نجات آب قم با کشت محصولات راهبُردی

 از همین‌ رو، علی مرادی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی ما به ارزیابی وضعیت منابع آبی قم پرداخت و اظهار داشت: قم در منطقه کمربند خشک جهانی قرار دارد. متوسط بارش سالانه آن زیر ۱۵۰ میلی‌متر است، در حالی که تبخیر بالقوه به بیش از ۳ هزار میلی‌متر می‌رسد! برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی طی دهه‌ها، باعث افت شدید سطح و کسری مخازن شده است.

 وی ادامه داد: ادامه کشت سنتی محصولات پرآب‌بَر مثل سبزیجات برگ‌پهن، ذرت علوفه‌ای یا حتی برخی غلات در این حجم، به معنای کم‌آبی شدید در قم است. زمان آن رسیده که بپذیریم کشت هر محصولی در هر جایی ممکن نیست.

 کارشناس کشاورزی با اشاره به اولویت‌بندی کشت محصولات در قم، گفت: در قم باید به سراغ گیاهانی رفت که با استرس کم‌آبی سازگارند و نیاز آبی بسیار پایینی دارند.

 وی اضافه کرد: کشت گیاهان دارویی یکی از این محصولات است به عنوان مثال کشت زعفران؛ طلای سرخ، ستاره بی‌بدیل مناطق خشک که نیاز آبی بسیار کم و در مقابل ارزش اقتصادی بسیار بالا و سازگاری فوق‌العاده با اقلیم قم دارد.

 مرادی ادامه داد: گل‌گاوزبان، آویشن، مریم‌گلی، زیره سبز و سیاه از جمله دیگر گیاهان دارویی هستند که می‌توان در قم کشت کرد.

 وی تصریح کرد: برخی دانه‌های روغنی هم بسیار کم‌آب‌بَر هستند که می‌توان در قم بر کشت آن‌ها سرمایه‌گذاری کرد. از طرفی هم برخی حبوبات مانند عدس و نخود هم کم‌آب‌بَر هستند.

 کارشناس زراعت با اشاره به اینکه علاوه بر نوع محصول شیوه کشت هم مهم است، گفت: تغییر الگوی کشت باید همراه با تحول در روش‌های آبیاری و مدیریت مزرعه باشد.

 وی ادامه داد: باید در سیستم آبیاری از غرقابی به آبیاری‌های نوین حرکت کنیم که در این زمینه توسعه قطره‌ای زیرسطحی و بارانی‌های کم‌فشار ضروری است.

 مرادی به موانع این مسیر اشاره و گفت: در این مسیر چالش‌هایی مانند عادات و دانش سنتی کشاورزان، نبود صنایع تبدیلی و بازاریابی مطمئن، هزینه اولیه تغییر سیستم آبیاری و سیاست‌های حمایتی ناهماهنگ وجود دارد.

 وی عنوان کرد: برای رفع این موانع می‌توانیم آموزش‌ها و دوره‌های عملی برای کشاورزان برگزار کنیم، همچنین از آنها حمایت‌های مالی انجام دهیم.

 کارشناس کشاورزی با اشاره به الزام تدوین سند الگوی کشت هر استان بر اساس پتانسیل آبی، گفت: آینده قم در کشاورزی هوشمند، مبتنی بر دانش و سازگار با اقلیم است.

 وی افزود: اگر امروز به‌سرعت به سمت محصولات کم‌آب‌بَر با ارزش اقتصادی بالا و روش‌های نوین آبیاری حرکت کنیم، می‌توانیم هم منابع آب باقیمانده را حفظ کنیم، هم اشتغال و درآمد پایدار برای کشاورزان ایجاد نماییم و هم سهمی در صادرات غیرنفتی داشته باشیم.