قم فردا گزارش می‌دهد؛
استاد باقری تنها پالان‌دوز شهر قم+ عکس
پالان‌دوزی از قدیمی‌ترین هنرهای سنتی در ایران است که هنوز هم ادامه دارد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» استاد امیر باقری تنها پالان‌دوز وفادار به شغل پالان‌دوزی (بالون دوزی) است که بیش از ۵۰ سال از عمر ۷۰ساله خود را در این شغل سپری کرده است او در بازار کهنه قم حجره‌ای دارد که انسان را به تاریخ نه‌چندان دور می‌برد.
او می‌گوید سال‌ها در روستاهای قم ساکن بوده و سیاه‌چادرهای مویی مخصوص عشایر را می‌دوخت؛ اما به علت عمل قلب در شهر ساکن شده است.
تنها پالان‌دوز قم ادامه می‌دهد: پالان‌دوزی در قم بسیار زیاد بود و حجره‌های زیادی در قم وجود داشت که صاحبان آنها از دنیا رفتند و فرزندان آنها به این شغل ادامه ندادند، حاج علی، حاج احمد، سید حسن، حاج باقر و اوس مرتضی همگی در قم شغل پالان‌دوزی داشتند که همگی به رحمت خدا رفتند.
باقری افزود: بر عکس تصور مردم پالان دیگر نیاز نیست پس شغل پالان‌دوزی هم نیاز نیست باید گفت جمعیت زیادی از مردم در روستاها از جمله روستاهای قم ساکن هستند که همچنان از الاغ و قاطر برای جابه‌جایی در دشت و بیابان استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: البته در بازار پالان‌هایی وجود دارد که اصالت دوخت گذشته را ندارند؛ اما من به همان شیوه قبلی کار را ادامه می‌دهم و حتماً باید داخل پالان کاه گندم ریخته شود تا هم دوام داشته باشد و هم به‌راحتی قابل‌استفاده باشد.
باقری عنوان کرد: مشتریان حجره من از روستاهای اطراف قم هستند پالان برای آنهایی که روزی خود را در دشت و بیابان جستجو می‌کنند واجب است؛ زیرا بدون چهارپا امکان تردد در این دشت و بیابان وجود ندارد، حتی در بسیاری از مناطق امکان تردد با خودرو وجود ندارد.
وی اضافه کرد: شغلی که نان حلال داشته باشد باید انجام داد اجداد من همگی کشاورز و دامدار بودند، همه کارها را خودم یاد گرفتم در کنار پالان‌دوزی، سماورسازی نیز انجام می‌دهم.
پالان زینتی است از جنس کاه و پارچه است که بر پشت الاغ و قاطر گذاشته می‌شود وجود پالان سبب می‌شود که هم صاحب الاغ بتواند روی حیوان بنشیند، هم بار جابه‌جا شود و هم حیوان آزار نبیند.
پالان‌دوزی با شماره ۹۰ در فهرست میراث ناملموس ملی کشور به ثبت رسیده است
پالان‌دوزی شغلی است که نمی‌توان گفت منحصر به کدام بخش از این سرزمین و کدام دوره تاریخی است؛ زیرا به بلندای تاریخ که قاطر و الاغ در خدمت انسان بودند پالان‌دوزی نیز وجود داشت.
دو نوع پالان باری و پالان سواری وجود دارد که یکی برای جابه‌جایی بار و یکی برای سوارشدن انسان روی چهارپا مورداستفاده قرار می‌گیرد.
پالان از یک تشکچه دوشاخه که بتواند روی پشت حیوان قرار بگیرد تشکیل می‌شود پالان را با کاه و پوشال پرکرده و با نخ خیلی کلفت و محکمی بخیه‌دوزی می‌کنند.
ابزار اصلی دوخت پالان یک سوزن نوک‌تیز به نام جوال‌دوز است که با آن درزهای معمولی دوخته می‌شود، اما برای قسمت‌های خیلی ضخیم پارچه از درفش سرکج که شبیه چنگک است استفاده می‌کنند.
در تمام نقاطی که پالان‌دوزی وجود دارد و اندازه و مواد مورداستفاده در پالان با هم تفاوت‌های دارد اگر چه در ظاهر تمام مواد و وسایل بکار رفته؛ مانند هم هستند؛ ولی باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی و اقلیم هر منطقه نوع مواد بکار رفته با هم تفاوت دارند.
این شغل شاید؛ مانند گذشته رونق نداشته باشد؛ اما با زندگی شهری نمی‌توان به این نتیجه رسید که این شغل برای همیشه خاموش‌شدن است هنوز هم در مناطق صعب‌العبور کوهستانی مخصوصاً مناطق مرزی که از قاطر و الاغ برای کوچ عشایری و یا باربری استفاده می‌کنند پالان‌دوزی رونق دارد.
او می‌گوید سال‌ها در روستاهای قم ساکن بوده و سیاه‌چادرهای مویی مخصوص عشایر را می‌دوخت؛ اما به علت عمل قلب در شهر ساکن شده است.
تنها پالان‌دوز قم ادامه می‌دهد: پالان‌دوزی در قم بسیار زیاد بود و حجره‌های زیادی در قم وجود داشت که صاحبان آنها از دنیا رفتند و فرزندان آنها به این شغل ادامه ندادند، حاج علی، حاج احمد، سید حسن، حاج باقر و اوس مرتضی همگی در قم شغل پالان‌دوزی داشتند که همگی به رحمت خدا رفتند.
باقری افزود: بر عکس تصور مردم پالان دیگر نیاز نیست پس شغل پالان‌دوزی هم نیاز نیست باید گفت جمعیت زیادی از مردم در روستاها از جمله روستاهای قم ساکن هستند که همچنان از الاغ و قاطر برای جابه‌جایی در دشت و بیابان استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: البته در بازار پالان‌هایی وجود دارد که اصالت دوخت گذشته را ندارند؛ اما من به همان شیوه قبلی کار را ادامه می‌دهم و حتماً باید داخل پالان کاه گندم ریخته شود تا هم دوام داشته باشد و هم به‌راحتی قابل‌استفاده باشد.
باقری عنوان کرد: مشتریان حجره من از روستاهای اطراف قم هستند پالان برای آنهایی که روزی خود را در دشت و بیابان جستجو می‌کنند واجب است؛ زیرا بدون چهارپا امکان تردد در این دشت و بیابان وجود ندارد، حتی در بسیاری از مناطق امکان تردد با خودرو وجود ندارد.
وی اضافه کرد: شغلی که نان حلال داشته باشد باید انجام داد اجداد من همگی کشاورز و دامدار بودند، همه کارها را خودم یاد گرفتم در کنار پالان‌دوزی، سماورسازی نیز انجام می‌دهم.
پالان زینتی است از جنس کاه و پارچه است که بر پشت الاغ و قاطر گذاشته می‌شود وجود پالان سبب می‌شود که هم صاحب الاغ بتواند روی حیوان بنشیند، هم بار جابه‌جا شود و هم حیوان آزار نبیند.
پالان‌دوزی با شماره ۹۰ در فهرست میراث ناملموس ملی کشور به ثبت رسیده است
پالان‌دوزی شغلی است که نمی‌توان گفت منحصر به کدام بخش از این سرزمین و کدام دوره تاریخی است؛ زیرا به بلندای تاریخ که قاطر و الاغ در خدمت انسان بودند پالان‌دوزی نیز وجود داشت.
دو نوع پالان باری و پالان سواری وجود دارد که یکی برای جابه‌جایی بار و یکی برای سوارشدن انسان روی چهارپا مورداستفاده قرار می‌گیرد.
پالان از یک تشکچه دوشاخه که بتواند روی پشت حیوان قرار بگیرد تشکیل می‌شود پالان را با کاه و پوشال پرکرده و با نخ خیلی کلفت و محکمی بخیه‌دوزی می‌کنند.
ابزار اصلی دوخت پالان یک سوزن نوک‌تیز به نام جوال‌دوز است که با آن درزهای معمولی دوخته می‌شود، اما برای قسمت‌های خیلی ضخیم پارچه از درفش سرکج که شبیه چنگک است استفاده می‌کنند.
در تمام نقاطی که پالان‌دوزی وجود دارد و اندازه و مواد مورداستفاده در پالان با هم تفاوت‌های دارد اگر چه در ظاهر تمام مواد و وسایل بکار رفته؛ مانند هم هستند؛ ولی باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی و اقلیم هر منطقه نوع مواد بکار رفته با هم تفاوت دارند.
این شغل شاید؛ مانند گذشته رونق نداشته باشد؛ اما با زندگی شهری نمی‌توان به این نتیجه رسید که این شغل برای همیشه خاموش‌شدن است هنوز هم در مناطق صعب‌العبور کوهستانی مخصوصاً مناطق مرزی که از قاطر و الاغ برای کوچ عشایری و یا باربری استفاده می‌کنند پالان‌دوزی رونق دارد.
نظرات شما