که باعث افزایش ریسک پنومونی در شما شده است انجام می‌پذیرد.

برای پیشگیری از پنومونی باید چه کار کرد؟

این متخصص گوارش و کبد بیان کرد: جرم‌های مسبب پنومونی بسیار شایع هستند و پیشگیری از آن‌ها دشوار است؛ با این وجود پیشگیری از اعمالی که به سیستم دفاعی ریه‌ها آسیب می‌رساند می‌تواند کمک کننده باشد (مثل قطع سیگار)، واکسن می‌تواند از ابتلا به برخی انواع پنومونی جلوگیری کند؛ بیشتر کشور‌ها واکسیناسیون  را به افراد در معرض خطر توصیه می‌کنند.