عارضه‌ای پنهان در دهان که از آن بی‌خبرید

اولین قدم در عمل گوارش غذا، خرد کردن و جویدن مواد غذایی است که وظیفه آن به عهده دندان‌هاست، دندان‌ها هر یک با شکل ویژه خود به اعمال بریدن (دندان‌های پیش)، پاره کردن (دندان‌های نیش)، نرم و له کردن (دندان‌های آسیا) و نهایتا به عمل جویدن غذا کمک می‌کنند.

علت پوسیدگی دندان چیست؟

به طور طبیعی صد‌ها نوع میکروب در دهان وجود دارد، بیشتر میکروب‌های داخل دهان بی‌خطر هستند حتی بعضی از این میکروب‌ها به هضم غذا کمک می‌کنند، وقتی از دندان‌ها به خوبی مراقب نشود این میکروب‌ها با مواد موجود در بزاق لایه نرم بیرنگ و چسبنده‌ای تشکیل می‌دهند که بر روی دندان‌ها می‌چسبد و با آب خالی شسته نمی‌شود، این لایه را پلاک میکروبی می‌گویند، باکتری‌های موجود در پلاک از مواد قندی غذا‌ها تغذیه می‌کنند و در جریان این کار اسید تولید می‌شود این اسید تولید شده مینای دندان را حل می‌کند و پوسیدگی ایجاد می‌شود.

عبدالحمید ظفرمند متخصص دندانپزشک کودکان و دکتری بهداشت عمومی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره پوسیدگی دندان، اظهار کرد: پوسیدگی دندان با سه عامل ارتباط دارد، این سه عامل شامل تغذیه مناسب، رعایت اصول سلامت دهان و میزان استهلاک و مقاومت دندان است.

تغذیه، اصلی‌ترین عامل در پوسیدگی دندان

وی ادامه داد: مواد غذایی نقش بسیار مهمی در سلامت دندان‌ها دارند و تحقیقات متعددی در این راستا انجام شده است؛ اگر مواد غذایی سالمی استفاده کرده باشیم که وضعیت سلامت دندان را دچار مشکل نکرده باشد رسیدگی به پوسیدگی دندان راحت‌تر است.

ظفرمند افزود: مراقبت دندان کار بعدی در حفظ سلامت دندان‌هاست؛ اگر فردی مواد قندی زیادی مصرف کند و استهلاک مینای دندان‌هایش زیاد باشد دندان او پوسیده تر خواهد شد اما اگر کسی مواد قندی کمتری  مصرف کند و استهلاک دندانش کمتر باشد از پوسیدگی دندان در امان خواهد ماند.

این متخصص دندانپزشک کودکان تشریح  کرد: ماده غذایی و تغذیه حرف اول را در  سلامت دندان می‌زند که در مبانی اعتقادی به حد زیادی به آن توجه شده است.

مسواک زدن اصلی مهم در کاهش پوسیدگی دندان

وی گفت: بسیاری از افراد در ماه رمضان به دلیل بر هم خوردن وعده‌های غذایی از مسواک زدن پرهیز می‌کند که این کاری اشتباه است، به طور مثال پس از خوردن افطار مسواک می‌زنند اما پس از آن که میوه می‌خورند دیگر مسواک نمی‌زنند که این کار سلامت دندان‌ها را دچار مشکل می‌کند.

ظفرمند ادامه داد: آخرین موضوع در سلامت دندان مسئله  ساختار آن است، بسیاری از کودکان از دندان‌های شیری خود به خوبی مراقبت نمی‌کنند که این کار استهلاک دندان‌های آن را زیاد می‌کند و این افراد مستعد پوسیدگی دندان هستند، وضعیت دیگر وجود شیارهای عمیق و غیرمتعارف در دندان است که فرد را مستعد پوسیدگی دندان می‌کند.

وی گفت: دهان حاوی انواع بسیار مختلفی از باکتری‌هاست، اگر تعادل بین باکتری‌های خوب و بد به هم بخورد طوریکه باکتری‌های بد به خوب غلبه کنند پوسیدگی دندان ایجاد می‌شود، باکتری‌های بد اسید‌هایی را بوجود می‌آورند که باعث تضعیف و شکستن مینای دندان می‌شود؛استفاده از مسواک، نخ دندان و خمیردندان باعث حذف پلاک‌های دندانی و کاهش باکتری‌های بد می‌شود.

این متخصص دندانپزشک کودکان افزود: زمان رویش دندان شیری، استهلاک ساختاری وجود ندارد که این عامل باعث ایجاد مشکلات دندانی می‌شود؛ هر عاملی که دندان شیری را تضعیف کند، بر دندان دائمی نیز تاثیر خواهد داشت.

ظفرمند ادامه داد: یکی از راه‌ها برای تشخیص پوسیدگی دندان، رادیوگرافی است که توسط آن به سادگی می‌توان از بروز این عارضه با خبر شد؛ طب سنتی برای مشکلات دندان راه حل‌های زیادی ارائه کرده است اما برخی افراد با انجام کارهای غلط این طب را زیر سوال می‌برند.

وی افزود: ممکن است برخی گیاهان تأثیر بسزایی در کاهش درد دندان داشته باشند اما این گیاهان تنها حکم مسکن دارند و پوسیدگی دندان همچنان ادامه دارد از این رو توصیه می‌شود افراد حتما به دندانپزشک  مراجعه کنند.

راه‌حل طب سنتی در کاهش درد دندان

جعفر غفارزاده متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره راه‌های درمان پوسیدگی دندان اظهار کرد: افرادی که دچار پوسیدگی دندان می‌شوند باید از مصرف غذاهای تند و تیز مانند سرکه یا مواد خوراکی سفت مثل انجیر و بادام خودداری کنند.

وی بیان کرد: از بهترین مسکن‌ها برای کاهش درد دندان می‌توان به ترخون تازه اشاره کرد،  اگر افراد این گیاه را بجوند درد دندان‌هایشان کاهش می‌یابد، همچنین برای کاهش التهاب لثه نمک و عسل و یا نمک و سرکه پیشنهاد خوبی است که باید این ترکیبات را به محل ملتهب باید مالید.

این متخصص طب سنتی یادآوری کرد: افرادی که دچار پوسیدگی دندان هستند غذاهای خیلی داغ یا خیلی سرد نباید مصرف کنند، همچنین استفاده از چوب اراک یا چوب زیتون برای مسواک زدن مفید است، توصیه می‌شود این چوب  رابعد از هر بار استفاده داخل آب نمک بگذارید تا خشک نشود.