کدام زیردریایی‌های ایرانی صادر می‌شوند؟

چند روزی است که تحریم های تسلیحاتی ایران به پایان رسیده و ایران به دنبال این است که محصولاتی که در سال های تحریم به صورت خودکفا و بومی آن ها را در صنایع دفاعی خود تولید کرده را به کشورهای مشخص صادر کند. 

امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح درباره برنامه ایران برای خرید و فروش تسلیحات در برنامه تیتر امشب شبکه خبر در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا برنامه‌ای برای خرید و فروش سلاح دارید یا خیر؟ گفت: زمینه خرید و فروش سلاح وجود دارد و ما در این خصوص برنامه داریم. از حدود یک سال قبل که آمریکا تلاش کرد این محدودیت‌ها تمدید شود به نوعی باعث شدند که بسیاری از کشور‌ها از توانمندی ما آگاه شوند و به ما مراجعه کنند. در این خصوص مذاکرات و صحبت‌هایی انجام شده و زمینه‌هایی برای فروش و تأمین نیازمندی‌ها وجود دارد که البته فروش ما بسیار گسترده‌تر خواهد بود.

چشم صنایع دفاعی ایران به صادرات تسلیحات و تجهیزات بومی

صنایع دفاعی ایران در وزارت دفاع، ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از دوران دفاع مقدس در حال تولید تجهیزات و تسلیحات بومی در حوزه های دریایی، زمینی، هوایی، پدافندی و راداری هستند. این تجهیزات به قدری در حوزه دفاعی و نظامی ایران موثر هستند که می توانند بدون نیاز به تجهیزات و تسلیحات خارجی نیازهای ایران را در این حوزه تامین کنند.

کارشناسان درباره کیفیت و قدرت محصولات دفاعی و تجهیزات نظامی ایران می گویند که این تجهیزات با توجه به اینکه در شرایط تحریم ساخته شده اند کیفیت بالایی دارند.

اُکتای یلدیریم از نظامیان بازنشسته نیرو‌های ویژه ارتش ترکیه درباره قدرت نظامی ایران می گوید که پاسخ موشکی ایران به اقدام آمریکا در ماجرای ترور شهید سلیمانی و ابو مهدی المهندس را همه دیدند. پس از ترور٬ ایران پایگاه‌های آمریکا را به شکل رسمی موشک‌باران کرد و حالا ایران را باید به عنوان تنها کشوری بشناسیم که پس از جنگ جهانی دوم تاکنون٬ توانسته آمریکا را مورد هدف قرار دهد.

«سناتور چاک هیگل» وزیر دفاع اسبق آمریکا، «دریادار جان کربی» سخنگوی سابق پنتاگون و «سرهنگ ویلکرسون» رئیس دفتر سابق وزیر خارجه آمریکا، صحبت‌های جالبی درباره قدرت نظامی ایران انجام داده‌اند. این سه مقام نظامی آمریکایی با تاکید بر قدرتمند بودن نیروی نظامی ایران، اعتراف کردند که در صورت جنگ با ایران، یک شکست فاجعه‌بار برای ارتش آمریکا روی خواهد داد.

دستاوردهای دریایی ایران چه تجهیزاتی هستند؟

صنایع دفاعی کشورمان در سال‌های تحریم با تکیه بر توان داخلی و بومی سازی تجهیزات و تسلیحات خود قدم‌های بی شماری را در راه خودکفایی در حوزه تسلیحات برداشته است. انواع زیردریایی‌ها، ناوشکن‌ها، ناوچه‌ها، قایق‌های تندرو، اژدر‌ها و موشک‌های دریاپایه و بسیاری از تجهیزات حاصل سال‌های تحریم ایران توسط استکبار جهانی است. در این گزارش به صورت اجمالی دستاورد‌های بومی ایران در حوزه زیرسطحی را بررسی می‌کنیم.

آیا ایران زیردریایی بومی می‌سازد؟

ارتش جمهوری اسلامی ایران تا سال‌های ابتدایی دهه ۷۰ شمسی هیچ نوع زیردریایی در اختیار نداشت تا اینکه با توافق با مسئولان کشور شوروی سابق در همان سال‌ها ایران چند فروند زیردریایی کیلو کلاس را از این کشور خریداری کرد. سال‌ها از این موضوع گذشت تا اینکه موعد اورهال و بازآماد زیردریایی کیلو کلاس ایران با نام طارق فرارسید. متاسفانه کشور سازنده این زیردریایی از اورهال زیردریایی کیلوکلاس ایران خودداری کرد و متخصصان ایرانی با دانش بومی خود تمام مراحل اورهال زیردریایی کیلوکلاس ایران با نام طارق را به طور کامل انجام دادند.

همین کار باعث شد تا ایران علاوه بر به دست آوردن توان اورهال و تعمیرات زیردریایی به مرور توان طراحی و ساخت زیردریایی را به دست بیاورد و در سال ۱۳۹۷ زیردریایی سبک خود به نام غدیر را به آب بیاندازد و از آن رونمایی کند. این زیردریایی در سبک زیردریایی‌های کلاس سبک و میدجت ساخته شده و در عملیات‌های دریایی ضربتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.  

زیردریایی کلاس غدیر

زیردریایی کلاس غدیر با طول حدود ۲۹ متر و حدود ۲متر و ۷۵ سانتیمتر در دسته زیرسطحی‌های میدجت یا همان زیردریایی‌های کوچک با وزن زیر ۱۵۰ تن قرار می‌گیرد که می‌تواند در کمتر از ۳۰ ثانیه از اسکله جدا و با سرعت فراوان به عمق برود. این زیردریایی ساخت سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح است.

نکته مهم در طراحی غدیر این است که این زیردریایی براساس شرایط خاص آب خلیج فارس و دریای عمان طراحی شده است؛ شرایط خاص آب خلیج فارس و پدیده‌های فیزیکی به خصوص آن از جمله چگالی بالای آب که در ابتدای ورود زیردریایی‌های روسی (کلاس کیلو) به ایران مشکلاتی را در فصول گرم سال برای آن‌ها ایجاد می‌کرد، در غدیر رفع شده است.

غدیر از حسگر‌های مختلف استفاده می‌کند که اطلاعات مهمی از موقعیت صحنه نبرد را برای خدمه ارسال می‌کند و سامانه کنترل آتش این زیردریایی که داده‌های ورودی خود را از این حسگر‌های پیشرفته و متنوع دریافت می‌کند، اطلاعات پردازش شده را روی نمایشگر‌های چندمنظوره رنگی برای خدمه نمایش داده و کار تصمیم گیری در شرایط نبرد توأم با برتری عددی دشمن را آسان‌تر کرده و غدیر را در درگیری با واحد‌های سطحی و زیرسطحی دشمن توانمند می‌سازد.

از طرف دیگر قدرت جابجایی سریع نیرو، رهگیری شناور‌های سطحی و زیر سطحی دشمن، قابلیت شناسایی اهداف نظامی و حمل نیرو‌های تکاور و مدت زمان ماندگاری مناسب در زیر آب که با ابتکارات خاص ایرانی در غدیر ایجاد شده فراتر از حد و اندازه‌های این رده از زیرسطحی‌ها در دنیاست.

همین ویژگی‌ها باعث می‌شود تا زیردریایی کلاس غدیر به عنوان یکی از بهترین انواع زیردریایی‌های کلاس خود در سطح جهان و مطرح شود. زیردریایی کلاس غدیر با قیمت حدود ۱۷ تا ۱۸ میلیون دلاری خود و با توجه به ویژگی‌های رزمی استراتژیک می‌تواند به کشور‌های کمتر توسعه یافته که خواهان حفظ امنیت دریایی خود هستند صادر شود.  

زیردریایی کلاس فاتح 

زیردریایی نیمه سنگین کلاس فاتح دیگر زیردریایی بومی و ساخت سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح است که امیر دریادار سیاری معاون هماهنگ کننده ارتش از رونمایی نخستین بار آن در رزمایش ذوالفقار ۹۹ ارتش در شهریورماه امسال خبر داد.

این زیردریایی بومی که ۵۲۷ تُن وزن دارد از ۴۱۲ هزار قطعه ریز و درشت ساخته شده است که نتیجه ۴ میلیون و ۲۰۲ هزار نفر متخصصان کشورمان در حوزه صنایع دریایی است. زیردریایی فاتح می‌تواند با سوخت کامل و با استفاده از موتور‌های توربوژنراتور خود در حدود ۳۵ روز و با سرعت ۱۴ نات در عمق بیش از ۲۰۰ متری دریا‌ها کار رصد و پایش منطقه را انجام دهد.  

زیردریایی فاتح چه ویژگی هایی دارد؟

برخورداری از ۱۲ نوع سونار مختلف شامل انواع فعال (اکتیو) و غیرفعال (پسیو) امکان پویش محیط اطراف خود، سیستم ESM از ویژگی‌های زیردریایی بومی فاتح است که از خود در مقابل دشمن دفاع می‌کند. زیردریایی فاتح می‌تواند موشک‌های زیرسطحی، موشک‌های دوش‌پرتاب سطح به هوا را به سوی هدف مشخص شلیک کرده و در صورت نیاز به انتقال نیرو‌های تکاور به سوی نقطه عملیات توانایی انجام آن را دارد. 

زیردریایی فاتح در ابعاد رزمی نیز به ۴ مقر پرتاب اژدر‌های کالیبر ۵۳۳ میلی‌متری کروز نصر و ۸ مین دریایی مجهز شده است. البته دیگر ویژگی این زیردریایی نیز مجهز شدن به سامانه شلیک و هدایت موشک‌های کروز زیر سطحی به سطح است که با استفاده از آن تمام اهداف در سطح دریا هیچ راه گریزی از دست فاتح ایرانی ندارند.

این زیردریایی به دلیل ویژگی‌های استراتژیک خود قابلیت اجرای عملیات چریکی را داشته و به دلیل ابعاد بدنه و پروانه، هوشمندی دستگاه‌ها و سامانه‌ها قادر است در بنادر و نقاط محدود سواحل وارد شده و تکاوران دریایی ارتش را به آن نقاط جابجا کند. نکته جالب‌تر این است که دانشمندان در ساخت زیردریایی فاتح از ۷۶ عنوان فناوری روز دنیا که بخشی از آن‌ها عبارت است از شامل سامانه‌های پیشرفته سوناری، رانش الکتریکی، مدیریت نبرد ترکیبی، سامانه هدایت موشک زیرسطحی به سطح، هدایت اژدر، جنگ‌های الکترونیکی و مخابراتی، سامانه مخابراتی امن و یکپارچه و بسیاری دیگر از سامانه‌های به روز و نوین بهره برده اند.

وظیفه زیردریایی فاتح در نبردهای احتمالی چیست؟

زیردریایی فاتح می‌تواند در صورت حمله احتمالی دشمن با استفاده از جایگاه حمل ۸ مین دریایی اقدام به مین ریزی در سواحل و حدود دریایی مشخص شده کند و هنگام وقوع تهاجم آبی خاکی به سواحل کشور در فاصله مناسب می‌تواند به عنوان یگان جلودار با دشمن مقابله کند. البته این زیردریایی در زمان صلح نیز مشغول خدمت است و مسئولیت اجرای عملیات تجسس و جمع آوری اطلاعات را برعهده دارد.  

آیا زیردریایی‌های بومی ایران قابلیت صادرات دارند؟

دو نمونه موفق از زیردریایی‌های ایرانی که در بالا معرفی شدند به اذعان متخصصان قابلیت صادرات و عرضه به بازار‌های جهانی را دارند، چراکه هر دو از بروز‌ترین و جدیدترین فناوری‌های موجود در حوزه زیرسطحی‌ها بهره برده اند.