آیا رعایت اصل شایسته سالاری در انتصاب مدیران زن اجرا می‌شود؟

رئیس‌جمهور در یکی از سخنرانی‌هایش گفت: «زنان، قومیت و مذهب، هیچ یک مشکل نیستند. زنان ایران اسلامی در سایه برکت انقلاب اسلامی، با مذاهب و قومیت‌های مختلف و به عنوان نیمی از جمعیت کشور بخوبی می‌توانند در صحنه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حضور فعال داشته باشند. آنچه ما در اسلام داریم، شایسته سالاری است و در رسیدن به این شایستگی، تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد. حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی نیز منافاتی با وظایف مادری و خانوادگی آنان ندارد و دولت فرصت حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را حق زنان می‌داند.» به یمن همین نگاه، در دولت روحانی چند معاونت به زنان اختصاص داده شد و برای نخستین بار بخشداران و فرمانداران زن انتخاب شدند؛ امری که مسبوق به سابقه نبود. حتی فرماندار زن اهل تسنن نیز در این دولت منصوب شد که متأسفانه در حادثه منا به شهادت رسید، اما با جلو رفتن دولت نقش زنان هر لحظه کمتر از قبل شد.

ناهید تاج الدین عضو فراکسیون جوانان مجلس در جلسه علنی روز (دوشنبه ۲۷ خرداد) در نطق میان دستور خود در مجلس شورای اسلامی، گفت: داشتم فکر می‌کردم از پشت این تریبون برای زنان چه بگویم، زنانی که ۵۰ درصد جمعیت این جامعه هستند، اما سهم‌شان در احراز پست‌های کلان مدیریتی کشور هنوز به ۳۰ درصد تعیین شده در شورای عالی اداری نهاد ریاست جمهوری هم نرسیده است!

از سوی دیگر فریبا نظری‌ پورکیایی مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده در جلسه کارگروه تخصصی بانوان و خانواده استانداری قزوین گفت: در مرحله نخست برای رسیدن به این امر انتظار ما از دولت، حمایت از زنان سرپرست خانوار و زنان کارآفرین با ارائه تسهیلات بنگاه‌های اقتصادی کم بهره و تسهیل شرایط دریافت این تسهیلات است. مابه دنبال رسیدن به ۳۰ درصد پست‌های مدیریتی برای زنان هستیم؛ چرا که معتقدیم حالا که نیمی از جمعیت شاغلین کشور را زنان تشکیل می‌دهند، پس می‌توانند یک سوم جایگاه‌های مدیریتی را نیز کسب کنند.

همچنین براساس مصوبه شورای عالی اداری در تاریخ ۲۷ تیر۱۳۹۶ بنا بر دستور اکید رئیس‌جمهور مقرر شد تا پایان برنامه ششم توسعه کشور ۳۰ درصد از مدیران کشور در دستگاه‌های اجرایی از میان زنان انتخاب شوند.

تشکیل شبکه ملی دولت زنان وزارت کشور؛ شایسته سالاری باید محور باشد نه جنسیت

فریبا نظری پور کیایی مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده در گفت‌و‌گو با خبرنگار دولت گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره دستور اخیر وزیر کشور برای انتصاب بانوان در معاونت توسعه مدیریت و منابع استانداری‌ها معتقد است: طی دوسال ابتدایی دولت دوازدهم، وزارت کشور جزو دستگاه‌های پیشرو در استفاده از زنان در فرصت‌های مدیریتی است، از این رو در سال اول دولت دوازدهم، وزارت کشور رشد ۹۰ درصدی برای انتصابات زنان در پست‌های مدیریتی داشته است.

مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده همچنین از به کارگیری ظرفیت بانوان طی ۲ ماه آینده در ۱۰ استان در معاونت توسعه مدیریت و منابع استانداری‌ها  خبر داده و اعلام کرد: طی دو هفته گذشته در شورای معاونین وزارت کشور مصوبه‌ای خوبی داشتیم و وزیر کشور تاکید بر انتصاب بانوان درسمت معاونت توسعه مدیریت و منابع استانداری‌ها داشتند. تاکنون در ۴ استان، سیستان و بلوچستان، گیلان، هرمزگان و خراسان رضوی ۴ معاون زن در حوزه معاونت توسعه مدیریت و منابع استانداری منصوب شدند و در روز‌های آتی نیز یک بانوی دیگر در استان یزد به سمت معاونت توسعه مدیریت و منابع استانداری انتخاب می‌شوند.

نظری پور کیایی معتقد است: به طور طبیعی اولین اندیشه‌ای که شاید به ذهن‌ها توسط عموم مردم و گروه‌های مختلف برسد، این است آیا این افراد از روی شایستگی انتخاب می‌شوند؟ و یا صرفا به دلیل تبعیض مثبتی که به زن‌ها وجود دارد، این انتصابات انجام می‌شود؛ ولی اگر سوابق و رزومه این افراد بررسی شود، می‌توان به این نتیجه رسید در گذشته این افراد دوره مدیریتی را طی کرده‎اند و سوابق اجرایی این بانوان با مدیریت علمی مرتبط بوده است.

همچنین مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده در نخستین نشست مشترک مدیران دفاتر بانوان و خانواده، تعدادی از مدیران زن فرهنگی و اجتماعی، سیاسی و انتخابات ، بازرسی و ازریابی عملکرد استانداری‌های سراسر کشور از تشکیل شبکه ملی دولت زنان وزارت کشور خبر می‌دهد و‌ می گوید: با حمایت سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشوربه منظور تشکیل شبکه ملی دولت زنان، وزارت کشور نخستین گردهمایی بانوان دهیار، بخشدار، معاون فرماندار، فرماندار، معاون مدیرکل، مدیر کل و معاون استاندار سراسر کشور تا پایان سال جاری تشکیل خواهد شد.

درصد بسیار پایینی از زنان در رده‌های مدیریتی سطح بالا حضور دارند!

سید فاطمه حسینی نماینده مردم تهران ری، اسلامشهر و شمیرانات در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به شایسته سالاری در به کارگیری زنان در سمت‌های دولتی می‌گوید: مجلس در قالب ماده ۱۰۱ برنامه ششم توسعه، قانونی را با تاکید بر عدالت جنسیتی طبق مبانی اسلامی تصویب کرد؛ به شکلی که انتظار می‌رود در تمامی دستگاه‌ها سیاست‌گذاری و برنامه‌هایشان با رعایت کردن شاخص عدالت جنسیتی بر اساس مبانی اسلامی همراه باشد.

وی معتقد است: وقتی به مجموعه دولت نگاه می‌کنیم، بیش از ۴۰ درصد سرمایه انسانی دولت را زنان تشکیل می‌دهند، اما بررسی گزارش‌های معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نشان می‌دهد درصد بسیار پایینی از زنان در رده‌های مدیریتی سطح بالا حضور دارند؛ بنابراین باید نگاه شایسته سالارانه در میان سرمایه انسانی کشور وجود داشته باشد و نباید ۴۰ درصد سرمایه انسانی دولت را نادیده گرفت.

نماینده مردم تهران ری، اسلامشهر و شمیرانات اضافه کرد: زمانی که افراد بدون توجه به شایستگی‌های ضروری برای مدیریت و صرفاً با کلیشه‌های جنسیتی کنار گذاشته می‌شوند این امر نوعی نگاه تبعیض آمیز به زنان تلقی می‌شود، بررسی‌های ما نشان می‌دهد که بخش قابل توجه سرمایه انسانی دولت به لحاظ کیفی و کمی، زنان هستند، لذا باید در مدیریت و راهبری دستگاه‌ها از توان بانوان بر اساس شایسته سالاری استفاده شود

عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی یادآور شد: ایران در میان ۱۸۰ کشور جهان در به کارگیری بانوان در سطح کابینه و هیئت دولت در رده‌های آخر قرار دارد که یکی از دلایل این موضوع می‌تواند حضور بسیار کم بانوان در سمت‌های مدیریتی بالا به ویژه در هیئت دولت باشد؛ در کشور ما زمانی که مدیران سطوح بالا معرفی می‌شوند؛ معمولا به دلیل بسته بودن حلقه‌های مدیریتی در بین مردان به طور عملی حضور زنان در رده‌های بالا محقق نمی‌شود.

حسینی در ادامه می گوید: در اردیبهشت سال ٩٧ در مجلس، وزیر کشور برای پاسخگویی به سوالی که در این زمینه در سال ٩٦ طرح کرده بودم، حضور یافت تا درباره برنامه‌های این وزارتخانه در زمینه اجرایی کردن این ماده قانون برنامه ششم توسعه و شاخص «انتصاب بانوان در سمت‌های دولتی» توضیحات لازم را ارائه دهد.

انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران نیز به تازگی در نخستین کارگروه تخصصی بانوان استان تهران با اشاره به اختصاص مشاغل مدیریتی به جوانان و بانوان در استان تهران، می‌گوید: یکی از شاخص‎های توسعه انسانی در سیستم مدیریتی دنیا، حضور فعال زنان است و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به مرور حضور زنان در عرصه‌های مختلف پررنگ‌تر و فعال‌تر شده است و نگاه دولت در مجموعه کلان وزارت کشور به این حوزه نیز موجب شد شاخص‌هایی تعیین شود تا بتوانیم موضوع حضور زنان را پررنگ‌تر کنیم.

افزایش تعداد مدیران زن در دستگاه‌های اجرایی یکی از وعده‌هایی بود که حجت الاسلام روحانی در ایام انتخابات و بعد از انتخابات همیشه عنوان کرده و حتی برای اجرایی شدن این وعده‌ دستورالعملی را نیز بعد از انتخابش به‌ عنوان رئیس دولت دوازدهم به دستگاه‌ها ابلاغ کرد که طبق آن تا پایان برنامه ششم دستگاه‌های اجرایی ۳۰درصد کرسی‌های مدیریتی‌شان را به زنان اختصاص دهند.

در پایان باید گفت که اگرچه ۴۹ درصد جامعه را زنان تشکیل می‌دهند، اما سهم زنان در بازار کار در کشور تنها  ۱۵درصد است و عملا ایران در جدول اشتغال زنان در رتبه‌های پایانی ایستاده است؛ اما محل بحث اینجاست که آیا اختصاص۳۰ درصد کرسی‌های مدیریتی به بانوان توهین به آنان نیست؟!

این مسئله در حالی صورت می‌گیرد که عملا نباید هیچ مرزبندی و موانعی برای به کارگیری بانوان در انتصابات دولتی مطرح باشد و باید منتظر ماند و دید که آیا اصل شایسته سالاری در انتصاب مدیران زن توسط دولت اجرا خواهد شد؟ موضوعی که می‌تواند در ارتقای  آینده حوزه زنان و خانواده، اثر گذار باشد؛ چرا که نیمی از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور را بانوان تشکیل می‌دهند.