عوارض آلایندگی خودروها؛ از چرایی تا چگونگی

 از همین رو سید سیروس علوی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی ما با اشاره به موضوع عوارض آلایندگی خودروها، اظهار داشت: عوارض آلایندگی یک نوع مالیات یا هزینه زیست محیطی است. هدف از آن، جبران بخشی از خسارتی است که خودروهای آلاینده به محیط‌زیست و سلامت عمومی وارد می‌کنند.

 وی ادامه داد: این عوارض به عنوان یک ابزار اقتصادی، هم انگیزه‌ای برای خودروسازان و هم برای مالکان خودرو ایجاد می‌کند تا به سمت وسایل نقلیه پاک‌تر حرکت کنند.

 کارشناس ارشد محیط‌زیست با اشاره به اینکه مسئول اصلی وصول این عوارض، پلیس راهور ناجا است، گفت: این عوارض در زمان صدور یا تمدید برگه معاینه فنی خودروها و از طریق دفاتر الکترونیک معاینه فنی و یا در تعویض پلاک دریافت می‌شود. در واقع، پرداخت این عوارض یکی از پیش شرط‌های دریافت برگه معاینه فنی است.

 وی اضافه کرد: اجرای سراسری و اجباری این قانون از سال ۱۴۰۱ آغاز شد. البته مصوبه آن مربوط به سال‌ها قبل‌تر بود، اما نهایتاً از این تاریخ، همه خودروهای سواری شخصی و عمومی که مورد معاینه فنی قرار می‌گیرند، مشمول این قانون شدند. خودروهای نو در سال اول معافیت دارند و از سال دوم به بعد ملزم به پرداخت هستند.

 علوی با اشاره به مبنای محاسبه عوارض، خاطرنشان کرد: مبنای محاسبه این عوارض، میزان تولید آلایندگی خودرو و سال تولید (پلاک) آن است. به زبان ساده، هرچه خودروی شما قدیمی‌تر، فرسوده‌تر و دارای تکنولوژی پایین‌تری باشد، آلایندگی بیشتری دارد و در نتیجه عوارض بیشتری می‌پردازد. این یک نظام تشویقی و تنبیهی هوشمند است.

 وی ادامه داد: خودروهای هیبریدی و الکتریکی کمترین عوارض و گاهی معافیت دارند و خودروهای نو با استانداردهای یورو ۵ و ۶ نیز عوارض بسیار ناچیزی پرداخت می‌کنند. هدف این است که مالک یک خودروی قدیمی و آلاینده از نظر اقتصادی تحت‌فشار قرار گیرد تا آن را به مرور از رده خارج کند و به سمت خودروی پاک‌تر برود.

 استاد دانشگاه با اشاره به هزینه این عوارض، ابراز کرد: بر اساس قانون، عواید حاصل از این عوارض به حساب خاصی در خزانه واریز می‌شود و به طور کامل باید صرف امور مربوط به کاهش آلودگی هوا شود.

 وی ادامه داد: مصارف این بودجه توسط قانون مشخص شده که مهم‌ترین آنها ارتقای ناوگان حمل و نقل عمومی، حمایت از تولید خودروهای کم‌مصرف و پاک، سازمان حفاظت محیط‌زیست و آموزش و فرهنگ‌سازی است.

 علوی با اشاره به اینکه دریافت عوارض به تنهایی مشکل آلودگی هوا را حل نمی‌کند، گفت: عوارض آلایندگی یک ابزار اقتصادی بسیار مؤثر است، اما تنها یکی از ابزارهای جعبه ابزار مقابله با آلودگی هوا محسوب می‌شود.

 وی افزود: این سیاست باید در کنار سایر اقدامات اساسی مانند ارتقای کیفیت سوخت، توسعه شدید حمل و نقل عمومی، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای خودروهای برقی مانند ایستگاه‌های شارژ و نهایتاً اجرای قاطعانه قوانین توسط صنایع آلاینده قرار گیرد. این یک پازل است و عوارض آلایندگی یکی از قطعات مهم این پازل به شمار می‌رود.