ظرفیت بالای قم در کشت گیاهان دارویی

 وی ادامه داد: بسیاری از گیاهان دارویی، به ویژه انواع خشکی‌پسند و شورپسند، ذاتاً برای رشد به آب کم و شرایط سخت عادت دارند. این دقیقاً هم‌خوان با اقلیم گرم و خشک قم، تابستان‌های طولانی و داغ و زمستان‌های نسبتاً سرد آن است. قم به طور متوسط حدود ۱۳۰ میلی‌متر بارندگی سالانه دارد که بسیار کم است.

 استاد دانشگاه با اشاره به منابع آبی قم، گفت: این گیاهان معمولاً نیاز آبی بسیار کمتری نسبت به محصولات رایج کشاورزی مانند گندم، جو و سبزیجات دارند.

 وی اضافه کرد: در شرایطی که قم با کم‌آبی شدید دست و پنجه نرم می‌کند و سفره‌های زیرزمینی آن در وضعیت بحرانی قرار دارند، جایگزینی بخشی از کشت‌های پرآب‌بر با گیاهان دارویی کم‌نیاز، یک راهکار استراتژیک برای صرفه‌جویی در مصرف آب است.

 فرضی با اشاره به موضوع اقتصادی، گفت: گیاهان دارویی معمولاً ارزش اقتصادی بالاتری نسبت به بسیاری از محصولات سنتی دارند. این موضوع می‌تواند درآمدزایی بهتری برای کشاورزان قمی به همراه داشته باشد و با توجه به وسعت کم زمین‌های قابل کشت در قم، بهره‌وری اقتصادی از زمین را افزایش دهد.

 وی خاطرنشان کرد: ایجاد زنجیره ارزش گیاهان دارویی، از کشت و فراوری تا بسته‌بندی و بازاررسانی، می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی در بخش‌های مختلف ایجاد کند و به توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی استان کمک نماید.

 کارشناس کشت گیاهان دارویی در ادامه با مسئله مهم خودکفایی و امنیت دارویی اشاره کرد و گفت: توسعه کشت گیاهان دارویی بومی و سازگار، گامی به سوی کاهش وابستگی به واردات این گیاهان و فرآورده‌های مرتبط و تقویت امنیت دارویی کشور است.

 فرضی در ادامه به منابع آبی استان اشاره کرد و عنوان کرد: برخی نگران هستند که با وجود بحران منابع آبی در استان، توسعه کشت گیاهان دارویی توجیه‌پذیر نباشد.

 وی افزود: این یک نگرانی کاملاً به‌جا و اساسی است. اما نکته کلیدی انتخاب هوشمندانه گونه‌ها و روش‌های کشت است. ما نمی‌توانیم و نباید گیاهانی را که نیاز آبی بالایی دارند، به صورت گسترده در قم کشت کنیم. هدف اصلی ما معرفی و ترویج کشت گونه‌های کم‌نیاز و متحمل به خشکی و شوری است. گیاهانی مانند: زیره سیاه، خارمریم، شیرین‌بیان، اسطوخودوس، مریم‌گلی، زوفا، انواع گل‌راعی.

 استاد دانشگاه ادامه داد: علاوه بر انتخاب گونه، استفاده از روش‌های آبیاری نوین مانند قطره‌ای زیرسطحی که راندمان آبیاری را به بالای ۹۰ درصد می‌رساند یا کشت گلخانه‌ای کنترل‌شده برای برخی گونه‌های حساس‌تر اما با ارزش و یا تغییر الگوی کشت به سمت دیم‌کاری یا کشت‌های پاییزه که از بارش‌های محدود زمستانی استفاده می‌کنند، ضروری است.

 وی تصریح کرد: کشت گیاهان دارویی به شرط رعایت این اصول، نه تنها توجیه‌پذیر، بلکه یک ضرورت برای عبور از بحران آب و ایجاد کشاورزی پایدار در قم است.

 فرضی افزود: برخی قابلیت‌ها و فرصت‌های دیگر مانند آفتاب فراوان، اختلاف دمای شب و روز، کاهش آفات و بیماری‌ها در قم و البته برخی چالش‌های دیگر مانند یخ‌بندان‌های دیررس بهاره، تبخیر و تعرق بسیار بالا، توفان‌های شن و گرد و غبار، شوری خاک و آب در وجود دارد که باید به آن توجه کرد.

 وی در ادامه به آینده کشت گیاهان دارویی در قم اشاره کرد و بیان کرد: قم پتانسیل بسیار بالایی برای تبدیل شدن به یک قطب تخصصی کشت گیاهان دارویی کم آب‌بر و باکیفیت دارد. اقلیم خاص آن اگر به درستی مدیریت شود، نه تنها محدودیت نیست، بلکه می‌تواند به یک امتیاز رقابتی تبدیل شود.

 کارشناس کشت گیاهان دارویی گفت: کلید موفقیت در مدیریت هوشمند آب، تحقیق و توسعه مستمر، آموزش کشاورزان و مهم‌تر از همه، ایجاد زنجیره ارزش کامل و بازار پایدار است. اگر این ارکان به درستی کنار هم قرار گیرند، کشت گیاهان دارویی می‌تواند سهم مهمی در اقتصاد مقاومتی، اشتغال‌زایی، حفظ منابع پایه و سلامت جامعه استان قم ایفا کند.

وی در خاتمه افزود: تحقیق و معرفی گونه‌های سازگار، آموزش تخصصی کشاورزان، تسهیلات و حمایت‌های مالی، ایجاد بازارهای مطمئن و زنجیره ارزش و تدوین برنامه جامع استانی از جمله اقدامات حمایتی حیاتی در این مسیر است که توسط ارگان‌ها باید صورت بگیرد.