قم فردا گزارش می‌دهد؛
نقش حیاتی سواد رسانه‌ای در مدیریت بحران
در بحبوحه بحران‌های گسترده، آنچه سرنوشت جوامع را تعیین می‌کند، نه فقط قدرت نظامی یا اقتصادی، بلکه توانایی رسانه‌ها در هدایت افکار عمومی و مهار آشوب است. سواد رسانه‌ای، این سلاح نامرئی، می‌تواند مرز بین پیروزی و فاجعه را در مدیریت بحران ترسیم کند.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» در عصر حاضر، بحران‌ها به شکل‌های مختلفی ظهور می‌کنند؛ از بلایای طبیعی تا جنگ‌های تمام‌عیار، از شایعات ویرانگر تا حملات سایبری. اما آنچه در تمام این بحران‌ها مشترک است، نقش بی‌بدیل رسانه‌ها در شکل‌دهی به واکنش‌های عمومی است.
سواد رسانه‌ای، به‌عنوان توانایی تحلیل، ارزیابی و تولید محتوای رسانه‌ای، نه‌تنها یک مهارت فردی، بلکه یک ضرورت ملی برای مدیریت بحران محسوب می‌شود.
در بحران‌هایی مانند جنگ، رسانه‌ها می‌توانند هم به‌عنوان ابزار پیشبرد اهداف دشمن عمل کنند و هم به‌عنوان سپر دفاعی جامعه. شایعات، اخبار جعلی و تحریک‌های روانی، اگر بدون مهار باقی بمانند، می‌توانند نظم اجتماعی را از بین ببرند و حتی منجر به فروپاشی امنیت ملی شوند.
از سوی دیگر، رسانه‌های مسئولیت‌پذیر با انتشار اطلاعات دقیق و به‌موقع، می‌توانند اضطراب عمومی را کاهش داده و همبستگی ملی را تقویت کنند.
سواد رسانه‌ای به مردم می‌آموزد که چگونه منابع خبری را ارزیابی کنند، شایعات را از واقعیت تشخیص دهند و در برابر جنگ روانی دشمن مقاومت کنند. این مهارت، به‌ویژه در بحران‌های نظامی، می‌تواند تفاوت بین پیروزی و شکست باشد.
سواد رسانه‌ای؛ سپر دفاعی جامعه در برابر بحران
امیرحسین افضلی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی «قم فردا» با اشاره به تأثیر سواد رسانه‌ای بر مدیریت بحران در شرایط جنگ اظهار داشت: در جنگ‌های مدرن، بیش از ۵۰ درصد نبردها در فضای رسانه‌ای و روانی رخ می‌دهد. دشمن با استفاده از اخبار جعلی، ویدئوهای دست‌کاری‌شده و شایعات، سعی در تضعیف روحیه مردم و نیروهای نظامی دارد. سواد رسانه‌ای به جامعه کمک می‌کند تا این ترفندها را شناسایی کند و در دام جنگ روانی نیفتد.
وی با اشاره به نحوه ارتقا سواد رسانه‌ای در سطح ملی گفت: آموزش سواد رسانه‌ای باید از مدارس شروع شود و در دانشگاه‌ها، محیط‌های کاری و حتی مساجد و پایگاه‌های مردمی ترویج شود. همچنین، رسانه‌های ملی باید با تولید محتوای آموزشی، مردم را به سمت تفکر انتقادی سوق دهند.
کارشناس سواد رسانه با اشاره به مفید یا خطرناک بودن رسانه‌های اجتماعی در بحران‌ها بیان داشت: رسانه‌های اجتماعی مانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کنند. از یک سو، امکان انتشار سریع اطلاعات را فراهم می‌کنند و از سوی دیگر، بستری برای اشاعه شایعات هستند. کلید مدیریت این مسئله، آموزش سواد رسانه‌ای است تا مردم بتوانند محتوای معتبر را تشخیص دهند.
وی با اشاره به جنگ اوکراین عنوان کرد: در جنگ اوکراین، روسیه از اخبار جعلی برای تضعیف روحیه اوکراینی‌ها استفاده کرد. اما اوکراین با آموزش سواد رسانه‌ای به شهروندان و ایجاد واحدهای مقابله با اخبار دروغ، توانست مقاومت مؤثری در برابر این حملات روانی داشته باشد.
مدیریت بحران در زمان جنگ
جنگ‌های امروز دیگر فقط با توپ و تانک پیش نمی‌روند؛ جنگ روایت‌ها است که تعیین می‌کند چه کسی پیروز میدان خواهد بود. در چنین شرایطی، رسانه‌ها به یک سلاح استراتژیک تبدیل می‌شوند.
در جنگ جهانی دوم، رادیو ابزار اصلی پروپاگاندا بود. امروز، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها، میدان نبرد جدید هستند. دشمنان با انتشار اخبار جعلی درباره شکست‌های نظامی، کمبود منابع یا خیانت مسئولان، سعی در ایجاد ترس و تفرقه دارند.
در مقابل، کشوری که شهروندانش از سواد رسانه‌ای برخوردار باشند، می‌تواند این حملات را خنثی کند.
به‌عنوان مثال تاریخی؛ در جنگ خلیج‌فارس، صدام حسین با ادعای پیروزی‌های دروغین سعی در فریب مردم عراق و جهان داشت. اما رسانه‌های غربی با پخش تصاویر واقعی، این روایت را شکست دادند. این نشان می‌دهد که حقایق مسلح می‌توانند دروغ‌های مسلحانه را شکست دهند.
محمدحسن یزدی نژاد در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی «قم فردا» با اشاره به نقش رسانه‌ها در حفظ روحیه نیروهای نظامی اظهار داشت: نیروهای نظامی هم تحت‌تأثیر اخبار قرار می‌گیرند. اگر رسانه‌ها به درستی عمل کنند، می‌توانند امید و انگیزه را در سربازان تقویت کنند. اما اخبار نادرست می‌تواند روحیه آن‌ها را تضعیف کند.
وی با اشاره به سانسور خبری در بحران گفت: سانسور مطلق اشتباه است، اما مدیریت اطلاعات ضروری است. برخی اطلاعات، مانند موقعیت نیروها، نباید فاش شود، اما اخبار عمومی باید با صداقت منتشر شود تا اعتماد مردم جلب شود.
مسئول سازمان فضای مجازی قم با اشاره به نحوه استفاده از رسانه‌ها در جهت وحدت ملی بیان داشت: رسانه‌ها باید بر ارزش‌های مشترک ملی تأکید کنند و از هرگونه تحریک قومی یا مذهبی پرهیز کنند. برنامه‌های وحدت‌بخش می‌توانند جامعه را در بحران‌ها متحد نگه دارند.
وی با اشاره به اینکه می‌توان از دشمن در جنگ رسانه‌ای پیشی گرفت، خاطرنشان کرد: با خلاقیت و سرعت عمل می‌توان از دشمن در جنگ رسانه‌ای پیشی گرفت. برای مثال، در جنگ ۳۳ روزه، حزب‌الله با تولید محتوای حرفه‌ای و انتشار سریع اخبار واقعی، روایت رسانه‌ای را به نفع خود تغییر داد.
سواد رسانه‌ای؛ رمز بقا در عصر بحران
در دنیایی که اطلاعات به اندازه سلاح کشنده است، سواد رسانه‌ای دیگر یک گزینه نیست، یک ضرورت حیاتی است. هر کشوری که می‌خواهد در بحران‌ها مقاوم باشد، باید شهروندانش را به این سلاح مجهز کند.
آینده مدیریت بحران، به توانایی ما در تفکر انتقادی، تشخیص اخبار جعلی و مقاومت در برابر جنگ روانی بستگی دارد. اگر این مهارت‌ها را فرابگیریم، نه‌تنها بحران‌ها را مدیریت می‌کنیم، بلکه از آن‌ها قوی‌تر بیرون می‌آییم.
خبرنگار: محمدعلی رجبی
انتهای خبر/150
سواد رسانه‌ای، به‌عنوان توانایی تحلیل، ارزیابی و تولید محتوای رسانه‌ای، نه‌تنها یک مهارت فردی، بلکه یک ضرورت ملی برای مدیریت بحران محسوب می‌شود.
در بحران‌هایی مانند جنگ، رسانه‌ها می‌توانند هم به‌عنوان ابزار پیشبرد اهداف دشمن عمل کنند و هم به‌عنوان سپر دفاعی جامعه. شایعات، اخبار جعلی و تحریک‌های روانی، اگر بدون مهار باقی بمانند، می‌توانند نظم اجتماعی را از بین ببرند و حتی منجر به فروپاشی امنیت ملی شوند.
از سوی دیگر، رسانه‌های مسئولیت‌پذیر با انتشار اطلاعات دقیق و به‌موقع، می‌توانند اضطراب عمومی را کاهش داده و همبستگی ملی را تقویت کنند.
سواد رسانه‌ای به مردم می‌آموزد که چگونه منابع خبری را ارزیابی کنند، شایعات را از واقعیت تشخیص دهند و در برابر جنگ روانی دشمن مقاومت کنند. این مهارت، به‌ویژه در بحران‌های نظامی، می‌تواند تفاوت بین پیروزی و شکست باشد.
سواد رسانه‌ای؛ سپر دفاعی جامعه در برابر بحران
امیرحسین افضلی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی «قم فردا» با اشاره به تأثیر سواد رسانه‌ای بر مدیریت بحران در شرایط جنگ اظهار داشت: در جنگ‌های مدرن، بیش از ۵۰ درصد نبردها در فضای رسانه‌ای و روانی رخ می‌دهد. دشمن با استفاده از اخبار جعلی، ویدئوهای دست‌کاری‌شده و شایعات، سعی در تضعیف روحیه مردم و نیروهای نظامی دارد. سواد رسانه‌ای به جامعه کمک می‌کند تا این ترفندها را شناسایی کند و در دام جنگ روانی نیفتد.
وی با اشاره به نحوه ارتقا سواد رسانه‌ای در سطح ملی گفت: آموزش سواد رسانه‌ای باید از مدارس شروع شود و در دانشگاه‌ها، محیط‌های کاری و حتی مساجد و پایگاه‌های مردمی ترویج شود. همچنین، رسانه‌های ملی باید با تولید محتوای آموزشی، مردم را به سمت تفکر انتقادی سوق دهند.
کارشناس سواد رسانه با اشاره به مفید یا خطرناک بودن رسانه‌های اجتماعی در بحران‌ها بیان داشت: رسانه‌های اجتماعی مانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کنند. از یک سو، امکان انتشار سریع اطلاعات را فراهم می‌کنند و از سوی دیگر، بستری برای اشاعه شایعات هستند. کلید مدیریت این مسئله، آموزش سواد رسانه‌ای است تا مردم بتوانند محتوای معتبر را تشخیص دهند.
وی با اشاره به جنگ اوکراین عنوان کرد: در جنگ اوکراین، روسیه از اخبار جعلی برای تضعیف روحیه اوکراینی‌ها استفاده کرد. اما اوکراین با آموزش سواد رسانه‌ای به شهروندان و ایجاد واحدهای مقابله با اخبار دروغ، توانست مقاومت مؤثری در برابر این حملات روانی داشته باشد.
مدیریت بحران در زمان جنگ
جنگ‌های امروز دیگر فقط با توپ و تانک پیش نمی‌روند؛ جنگ روایت‌ها است که تعیین می‌کند چه کسی پیروز میدان خواهد بود. در چنین شرایطی، رسانه‌ها به یک سلاح استراتژیک تبدیل می‌شوند.
در جنگ جهانی دوم، رادیو ابزار اصلی پروپاگاندا بود. امروز، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها، میدان نبرد جدید هستند. دشمنان با انتشار اخبار جعلی درباره شکست‌های نظامی، کمبود منابع یا خیانت مسئولان، سعی در ایجاد ترس و تفرقه دارند.
در مقابل، کشوری که شهروندانش از سواد رسانه‌ای برخوردار باشند، می‌تواند این حملات را خنثی کند.
به‌عنوان مثال تاریخی؛ در جنگ خلیج‌فارس، صدام حسین با ادعای پیروزی‌های دروغین سعی در فریب مردم عراق و جهان داشت. اما رسانه‌های غربی با پخش تصاویر واقعی، این روایت را شکست دادند. این نشان می‌دهد که حقایق مسلح می‌توانند دروغ‌های مسلحانه را شکست دهند.
محمدحسن یزدی نژاد در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی «قم فردا» با اشاره به نقش رسانه‌ها در حفظ روحیه نیروهای نظامی اظهار داشت: نیروهای نظامی هم تحت‌تأثیر اخبار قرار می‌گیرند. اگر رسانه‌ها به درستی عمل کنند، می‌توانند امید و انگیزه را در سربازان تقویت کنند. اما اخبار نادرست می‌تواند روحیه آن‌ها را تضعیف کند.
وی با اشاره به سانسور خبری در بحران گفت: سانسور مطلق اشتباه است، اما مدیریت اطلاعات ضروری است. برخی اطلاعات، مانند موقعیت نیروها، نباید فاش شود، اما اخبار عمومی باید با صداقت منتشر شود تا اعتماد مردم جلب شود.
مسئول سازمان فضای مجازی قم با اشاره به نحوه استفاده از رسانه‌ها در جهت وحدت ملی بیان داشت: رسانه‌ها باید بر ارزش‌های مشترک ملی تأکید کنند و از هرگونه تحریک قومی یا مذهبی پرهیز کنند. برنامه‌های وحدت‌بخش می‌توانند جامعه را در بحران‌ها متحد نگه دارند.
وی با اشاره به اینکه می‌توان از دشمن در جنگ رسانه‌ای پیشی گرفت، خاطرنشان کرد: با خلاقیت و سرعت عمل می‌توان از دشمن در جنگ رسانه‌ای پیشی گرفت. برای مثال، در جنگ ۳۳ روزه، حزب‌الله با تولید محتوای حرفه‌ای و انتشار سریع اخبار واقعی، روایت رسانه‌ای را به نفع خود تغییر داد.
سواد رسانه‌ای؛ رمز بقا در عصر بحران
در دنیایی که اطلاعات به اندازه سلاح کشنده است، سواد رسانه‌ای دیگر یک گزینه نیست، یک ضرورت حیاتی است. هر کشوری که می‌خواهد در بحران‌ها مقاوم باشد، باید شهروندانش را به این سلاح مجهز کند.
آینده مدیریت بحران، به توانایی ما در تفکر انتقادی، تشخیص اخبار جعلی و مقاومت در برابر جنگ روانی بستگی دارد. اگر این مهارت‌ها را فرابگیریم، نه‌تنها بحران‌ها را مدیریت می‌کنیم، بلکه از آن‌ها قوی‌تر بیرون می‌آییم.
خبرنگار: محمدعلی رجبی
انتهای خبر/150
نظرات شما