بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» تجدید مطلعی است خطاب به ملت ایران و به‌ویژه جوانان که به‌مثابه منشوری برای «دومین مرحله‌ی خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی» خواهد بود و «فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی» را رقم خواهد زد
.
این گام دوم، انقلاب را به آرمان بزرگش که ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمیٰ هست نزدیک خواهد کرد.

بیانیه رهبر معظم انقلاب ابعاد مختلف داخلی و خارجی داشت از جمله ابعاد خارجی دشمن شناسی و از ابعاد داخلی تکیه بر توان و نیروی داخلی بود.

دشمن شناسی در بیانیه رهبر انقلاب

در بخشی از پیام آیت الله خامنه ای آمده است: ایران مقتدر، امروز هم مانند آغاز انقلاب با چالشهای مستکبران روبه‌رو است امّا با تفاوتی کاملاً معنی‌دار. اگر آن روز چالش با آمریکا بر سر کوتاه کردن دست عمّال بیگانه یا تعطیلی سفارت رژیم صهیونیستی در تهران یا رسوا کردن لانه جاسوسی بود، امروز چالش بر سرِ حضور ایران مقتدر در مرزهای رژیم صهیونیستی و برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا از منطقه غرب آسیا و حمایت جمهوری اسلامی از مبارزات مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و دفاع از پرچم برافراشته حزب‌الله و مقاومت در سراسر این منطقه است. و اگر آن روز گمان آمریکا آن بود که با چند ایرانی خودفروخته یا با چند هواپیما و بالگرد خواهد توانست بر نظام اسلامی و ملّت ایران فائق آید، امروز برای مقابله‌ی سیاسی و امنیّتی با جمهوری اسلامی، خود را محتاج به یک ائتلاف بزرگ از ده‌ها دولت معاند یا مرعوب میبیند و البتّه باز هم در رویارویی، شکست می‌خورد
.
پیام حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب با بازتاب وسیعی در رسانه‌های خارجی مواجه بود.
.
خبرگزاری یورونیوز، خبرگزاری آسوشیتدپرس، خبرگزاری فرانسه، همچنین رسانه صهیونیستی تایمز آو اسرائیل نیز در پوشش پیام مقام رهبری در این باره نوشت: رهبر ایران در پیام امروز خود اعلام کرد که آمریکا در هر مقابله‌ای با ایران شکست خواهد خود. رهبر ایران در ادامه گفته است که چالش اصلی آمریکا در خاورمیانه حمایت ایران از فلسطینیان است.
.
بیانیه رهبر انقلاب چشم انداز سیاست خارجی را مشخص کرد
محمدحسن آصفری کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار  قم فردا اظهار داشت: تجربه چهل‌ساله انقلاب نشان داده هرزمانی که در چهل سال گذشته به بیگانگان امیدوار بودیم شکست خوردیم و علاوه بر این در این سال‌ها جزء خباثت و خیانت از سوی آمریکا ملت ایران چیز دیگری از این کشور ندیده است.

وی افزود: این کشور چشم طمع به‌نظام و کشور دارد و این مهم بارها ثابت‌شده است اما بااین‌حال برخی‌ها نمی‌خواهند این واقعیت را قبول کنند.


آصفری تأکید کرد: در طول 40 سال انقلاب همیشه شاهد رفتارهای ارباب مآبانه و رعیتی توسط آمریکایی‌ها علیه ملت ایران بوده‌ایم حتی برخی از کشورهای غربی و اروپایی همگام با آمریکا از رژیم صهیونیستی حمایت کرده، حامی صدام در جنگ تحمیلی بوده و در بسیاری از موارد منافقین و گروهک معاند نظام را تقویت، مسلح و حمایت کردند تا به‌نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ضربه بزنند.


وی افزود: در برخی از موارد هم تلاش‌هایی که کشورهای غربی و به‌خصوص آمریکا برای ایجاد ارتباط با جمهوری اسلامی ایران می‌کنند برای منافع خودشان است.

آصفری ابراز داشت: تأکید مقام معظم رهبری هم بر این مهم استوار است که تا زمانی که خودمان را در همه زمینه‌ها توانمند نکنیم مطمئناً آمریکایی‌ها چشم طمع خودشان را از کشور درنخواهند داشت و بر همین اساس زمانی ما می‌توانیم با این‌گونه کشورها ارتباط داشته باشیم که خودمان در جایگاه بالا و قدرتمندی باشیم.

در بخشی از بیانیه رهبر انقلاب خطاب به مردم و مسئولان آمده است : ما هنوز از قلّه‌های دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّه‌ها دست یابیم. باید از مرز‌های کنونی دانش در مهم‌ترین رشته‌ها عبور کنیم. ما از این مرحله هنوز بسیار عقبیم؛ ما از صفر شروع کرده‌ایم. عقب‌ماندگی شرم‌آور علمی در دوران پهلوی‌ها و قاجار‌ها در هنگامی که مسابقه‌ی علمی دنیا تازه شروع شده بود، ضربه سختی بر ما وارد کرده و ما را از این کاروان شتابان، فرسنگ‌ها عقب نگه داشته بود... سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل: شهدای هسته‌ای نیز داده است. به‌پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما بشدّت بیمناک است ناکام سازید.

انقلاب اسلامی که قرار است تمدن ساز جهان معاصر باشد

در این زمینه مسعود اخوان فرد نیز در گفتگو با خبرنگار قم فردا اظهار داشت:  ایرانی که یک زمان مورد تهاجم قرار گرفت و عده ای شک می کردند که ایران پیروز شود اما اکنون به عنوان محور و خط مقدم مقاومت مطرح شده است در اینجا همه مخصوصاً خدمتگزاران کشور باید یاد بگیرند که در مسیر صحیحی که پیروزی حاصل می شود همان مسیری است که جمهوری اسلامی ایران حرکت می کند.

استاد دانشگاه افزود: همه اقشار مخاطب پیام رهبر معظم انقلاب هستند اما ما دانشگاهیان از این پیام درس جدی تری بگیریم پیشنهادی که در این خصوص می توان ارائه داد این است که با نگاه انقلاب اسلامی که قرار است تمدن ساز جهان معاصر باشد و خود را به عنوان راهنمای اصلی ملل مختلف از همه اقوام و مذاهب و ادیان به عنوان یک حرکت الهام بخش و پیروزمند معرفی کند.

استاد دانشگاه بیان داشت: نکته دیگری که در خصوص پیام رهبری وجود دارد این است که دولت باید در کرسی های آزاد اندیشی و هیئت‌های اندیشه‌ورز توسط دانشمندان در رشته‌های مختلف تحلیل و نقد شود تا تکلیف خود را در دوران بعد از چهل‌سالگی انقلاب مشخص کنند زیرا باید مشخص شود نقش این ها در داخل کشور، منطقه و جهان چیست.

در بخش دیگری از بیانیه رهبر انقلاب که  خطاب به جوانان است  اما مسئولان را نیز مورد هدف قرار دارد آمده است: جوانان عزیز در سراسر کشور بدانند که همه راه‌حل‌ها در داخل کشور است. اینکه کسی گمان کند که «مشکلات اقتصادی صرفاً ناشی از تحریم است و علّت تحریم هم مقاومت ضدّ استکباری و تسلیم نشدن در برابر دشمن است؛ پس راه‌حل، زانو زدن در برابر دشمن و بوسه‌زدن بر پنجه گرگ است» خطایی نابخشودنی است. این تحلیل سراپا غلط، هر چندگاه از زبان و قلم برخی غفلت‌زدگان داخلی صادر می‌شود، امّا منشأ آن، کانون‌های فکر و توطئه‌ی خارجی است که با صد زبان به تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و افکار عمومی داخلی القاء می‌شود.

تاکید رهبری بر کاهش وابستگی اقتصاد به نفت و اجرای اقتصاد مقاومتی
همچنین حجت الاسلام و المسلمین حسینی کیا در گفتگو با خبرنگار قم فردا با اشاره به این بیانیه اظهار داشت: یکی از راهکار های عملیاتی شدن این بیانه کوچک شدن دولت است.

حسینی کیا ادامه داد: در حال حاضر در دورانی قرار داریم که باید در بدنه دولت جوان گرایی صورت بگیرد چرا که جوانان ریسک پذیر هستند و یک افق بلندی را می بیند و می توانند تلاش مضاعفی داشته باشند مانند دوران جنگ که آن را به راحتی اداره کردند.

وی گفت: در این گام دومی که مقام معظم رهبری برای انقلاب برداشته اند قطعا ثمره آن شکوفایی نظام خواهد بود.